Ο Απόστολος Πάππος ανακρίνει την Έλενα Αρτζανίδου με Επτά λέξεις, στη στήλη όπου κορυφαίοι Έλληνες δημιουργοί αποτυπώνουν τη ζωή τους: Λογοτεχνία, Πίστη, Πολιτική, Εκπαίδευση, Αγώνας, Θάνατος, Έρωτας.
Λογοτεχνία
Εκεί στα ξένα που μεγάλωσα βιβλία δεν υπήρχαν, μόνο ο πατέρας μας που με τις ιστορίες του, τα όσα μας έλεγε για την Ιστορία της Ελλάδας μας και πολλά πολλά ακόμη, με οδήγησε με τα χρόνια – άλλωστε αυτός ήταν ο πόθος του και η αγωνία του- στην αναζήτηση του γραπτού λόγου. Όταν εμείς τα παιδιά επιστρέψαμε το 1971, πάλι ο πατέρας μέσα από τα γράμματα που μας έστελναν μου έγραφε τρυφερά «Ελένη, να διαβάζεις βιβλία, αυτά θα σε αλλάξουν».
Στα δώδεκα μου χρόνια και όταν οι γονείς μου επέστρεψαν και γίναμε και πάλι οικογένεια άρχισα να έχω βιβλία, λίγα στην αρχή μέχρι που γίνανε πολλά και από τότε δεν έπαψα να διαβάζω. Δίχως τη χαρά της ανάγνωσης αισθάνομαι το μυαλό μου να στεγνώνει και την ψυχή μου μέσα σαν να σταματά να χαίρεται και να νεκρώνει.
Η γραφή ήρθε αργότερα, πριν όμως πόσες μας πόσες ιστορίες δεν έφτιαχνα με τον νου και έτσι μεγάλωνα και έτρεφα, ομόρφαινα το μέσα μου, τον κόσμο μου. Ενήλικη, σαν μια μικρή εσωτερική μπάλα να έσκασε και άρχισε ο λόγος να μπαίνει στο χαρτί, αργότερα στην οθόνη και να τον μοιράζομαι.
Δίχως τη Λογοτεχνία ξέρω πως δεν μπορώ να ζήσω ή αν αυτό συμβεί ξέρω ότι θα είμαι δυστυχισμένη και ο κόσμος μου θα είναι αφόρητα βαρετός.
Πίστη
Πιστεύω στον άνθρωπο. Ξέρω πως αν το θέλει μπορεί να νικήσει την κακή πλευρά που έχουμε όλοι. Μόνο με το μαζί θα πάμε μπροστά και την αγάπη. Θυμώνω όταν η αδικία βουλιάζει τον αδύναμο. Πονάω όταν υποφέρει. Πνίγομαι όταν ο ισχυρός ταπεινώνει κάθε προσωπικότητα. Πιστεύω πως μόνο αν κάτσουμε όλοι στο ίδιο τραπέζι και αρχίσουμε να κουβεντιάζουμε τότε ίσως να αλλάξουμε αυτόν τον κόσμο και όπως έγραφε ο Γ. Ρίτσος και τραγουδούσε ο Ξυλούρης «…Και να αδερφέ μου που μάθαμε να κουβεντιάζουμε ήσυχα ήσυχα και απλά. Καταλαβαινόμαστε τώρα…» αλλιώς θα συνεχίσουμε να περπατάμε στα σκόρπια και αλίμονο.
Εκεί στο αλίμονο, στην απογοήτευση, στο χάσιμο που έρχεται και με σκεπάζει, με σκοτεινιάζει έχω την Παναγιά που της μιλώ και παίρνω δύναμη. Πόσες μα πόσες φορές στα δύσκολά μου εγώ και Εκείνη δεν συζητήσαμε. Πόσες φορές δεν με σήκωσε και μπόρεσα να περπατήσω. Μαζί της και στα όμορφα τότε ακόμη περισσότερο της μιλώ και χαμογελάω.
Πολιτική
Μεγάλωσα σε μια οικογένεια που ο πατέρας μας ήταν βαθιά πολιτικοποιημένος. Η μητέρα μας πίστευε σε αυτόν, αλλά είχε και δικές της αγωνίες. Κάθε συζήτηση με τον πατέρα οδηγούσε στο τι μπορεί να κάνει ο άνθρωπος. Έλεγε και επαναλάμβανε πως μόνο με ειρηνικούς αγώνες μπορούν να βελτιωθούν οι συνθήκες ζωής και εργασίας. Από τα δεκαέξι του και για επτά χρόνια στη φυλακή για τα πιστεύω του και μετά μόνιμα, μέχρι να φύγει στη Γερμανία, ταλαιπωρημένος από την εξουσία που τον έλεγχε συνεχώς και ήθελε να τον εξοντώσει. Η Αριστερά για αυτόν ήταν ο κόσμος όλος. Πίστευε ακράδαντα ότι αυτή είναι η μόνη πρόταση για μια πιο δίκαιη κοινωνία. Νομίζω λίγο πριν φύγει από τη ζωή σε μια σύντομη κουβέντα μας είχε απογοητευτεί.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο μεγάλωσα και όταν άρχισα να εργάζομαι ήμουν παρούσα σε όλες τις απεργίες του κλάδου, έπαιρνα μέρος σε κάποιες διαδηλώσεις μέχρι που σιγά σιγά άρχισα να απογοητεύομαι για πολλά και από πολλούς. Με τα χρόνια, σήμερα η απογοήτευση έγινε μεγαλύτερη. Πιστεύω πως το χάσμα ανάμεσα σε πολιτική και εξουσία είναι τεράστιο. Δεν ξέρω πλέον αν μπορεί η πολιτική, ως έχει, να βοηθήσει τους λαούς. Τελικά το χρήμα και η δύναμη μας κάνουν σκόνη. Αν δεν το καταλάβουμε όλοι ανεξαρτήτως ιδεολογίας, αν δεν ενωθούμε, δεν σεβαστούμε ο ένας τον άλλον για το κοινό καλό, το αγριεμένο ποτάμι θα μας παρασύρει και τότε οι γενιές πρέπει να παλέψουν διπλά για το αύριό τους.
Εκπαίδευση
Υπηρετώντας τριάντα εφτά χρόνια στην εκπαίδευση μέσα στις τάξεις των Νηπιαγωγείων, αποσπασμένη στο ΑΠΘ ως υπεύθυνη πρακτικής άσκησης των φοιτητριών/φοιτητών, στη Διοίκηση και κυρίως το διαμάντι μου, το Άτυπο Κέντρο Φιλαναγνωσίας που ίδρυσα στη Διεύθυνση Ανατ. Θεσσαλονίκης με κάνει να πιστεύω ότι δίχως αγώνα, πάθος και αγάπη για την εκπαίδευση, τίποτε δεν προχώρησε και δεν πρόκειται.
Αν δεν παλέψουμε και δεν κοντραριστούμε με το καταστημένο, με την εξουσία για να έχουν όλα τα παιδιά τα σχολεία που τους αξίζουν, με αναλυτικά προγράμματα που δε θα αλλάζουν σε κάθε πολιτική αλλαγή, με πολλαπλά βιβλία, με τη γνώση να πορεύεται παρέα με την αναζήτηση και τη διαφορετικότητα, τη διδασκαλία να δίνει χώρο στο «γιατί» τότε μην περιμένουμε από την Εκπαίδευση να διαπλάσει σκεπτόμενους πολίτες.
«Θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία» κατά τον Κάλβο, γι’ αυτό το σχολείο πρέπει πάντα να τολμά, να ξεφεύγει από τα κλισέ, από την εσωστρέφειά του – Το έκανε, πάλεψε, πέτυχε, απέτυχε, νίκησε, ηττήθηκε, ωστόσο θέλει κι άλλο κι άλλο- και κυρίως η Εκπαίδευση πρέπει να ξανασκεφτεί ή ακόμη και να μεταλλαχτεί η σχέση της με ότι έχει να κάνει με τον συνδικαλισμό ως έχει. Η γενιά μου- έχω και εγώ το μερίδιο ευθύνης που μου αναλογεί- έζησε τον συνδικαλισμό και νομίζω σε κάποια θέματα μας κράτησε πίσω, ενώ θα μπορούσε να μας πάει περισσότερα βήματα μπροστά και όλοι μαζί να λύσουμε στην ώρα τους θέματα που ακόμη συζητιούνται και χάνεται πολύτιμος χρόνος, μοναδικές χρονιές για τις γενιές.
Σχολείο ανοιχτό, που θα κοιτά μπροστά, που μαζί με τη γνώση θα υποστηρίζεται –όχι στα λόγια και σε κάποιες αράδες του αναλυτικού προγράμματος-η τέχνη, η λογοτεχνία, η δημιουργικότητα γιατί έτσι μπορεί και να αλλάξουμε, να δείξουμε δρόμους με αληθινό φως, με ενσυναίσθηση και κυρίως να διαπαιδαγωγηθούν παιδιά που θα χαίρονται, θα έχουν το θάρρος της άποψης και της τεκμηρίωσης, έτσι μπορούμε να ελπίζουμε στην άλλο πολίτη που θα έχει για πυξίδα το εμείς.
Αγώνας
Η ζωή είναι καθημερινός αγώνας. Προσωπικός, αλλά και αγώνας για την οικογένεια, τους φίλους. Τίποτε δε χαρίζεται αν δεν έχεις το μικρόβιο του αγωνίζεσθαι.
Θάνατος
Ο θάνατος πάει παρέα με τη ζωή.
«Δύσκολο δυσκολεύομαι» ήταν το τελευταίο μήνυμα της αγαπημένης μου φίλης, της Γιώτας Φώτου. Δύσκολο να ξέρεις πως θα φύγεις. Δυσκολότερο πως δε θα ξαναβρεθείς με πρόσωπα αγαπημένα, δε θα ζήσεις με όσους αγαπάς ακόμη περισσότερα, όμως υπάρχει και αυτή η σκέψη που σε κάνει να κοιτάς τον Θάνατο στα μάτια και να του λες: «Α ρε σκουλήκι, δε με νικάς, κάποιος θα με θυμάται και έτσι θα με κρατά ζωντανό στο όσο για όσο».
Έρωτας
Ο έρωτας είναι ο μόνος που ταράζει τα μέσα μου. Ταραξίας ήταν, όπως και γλυκός και πικρός.
«Πόσο πολύ σε αγάπησα» τραγούδι που αφιέρωσα/αφιερώνω του Έρωτα.
Η γεύση από έρωτα είχε τη γλύκα του κερασιού, ζουμί από ροδάκινο και πίκρα από καφέ σκέτου.
Της νιότης της πρέπει ο έρωτας ήπιος ή ταραχώδης. Νοιώθεις/ένιωθα ότι διαλύεσαι και όμως με τα χρόνια βγαίνεις/βγήκα πιο δυνατή και την καρδιά πλημμυρισμένη από άνθη. Σίγουρα τα χρωστώ στον Έρωτα.
«Θα’ μαι πάντα εδώ…» γιατί ο έρωτας είναι το δώρο της ζωής που άνθρωπος που δεν τον βίωσε μισή ζωή έχει γευτεί.
