Γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Χανιά. Σπούδασε Γερμανική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Αθηνών, από όπου πήρε επίσης και το Μεταπτυχιακό της Δίπλωμα στη Λογοτεχνία. Στο Τμήμα Φιλολογίας του ίδιου πανεπιστημίου εκπονεί διδακτορικό με θέμα το λαϊκό παραμύθι. Επίσης, κατέχει μεταπτυχιακό δίπλωμα MBA-TQM από το Πανεπιστήμιο Πειραιά.
Εργάζεται στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση ως καθηγήτρια Γερμανικών. Η συγγραφική της καριέρα ξεκίνησε το 2005 στις Εκδόσεις Πατάκη με τέσσερα βιβλία και ακολούθησαν οι Εκδόσεις Μεταίχμιο, Μίνωας, Διάπλαση και Ψυχογιός, συμπληρώνοντας το παζλ των δεκαπέντε μέχρι στιγμής βιβλίων της για μικρά και μεγαλύτερα παιδιά.
Αρθρογραφεί σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα σχετικά με τη λογοτεχνία και τον πολιτισμό. Το 2016 ξεκίνησε και διατηρεί τον διαδικτυακό ιστότοπο www.parents24.gr, που αφορά σε γονείς και παιδιά. Είναι παντρεμένη και έχει δύο παιδιά.
Τον τελευταίο καιρό συναντηθήκαμε με δύο πολύ ενδιαφέροντα εγχειρήματά της. Τη σειρά «Ζωντανοί θρύλοι» με δύο “άπαιχτους” στο ευρύ κοινό θρύλους, “Το μονοπάτι του γίγαντα” και “Ο Ανδροκλής και το λιοντάρι” από τις Εκδόσεις Διάπλαση και το silent μαζί με τη Δώρα Ανδρεαδάκη “Το παιδί και το φεγγάρι” από τις Εκδόσεις Ψυχογιός.
Αυτά όλα έγιναν η αφορμή να ανταμώσουμε μαζί της συζητώντας για όσα τα περιβάλλουν.
Η Αργυρώ Μουντάκη σε #Συνέντευξη στο #ELNIPLEX.
Πώς προέκυψε αυτή η σειρά με τους θρύλους από όλο τον κόσμο; Την επεξεργαζόσουν καιρό;
Όταν ανακάλυψα πρώτα τον ιρλανδικό θρύλο του γίγαντα ενθουσιάστηκα. Αυτό οδήγησε στη συγγραφή του πρώτου βιβλίου. Αργότερα θυμήθηκα τον αγαπημένο θρύλο με τον Ανδροκλή και το λιοντάρι. Κάπως έτσι προέκυψε η έναρξη της σειράς «Ζωντανοί θρύλοι» από τις Εκδόσεις Διάπλαση. Με τη δική μου έννοια του χρόνου, δεν μου πήρε πολύ καιρό.
Το μονοπάτι του γίγαντα είναι ένας αιτιολογικός γεωλογικού φαινομένου θρύλος. Πώς έπεσε στην αντίληψή σου και αποφάσισες να τον διασκευάσεις για το ελληνικό κοινό;
Λίγο πριν την επέλαση του Κορονοϊού σε ένα ταξίδι στην Ιρλανδία επισκέφθηκα το αξιοθέατο που λέγεται «Το μονοπάτι του γίγαντα». Βρίσκεται στο Άντριμ κοντά στο Μπέλφαστ, αποτελεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco και είναι κάτι πολύ πρωτοφανές και συναρπαστικό! Πρόκειται για μία ακτή που καλύπτεται από πολυγωνικές βασάλτινες πέτρες, που μοιάζουν να έχουν σχηματιστεί και τοποθετηθεί έτσι από τον άνθρωπο. Πραγματικά συναρπαστικό να περπατάς πάνω σε αυτές τις πέτρες, το κύμα να σκάει πάνω τους δίχως δισταγμό και ο άνεμος να τις ραπίζει με δύναμη. Αναρωτήθηκα λοιπόν πώς να δημιουργήθηκε αυτό το περίεργο φαινόμενο.
Διαπίστωσα ότι υπήρχαν δύο απόψεις: αυτή του προαιώνιου θρύλου και εκείνη της επιστήμης! Η επιστήμη λοιπόν ισχυρίζεται ότι πριν από περίπου 60 εκατομμύρια χρόνια, υπήρχε έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα στην περιοχή. Οι πολυγωνικοί, συνήθως εξάγωνοι, βασάλτινοι κίονες δημιουργήθηκαν από την γρήγορη ψύξη της καυτής λάβας. Όπως δηλαδή πάγωνε απότομα η λάβα, έτσι κοβόταν σε συμμετρικά εξάγωνα κομμάτια, που μοιάζουν με πέτρες σκαλισμένες από χέρι ανθρώπου. Αυτή είναι η επιστημονική ερμηνεία του φυσικού φαινομένου, όμως… εμένα με συγκίνησε η ερμηνεία του θρύλου, που μου φάνηκε πιο γοητευτική.
Κι έτσι αποφάσισα να την αποδώσω σε ένα βιβλίο για παιδιά, ώστε να γνωρίσουν κι εκείνα αυτό το υπέροχο φυσικό φαινόμενο και τον θρύλο που το ακολουθεί.
Δίχως να έχει κάποιο εμφανές διδακτικό υπόβαθρο, η ιστορία του Φιν και του Μπελαντόνερ φανερώνουν κατά βάση την ευφυΐα ως μέσο κατανίκησης εμποδίου. Ποια είναι η άποψή σου με τον διδακτισμό και τα εμφανή μηνύματα;
Δεν αγαπώ τον διδακτισμό παλαιάς κοπής, με το δάχτυλο σηκωμένο, για το πώς πρέπει να συμπεριφέρεται το παιδί δηλαδή. Αγαπώ όμως το βιβλίο που εκτός από διασκεδαστικό είναι και ψυχαγωγικό, για να είμαι ακριβής: αυτό που προσφέρει αξίες, ήθη, αρετές, διαπαιδαγωγεί μέσα από τις ιστορίες ή συμπεριφορές των ηρώων του. Αν το σκεφτούμε, γι’ αυτό και οι θρύλοι, που είναι αποτέλεσμα του πανάρχαιου πνεύματος του πιο απλού και «ακαλλιέργητου» πνευματικά ανθρώπου είναι τόσο αρμονικά δοσμένοι και δίχως ίχνη διδακτισμού. Όμως προσφέρουν πρότυπα συμπεριφορών, αρετές και αξίες.
Όπως έλεγαν και οι αδελφοί Γκριμμ, σε αυτήν την πανάρχαια πηγή του πρωτόγονου ανθρώπου, στον θρύλο, βρίσκονται η αγνότητα και η αλήθεια της ζωής. Αυτή θεωρώ είναι και η πρόκληση των σύγχρονων συγγραφέων, να καταφέρουμε να αποστασιοποιηθούμε από το «μήνυμα» αυτό καθαυτό και να γράψουμε πιο αληθινά και κοιτώντας με ειλικρίνεια και αγνότητα στα μάτια τα παιδιά. Να καταφέρουμε να γίνουμε πνευματικά και ψυχικά «πρωτόγονοι».
Κέρδισες ποτέ κάτι χρησιμοποιώντας την ευφυΐα σου, τις νοητικές σου λειτουργίες αν προτιμάς, αντί της ευθείας σύγκρουσης;
Με τον τρόπο αυτό, δηλαδή τη διπλωματία, την ήπια και ψύχραιμη κυρίως προσέγγιση, την αποφυγή της επικράτησης του θυμού και της παρόρμησης κερδίζει κανείς πρωτίστως την ψυχική του ηρεμία και φυσικά τις παράπλευρες απώλειες. Τα τελευταία χρόνια, προσπαθώ να χαλιναγωγώ το θυμικό μου και να μην έρχομαι σε ευθεία σύγκρουση.
Η ζωή μου έχει αποδείξει, ότι σπάνια η σύγκρουση επιφέρει καλά αποτελέσματα. Επίσης έχω διαπιστώσει ότι είναι χρήσιμο για όλους τόσο να μπαίνω στη θέση του άλλου (η λεγόμενη ενσυναίσθηση) όσο και να «δίνω απαλλαγή» σε πράγματα που θεωρώ ότι δεν επηρεάζουν τη ζωή μου ουσιαστικά.
Όμως ομολογώ και παραδέχομαι ότι δεν τα καταφέρνω απόλυτα πάντα. Αν πρέπει να αναφέρω ένα παράδειγμα εξάσκησης των νοητικών μου λειτουργιών θα αναφερθώ στην καθημερινότητά μου ως καθηγήτρια σε Γυμνάσια-Λύκεια, όπου οι νοητικές μου λειτουργίες και όχι μόνο είναι σε εγρήγορση προκειμένου να διαχειριστώ την απαιτητική σχολική τάξη, που ξεχειλίζει από εφηβικά ξεσπάσματα, ευτυχώς όχι μόνο έντασης αλλά και αγάπης!
Η ιστορία του Ανδροκλή με το λιοντάρι έχει μάλλον πιο στέρεο ιστορικό υπόβαθρο. Τι σε κέρδισε σε αυτόν τον θρύλο;
Αυτό ακριβώς! Το ιστορικό του υπόβαθρο. Η αλήθεια του. Ότι υπάρχουν γραφές που δηλώνουν πως η ιστορία αυτή είναι αληθινή και όχι αποτέλεσμα μυθοπλασίας. Η παλαιότερη σωζόμενη αναφορά της ιστορίας του Ανδροκλή βρίσκεται στο βιβλίο Αττικές νύχτες του συγγραφέα Αύλου Γέλλιου τον 2ο αιώνα μ.Χ. Ο συγγραφέας αφηγείται εκεί μια ιστορία από το χαμένο έργο του Απίωνα «Αιγυπτιακά», όπου εξιστορούσε γεγονότα, τα οποία ο Απίων ισχυριζόταν ότι είχε δει με τα ίδια του τα μάτια στη Ρώμη. Ο Απίων, που έγραφε ότι ήταν θεατής στην απελευθέρωση του Ανδροκλή, σημειώνει στο βιβλίο του: «Έπειτα βλέπαμε τον Ανδροκλή με το λιοντάρι δεμένο σε ένα λεπτό λουρί, να γυρίζουν τις ταβέρνες σε ολόκληρη την πόλη. Στον Ανδροκλή έδιναν χρήματα, το λιοντάρι το έραιναν με λουλούδια και οι άνθρωποι που τους συναντούσαν αναφωνούσαν: «Αυτό είναι το λιοντάρι, φίλος του ανθρώπου. Αυτός είναι ο άνθρωπος, γιατρός του λιονταριού». Η ιστορία επαναλήφθηκε έναν αιώνα αργότερα από τον Κλαύδιο Αιλιανό στο έργο του «Περί της φύσης των ζώων».
Δεν είναι απίστευτο ότι αυτή η ιστορία μπορεί να είναι αληθινή; Αυτό πολύ με συγκινεί! Επίσης με συγκινεί το μήνυμα της αγάπης για τα ζώα, όσο τεράστια κι αν είναι αυτά, καθώς και το ότι τα ζώα είναι ευγνώμονα. Για τα ευγνώμονα ζώα υπάρχει εξάλλου ολόκληρη κατηγορία στους διεθνείς καταλόγους μύθων και παραμυθιών!
Πιστεύεις στο κάρμα, στη μοίρα και το πεπρωμένο ή όλα είναι θέμα τύχης, στιγμής, συγκυρίας, προσπάθειας;
Το δεύτερο. Δεν πιστεύω στα γραμμένα. Πιστεύω πολύ στην προσπάθεια, την ατομική και τη συλλογική, πιστεύω όμως και στη συγκυρία, την τύχη ή και στο λεγόμενο timing. Πιστεύω όμως και στην επιμονή και την υπομονή. Έχω δύο μότο: «Όποιος προσπαθεί, τα καταφέρνει!» και «Όποιος ψάχνει, βρίσκει!».
Σε έριξαν ποτέ σε κάποια «αρένα με λιοντάρια»;
Ουυυυ!!! Πολλές φορές! Μερικές φορές πέφτω και μόνη μου! Όμως καθώς φαίνεται δεν με έχουν φάει ακόμα! Ας ελπίσουμε να επιβιώσω…
Η γραφή σου είναι ιδιαιτέρως ξεκούραστη και οι δύο ιστορίες διαβάζονται πολύ ευχάριστα. Πόσο σε προβλημάτισε και πώς δούλεψες το θέμα της αφήγησης;
Σε ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια Απόστολε, μου δίνουν μεγάλη χαρά να τα ακούω από εσένα! Η αφήγηση βγήκε αυθόρμητα και αβίαστα, ίσως λόγω του ότι αγαπούσα τόσο πολύ τους θρύλους αυτούς. Τους έγραψα με ενθουσιασμό και αγάπη και προσπάθησα να σεβαστώ στο έπακρο τους αρχικούς πρωτότυπους θρύλους.
Προσπάθησα να κρατήσω τη ζωντάνια μέσα από τους διαλόγους αλλά και τη λιτότητα της πρωτότυπης αφήγησης δίχως να επιβαρύνω το κείμενο με καλολογικά στοιχεία. Αυτή τη λιτότητα πρέσβευαν πρώτοι οι αδελφοί Γκριμμ στις επεξεργασίες των λαϊκών παραμυθιών, που εξέδωσαν και προσπάθησα κι εγώ να την ακολουθήσω.
Θα συνεχιστεί, υποθέτω, η σειρά, έτσι;
Ελπίζω να συνεχιστεί. Αυτό πάντα εξαρτάται από την αγάπη των αναγνωστών.
Θα επιλέξεις και ελληνικό θρύλο κάποια στιγμή;
Ναι, έχω και έναν ωραίο ελληνικό θρύλο στο μυαλό μου…
Πέρα από τη σειρά των αρχαίων θρύλων, είδαμε πρόσφατα ένα ξεχωριστό βιβλίο…
Πράγματι! Μόλις κυκλοφόρησε το βιβλίο «Το παιδί και το φεγγάρι» από τις Εκδόσεις Ψυχογιός και σε εικόνες του Κώστα Θεοχάρη, το οποίο είναι ένα silent book, σιωπηλό βιβλίο και «γράφτηκε» σε συνεργασία με την καλή μου φίλη και συνεργάτιδα, τη συγγραφέα Δώρα Ανδρεαδάκη. Ελπίζω να σας αρέσει πολύ μιας και είναι κάτι πολύ φρέσκο και διαφορετικό από ό,τι έχω κάνει εγώ τουλάχιστον ως τώρα.
Πώς αποφασίσατε να γράψετε ένα silent βιβλίο;
Παρακολουθήσαμε ένα Master Class του Chania Film Festival για το Animation στα Χανιά με εισηγήτρια την κα Δημητρά. Ήταν πραγματικά πολύ ενδιαφέρον, μας άνοιξε ορίζοντες και τελικά μας ενθουσίασε. Κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου μας ζητήθηκε να φτιάξουμε ένα animation. Συνεργαστήκαμε με τη Δώρα και φτιάξαμε μια ιστορία που διαδραματιζόταν στο λιμάνι των Χανίων. Αργότερα την επεξεργαστήκαμε και άλλο και όταν νιώσαμε ότι ολοκληρώθηκε σκεφτήκαμε την εκδοχή του silent book μιας και είμαστε και οι δύο συγγραφείς και αυτό ήταν η πιο οικεία μορφή για εμάς.
Γιατί συμπράξατε;
Προέκυψε στο σεμινάριο. Ωστόσο είμαστε φίλες και συνεργάτιδες ήδη στο parents24.gr, οπότε η σύμπραξη αυτή ήταν ένα φυσικό επόμενο. Πρέπει να πω ότι ήταν μια ευτυχής συνεργασία που ευοδώθηκε κιόλας! Απολαύσαμε κάθε στάδιο αυτής της δουλειάς και μπορώ να πω ακόμα απολαμβάνουμε μαζί το ταξίδι του βιβλίου στα χέρια των αναγνωστών!
Πόσο κομβική ήταν η συνεργασία με τον Κώστα Θεοχάρη;
Πολύ σημαντική συνεργασία! Ένας εξαιρετικός εικονογράφος, που πήρε το κείμενό μας, την ιστορία μας, τις παρατηρήσεις μας, τις ιδέες μας και όλα αυτά τα μετουσίωσε σε εικόνα, σε εικόνα που πρέπει να είναι τόσο δυνατή ώστε να αφηγείται από μόνη της την ιστορία και να μεταπλαστεί ξανά από τον κάθε αναγνώστη σε λόγο με τον δικό του τρόπο δίχως όμως να χάνεται η δομή της ιστορίας.
Θέλει ιδιαίτερη προσπάθεια και ενσυναίσθηση αυτό και με μεγάλη μας χαρά διαπιστώσαμε ότι ο Κώστας Θεοχάρης το κατάφερε πλήρως σεβόμενος κάθε λεπτομέρεια της ιστορίας μας!
Αργυρώ, σ’ ευχαριστώ πολύ!
Ευχαριστώ πολύ Απόστολε για τη φιλοξενία και τις ωραίες ερωτήσεις!
Αργυρώ Μουντάκη
«Ζωντανοί θρύλοι»: Το μονοπάτι του γίγαντα–)
«Ζωντανοί θρύλοι»: Ο Ανδροκλής και το λιοντάρι–)
Εκδόσεις Διάπλαση
Δείτε ακόμα:
Αργυρώ Μουντάκη, Δώρα Ανδρεαδάκη
Το παιδί και το φεγγάρι–)
Εκδόσεις Ψυχογιός
Info
Ζωντανοί θρύλοι: Το μονοπάτι του γίγαντα & Ο Ανδροκλής και το λιοντάρι, της Αργυρώς Μουντάκη
Ζωντανοί θρύλοι: Το μονοπάτι του γίγαντα & Ο Ανδροκλής και το λιοντάρι, της Αργυρώς Μουντάκη
Το παιδί και το φεγγάρι, των Αργυρώς Μουντάκη – Δώρας Ανδρεαδάκη (εικ.: Κώστας Θεοχάρης)
