Δύο στους πέντε Έλληνες εφήβους ηλικίας 11, 13 και 15 ετών διαβάζουν λογοτεχνικά βιβλία εκτός σχολείου, σύμφωνα με την Πανελλήνια Έρευνα που πραγματοποίησε το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας (ΕΠΙΨΥ), τα αποτελέσματα της οποίας άρχισε να δημοσιοποιεί ενόψει της Παγκόσμιας Ημέρας Βιβλίου την Κυριακή 23 Απριλίου.
Αυτό είναι ένα σημαντικό εύρημα που ανατρέπει την εικόνα μας ότι οι έφηβοι δεν διαβάζουν. Ακόμα κι αν το ποσοστό διαφοροποιείται σημαντικά ανάλογα με τα δημογραφικά και τα κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά των εφήβων, δεν παύει να φανερώνεται κάποια δυναμική, ειδικά στις ηλικίες 11-15, καθώς τα παιδιά λυκείου εγκαταλείπουν το διάβασμα εξωσχολικών βιβλίων εξαιτίας της απορρόφησης στις εξετάσεις των Πανελληνίων, μεγάλη επιτυχία του εκπαιδευτικού μας συστήματος.
Οι έφηβοι που την περίοδο της έρευνας διαβάζουν λογοτεχνία σε υψηλότερο ποσοστό:
Νιώθουν συχνά ότι η δουλειά που έχουν για το σχολείο έχει νόημα και σημασία,
Συζητούν συχνά με τους γονείς τους για ζητήματα της κοινωνίας και της πολιτικής και
Δεν βρίσκονται υψηλά στην κλίμακα παθολογικής ενασχόλησης με τα κοινωνικά δίκτυα.
Επιπλέον, οι έφηβοι που διαβάζουν λογοτεχνία εκτός σχολείου και εκείνοι που στο σπίτι τους είναι εκτεθειμένοι σε πλήθος βιβλίων, είναι μακροπρόθεσμα πιθανότερο να έχουν διευρυμένο λεξιλόγιο και ενισχυμένες τις δεξιότητες της ανάγνωσης, της γραφής και της κριτικής σκέψης.
Στα επιμέρους στοιχεία, τα κορίτσια (48,7%) υπερτερούν των αγοριών (31,8%), οι 11χρονοι (51,6%), υπερτερούν των 13χρονων και των 15χρονων, αλλά και οι 13χρονοι με τη σειρά τους (39,8%), των 15χρονων (32,6%). Επίσης, σημαντικό να αναφερθεί είναι ότι έφηβοι από οικογένειες υψηλότερου βιοτικού επιπέδου/εισοδήματος (46,8%) διαβάζουν περισσότερο έναντι εφήβων από οικογένειες μέσου ή χαμηλότερου οικονομικού επιπέδου.
Πόσα βιβλία έχεις στο σπίτι σου;
2,8% απάντησαν κανένα βιβλίο, 10,6% μέχρι 10 βιβλία και 18,1% έχουν 10-25 βιβλία. Άρα έχουμε 31,5% που έχουν από κανένα μέχρι 25 το πολύ βιβλία σπίτι τους, ήτοι μέχρι ένα ράφι βιβλιοθήκης. Κοινώς δεν υπάρχει βιβλιοθήκη στο 1/3 των σπιτιών εφήβων. Ενθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι το 29,5% έχει 26-100 βιβλία στο σπίτι του (σχεδόν ένας στους τρεις) και ασφαλώς ακόμα πιο σημαντικό είναι ότι ένας στους τρεις έχει από 100 ως και πάνω από 500 βιβλία: 18,7% 100-200 βιβλία, 12,7% έχουν 201-500 βιβλία και 7,6% πάνω από 500 βιβλία.
Τουλάχιστον 100 βιβλία αναφέρθηκαν σε σημαντικά υψηλότερο ποσοστό στο σπίτι εφήβων από:
– οικογένειες υψηλότερου οικονομικού επιπέδου (έναντι των εφήβων από οικογένειες μέσου και, κυρίως, χαμηλότερου οικονομικού επιπέδου).
– τους νομούς Αττικής και Θεσσαλονίκης (έναντι των εφήβων όλων συνολικά των λοιπών περιοχών της χώρας), γεγονός που καταδεικνύει ανάμεσα σε άλλα και την έλλειψη σοβαρών και οργανωμένων βιβλιοθηκών.
Σημαντικά περισσότερα βιβλία κατά μέσον όρο ανέφεραν ότι είχαν στο σπίτι τους οι έφηβοι-μαθητές/ριες που:
– διάβαζαν κάποιο λογοτεχνικό βιβλίο την περίοδο της έρευνας,
– ένιωθαν συχνά ότι η δουλειά που έχουν να κάνουν για το σχολείο έχει νόημα και σημασία,
– συζητούσαν συχνά με τους γονείς για ζητήματα της κοινωνίας και της πολιτικής και
– δεν βρίσκονταν υψηλά στην κλίμακα παθολογικής ενασχόλησης με τα κοινωνικά δίκτυα.
Συμπερασματικά, η έρευνα αποτυπώνει την έκταση και τη σημασία της ανάγνωσης λογοτεχνικών βιβλίων από τους εφήβους, καθώς αυτή φαίνεται να συνδέεται με συμπεριφορές που προάγουν την ψυχοκοινωνική τους υγεία
Το πλήρες θεματικό τεύχος είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα του ΕΠΙΨΥ https://www.epipsi.gr/images/HBSC-WHO-Greece-22-Books.pdf
Info
