Τίτλος: Εγώ κι ο θάνατός μου- Το δικαίωμα στην ευθανασία
Συγγραφέας: Αλέξανδρος Βέλιος
Εκδόσεις: Ροές, Ιούνιος 2016
ISBN: 978-960-283-456-5
Αγόρασέ το
Πρόκειται αναμφίβολα για ένα από τα πρόσωπα του 2016 που θα μας αποχαιρετήσει σε περίπου 75 μέρες. Ο Αλέξανδρος Βέλιος κούνησε για τα καλά τον “καλά” καμωμένο βάλτο της εγχώριας σκέψης όταν δημοσιοποίησε την πρόθεσή του να πεθάνει με ευθανασία καθώς από τους γιατρούς που τον παρακολουθούσαν του δόθηκε πολύ λίγος χρόνος ζωής κι ετούτης προφανώς όχι ποιοτικής.
Πολλοί συγκινήθηκαν με τη στάση του, τη δημοσιοποίηση της πρόθεσής του και τη γενναιότητα που επιδείκνυε κάθε φορά που τους τελευταίους μήνες μιλούσε για την υγεία του, τη ζωή του και το τέλος της.
Υπήρξαν ασφαλώς και φωνές που μιλούσαν για παραίτηση, ματαιοδοξία που αναζητεί να εξαργυρώσει λίγο πριν το μεγάλο τέλος, άρνηση του θαύματος που ίσως να ερχόταν και άλλα παρόμοια.
Τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους, οι εκδόσεις Ροές έβγαλαν στις προθήκες το τελευταίο ολιγοσέλιδο πόνημά του. “Εγώ κι ο θάνατός μου” ήταν ο τίτλος του. Κι ο υπότιτλος έδινε ακόμα πιο ξεκάθαρο το στίγμα του: Το δικαίωμα στην ευθανασία.
Ένα δικαίωμα το οποίο στην Ελλάδα δεν υφίσταται. Είσαι παράνομος εσύ και όποιος άλλος σε διευκολύνει στην ευθανασία. Πρέπει να καταφύγεις στο εξωτερικό, όπως ήθελε να κάνει ο Βέλιος πηγαίνοντας στην Ελβετία.
Ο Βέλιος τελικά δεν πήγε στην Ελβετία. Ο Βέλιος τελικά δεν έκανε ευθανασία. Προχώρησε σε άλλο τύπο θανάτου. Στη “μη υποβοηθούμενη ευθανασία”. Δηλαδή αυτοκτόνησε. Γιατί η πολιτεία των Ελλήνων δεν του έδωσε το δικαίωμα σε υποβοηθούμενη ευθανασία. Δηλαδή στην αξιοπρέπεια του τέλος. Κι εκείνος έφτιαξε μια δική του. Και ευθανασία αλλά κυρίως αξιοπρέπεια.
“Ο Βέλιος”, όπως είπε ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Δημήτρης Αλικάκος στην εκδήλωση “Ευθανασία: Δικαίωμα ή Έγκλημα” που πραγματοποιήθηκε από το ΚΕΦΙΜ (Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών) στις 4 Οκτωβρίου 2016 στο ξενοδοχείο Stanley “υπήρξε ένας από τους πολλούς που τράβηξαν λάθος λαχείο. Ήταν ο άτυχος της στατιστικής. Και πήρε αυτό το λαχείο και το έκανε σημαία. Ναι, μου ανήκει, είπε, ούτε μοιρολογώ ούτε μεμψιμοιρώ. Μόνο που εγώ θα αποφασίσω πότε και πώς θα το εξαργυρώσω.”
Ο Βέλιος πράγματι “εκμεταλλεύθηκε” τον θάνατό του. Έκανε την ευθανασία θέμα συζήτησης σε πολλούς κύκλους, εντός και εκτός social media. Συζήτηση που δε θα πάψει έτσι εύκολα. Την ευθανασία που πολλοί, ανάμεσά τους κι ο γράφων, τη βλέπουν ως το απόλυτο δικαίωμα του ατόμου έναντι της ζωής και του θανάτου. Μου ανήκει μια φορά η ζωή μου. Μου ανήκει δυο φορές ο θάνατός μου. Ακόμα και αν δε πονώ, ακόμα κι αν δεν σφαδάζω από τους πόνους μιας ζόρικης αρρώστιας που με τσακίζει καθημερινά μπρος στα μάτια των ανθρώπων που αγαπώ, έχω το απόλυτο δικαίωμα να ορίσω εγώ τον τρόπο με τον οποίο θέλω να αποχωρήσω από τη ζωή. Ναι, αυτή τη μία, τη μόνη, που μου δόθηκε ως θαύμα. Μπορεί να είμαι άρρωστος. Μπορεί να είμαι απλά θλιμμένος όσο δεν πάει. Μπορεί να μην είμαι καλλιτέχνης της ζωής, να μη μπορώ να σηκώσω αυτό το “δώρο” και το “θαύμα”, να μη μπορώ να δω τη χαρά, να είμαι ατάλαντος ζων, μπορεί να μην αντέχω τον παραλογισμό, δεκάδες μπορεί. Δε μπορεί κανείς να με υποχρεώνει να ζω όταν εγώ δεν το απολαμβάνω ούτε στο ελάχιστο. Σκέφτεστε τώρα να μου έχουν ανακοινώσει οι γιατροί μου ότι έχω το πολύ έξι μήνες ζωής κι εγώ εβδομάδα την εβδομάδα να χάνω την αντοχή μου, να πονάω, να σβήνω; “Πιασμένος στο δίχτυ της θνητότητάς σου” όπως έγραψε ο ίδιος.
Η ζωή ανήκει στον κάτοχό της. Ο Βέλιος αυτό το υπερασπίστηκε με γενναιότητα. Ήταν ένα δώρο που άφησε στην ελληνική κοινωνία που ώρες ώρες παραπαίει στην ανήκεστο ασημαντότητα πιο καρκινοπαθής κι από τον επιθετικό καρκίνο του Βέλιου. Να προχωρήσουμε κάτι σε αυτόν τον βάλτο των μνημονίων, της μη εξέλιξης, της μη κίνησης, της μη παραγωγής πολιτικής, των τόσων μη που (δεν) συμβαίνουν.
“Δε δέχομαι ότι η ανθρώπινη μοίρα είναι μια φυλακή με δεσμοφύλακα και δικαστή τον Θεό. Η ελευθερία μου είναι η υπερηφάνεια μου. Είναι μοναχική, γεμάτη αγκάθια- αλλά αποτελεί δικό μου κεκτημένο”, γράφει ο Βέλιος (σελ. 22). Αυτό δεν είναι απλά μια στάση ζωής, ένα θρησκευτικό ή τελεολογικό ιδεολόγημα. Είναι συνώνυμο, σύμφυτο της ατομικής ελευθερίας που όπως προστατεύεται σε σχέση με την περιουσία, την ιδιοκτησία, την παιδεία, την υγεία, την κατοικία από τα διάφορα συντάγματα, θα έπρεπε να της αποδίδεται αυτή ακριβώς η δύναμη της επιλογής και στο μέγιστο ζήτημα του θανάτου, του τελευταίου μεγάλου ύπνου που θέλω να διαλέξω εγώ, όπως κάθε βράδυ πάνω από το κρεβάτι μου, πως θα τον κοιμηθώ. Θέλω να τον διαλέξω εγώ τον τρόπο. Ακόμα κι αν κοιμηθώ απόψε για τελευταία φορά.
“Αρνούμαι να εγκλωβιστώ στις μνήμες μου, να παγιδευτών στη φυλακή του παρελθόντος μου, αρνούμαι να υποκύψω στο σπαραγμό ενός μέλλοντος που δεν έχω πια. Για πρώτη φορά, προσπαώ συνειδητά να ζω το παρόν μου… Θέλω να μετατρέψω το θάνατό μου σε μια πράξη καθαρής ελευθερίας!”
“Τον ανεξύπνητο ύπνο κοιμάται” τώρα κι αυτός, όπως έγραψε ο Μύρης. Κι ο τελευταίος αυτός ύπνος μας ανήκει όπως και όλες οι πρόβες θανάτου που κάναμε κάθε βράδυ κι απλά το ονομάσαμε “ύπνο”
Αξίζει πραγματικά τον κόπο να διαβάσετε αυτό το βιβλίο; Σεις τι λέτε;
