Η Νάουσα είναι μια υπέροχη πόλη. Τις απόκριες με τα ξεχωριστά έθιμά της ομορφαίνει ακόμα περισσότερο. Οι Μπούλες κι οι Γενίτσαροι (Γιανίτσαροι) είναι ένα αποκριάτικο έθιμο με ρίζες που χάνονται στο χρόνο. Συσχετίζεται με το Διόνυσο και τις αρχαίες τελετές προς τιμήν του. Συσχετίζονται με τις τελετές μύησης των νέων ανδρών στα μυστικά της φυλής κατά τις οποίες έβγαζαν τα γυναικεία ρούχα και γίνονταν άντρες. Συσχετίζεται οψίμως (άποψη που φαίνεται πιο γοητευτική) με την οθωμανική αυτοκρατορία όπου το 15ο και 16ο αιώνα οι νέοι που ήταν αντάρτες στα βουνά, την αποκριά με την μάσκα στο πρόσωπο και όλα τα σχετικά εξαρτήματα της στολής (ασημικά, πάλες, ζωνάρι κτλ), τριγύριζαν από γειτονιά σε γειτονιά χορεύοντας για να διώξουν το κακό, τελετή που έμοιαζε αρκετά με τις θρησκευτικές λιτανείες.
Στη σύγχρονη παρουσία του εθίμου φαίνεται ότι στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα υπάρχει ένα περιστατικό που το ζωντανεύει, τουλάχιστον στη θύμησή μας. Είμαστε στα 1705, επιχειρείται ένα παιδομάζωμα στην περιοχή της Νάουσας με τους Ναουσαίους να αντιστέκονται και να σκοτώνουν κάποιον επικεφαλής της επιχείρησης, προφανώς Τούρκο. Για να κρυφτούν από την οργή, πολλοί Ναουσαίοι κατέφυγαν στα βουνά μα “χάθηκαν” όλοι. Τιμώντας τους νεκρούς εκείνους, οι νέοι της Νάουσας φορούσαν από την επόμενη κιόλας χρονιά αρματολίτικη στολή και λευκό κέρινο πρόσωπο.
Γενίτσαρος ή Γιανίτσαρος: φορά φουστανέλα με 400 φύλλα, φαρδομάνικο πουκάμισο (κοντέλα), γιλέκο με ασημικά, ζωνάρι στη μέση, βουδέτες στα πόδια, κρατά την πάλα του (σπαθί) και ασφαλώς την κέρινη μάσκα-πρόσωπο με μουστάκι.
Μπούλα: άντρας ντυμένος με φαρδιά φουστάνια και άλλα ρούχα από τη Ναουσαίϊκη παράδοση που μαζεύει χρήματα για την ενίσχυση του αγώνα κατά του κατακτητή. Το κεφάλι είναι στολισμένο με λουλούδια και φοράει την κέρινη μάσκα-πρόσωπο αλλά χωρίς μουστάκι. Ζουρνάδες και νταούλια συνοδεύουν τα μπουλούκια των μεταμφιεσμένων (στην ουρά της πομπής) καθώς χορεύουν από γειτονιά σε γειτονιά στους δρόμους της Νάουσας. Παιδιά τρώνε μαλλί της γριάς εναγύρω χαζεύοντας διάφορα επιτόπια θέαματα. Οι Μπούλες και οι Γενίτσαροι ξεφυτρώνουν από παντού, στα διάφορα εργαστήρια και μαγαζιά. Η Νάουσα είναι μια υπέροχη πόλη. Νιώθω ότι είναι καιρός να ξαναπάω…
Δημιουργία μάσκας με τα παιδιά στο νηπιαγωγείο από τη Ράνια Μακρή και την Κλεοπάτρα Παρασκευοπούλου.
Χειροποίητη μάσκα Μπούλας
Χειροποίητη μάσκα Γενίτσαρου
Δείτε και μάθετε περισσότερα για αυτές τις θαυμάσιες μάσκες και την παράδοσή τους από το Εργαστήρι Παραδοσιακών Φορεσιών και συνέχισης της Ναουσαίϊκης παράδοσης Κονάκι. Ιστότοπος konaki.gr
