Περπατά, βλέπει, διαισθάνεται, ζωγραφίζει. Ενίοτε γράφει. Νομίζω πως έχει την έκτη αίσθηση του εικονογράφου, εκείνη που της επιτρέπει να βλέπει, να φαντάζεται και να στήνει κόσμους και μορφές, διατάσσοντάς τα όλα τόσο αρμονικά, ατμοσφαιρικά, σχεδόν χαϊδεύοντας σε. Μετά από πολλά βιβλία και διακρίσεις, το ΟΛΑ μπορείς να τα ζήσεις σε ένα βιβλίο, του Βαγγέλη Ηλιόπουλου και το κατάδικό της “Οι μέρες της Σιωπής“, στάθηκαν η αφορμή για μια σύντομη συνομιλία μαζί της.
Η Έφη Λαδά πάντα θα ξεχωρίζει.
Έφη, τι μπορεί να ζήσει σε ένα βιβλίο ένα παιδί;
Και τι δεν μπορεί; Τα μπορεί ΟΛΑ. Ένα παιδί μπορεί να ταξιδέψει μέσα από τα βιβλία. Να κρυφτεί μέσα στις ιστορίες και να ακολουθήσει τους ήρωες. Να μεταφερθεί σε άλλες χώρες, να γνωρίσει τον πολιτισμό τους, να ταυτιστεί, ή να παρηγορηθεί όταν οι ιστορίες θίγουν θέματα γνώριμα.
Ο κόσμος των ιστοριών είναι μαγικός και ακονίζει την φαντασία… Μέσα απ’ τις σελίδες τους τα βιβλία προσφέρουν έντονα συναισθήματα, ταξίδια και γνώση.
Εσύ τι έζησες στα βιβλία από παιδί μέχρι σήμερα;
Ό,τι καλύτερο. Οι ιστορίες σαν παιδί μου πρόσφεραν απλόχερα όσα δεν θα μπορούσα να συναντήσω με άλλον τρόπο. Τα βιβλία για εμένα είναι ένας υπέροχος κόσμος που με ισορροπεί και με ταξιδεύει μέσα από λέξεις και εικόνες.
Δεν θα μπορούσα χωρίς αυτά, ούτε λεπτό.
Πόσο δύσκολο ήταν να εικονογραφήσεις αυτό το βιβλίο του Βαγγέλη Ηλιόπουλου; Πώς δούλεψες;
Όταν η ιστορία σου δίνει πολλές εικόνες, το μόνο δύσκολο είναι ποια να πρωτοδιαλέξεις για να ζωγραφίσεις. Οι ιστορίες του Βαγγέλη είναι γεμάτες εικόνες και συμβολισμούς.
Δούλεψα, όπως πάντα, με πολλές αναγνώσεις και πολλά προσχέδια και προσπάθησα να ξεχωρίσω τις πιο δυνατές σκηνές.
Πώς είναι να συνεργάζεσαι μαζί του;
Ο Βαγγέλης είναι χαρισματικός άνθρωπος. Έχει μια ενστικτώδη διορατικότητα και τρυφερότητα για τα θέματα που προσεγγίζει. Οι ιστορίες του είναι επίκαιρες και διαχρονικές, και ένιωσα πολλές φορές να γίνονται προφητικές.
Σε αυτήν την τριλογία της ενσυναίσθησης κάναμε μια διαδρομή μαζί από το 2012 μέχρι σήμερα. Είχα την ευκαιρία να προκαλέσω τον εαυτό μου, εικονογραφώντας για συναισθήματα, για αξίες, για άνισες ευκαιρίες και για μεγάλα ερωτηματικά των παιδιών. Αλέξης Ζορμπάς, Τρελαντώνης, Κάπτεν Νέμο, Μικρός Πρίγκιπας, Από τη Γη στη Σελήνη, Όλιβερ Τουίστ, Ο γύρος του κόσμου σε ογδόντα μέρες. Ο Βαγγέλης Ηλιόπουλος έμμεσα μας αποκάλυψε τι διάβαζε μικρός. Εσένα ποια βιβλία σε σημάδεψαν; Για ποια θα έγραφες ένα τέτοιο βιβλίο;
Λίγο πολύ αυτά είναι τα βιβλία που διαβάσαμε όλοι, κι εγώ μέσα από αυτά ταξίδεψα στα παιδικά μου χρόνια. Θα πρόσθετα και μερικά ακόμα που θυμάμαι πως τα είχα στο προσκεφάλι μου. Οι Άθλιοι, του Β. Ουγκώ, Τζέιν Έιρ της Σαρλότ Μπροντέ, Περηφάνια και Προκατάληψη της Τζέιν Όστεν, τις ιστορίες του Όσκαρ Ουάιλντ, τα παραμύθια του Χ.Κ. Άντερσεν… και άπειρα άλλα που ήταν συντροφιά και ταξίδια της φαντασίας μου.
Με την ευκαιρία της συνομιλίας μας, μίλησε μου για τις Μέρες της Σιωπής. Πώς αποφάσισες να γράψεις (και ασφαλώς να εικονογραφήσεις) ένα σκληρό θέμα που πλήγωσε όλη την Ελλάδα τότε; Τι ήθελες να πεις στα παιδιά;
Μετά από την μεγάλη πυρκαγιά του 2007, έτυχε να βρεθώ στην Πελοπόννησο και πέρασα από εκείνα τα μέρη. Με είχε σοκάρει η εικόνα των καμένων εκτάσεων που έμοιαζαν σαν ένα μεγάλο, μακρύ μαύρο ζωνάρι, που διέσχιζε βουνά και κάμπους. Έχοντας αυτήν την εικόνα στο μυαλό μου, μετά από μια πρόσκληση στα πλαίσια ενός διαγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μια ιστορία σχετικά με διεθνή θέματα που απασχολούν παιδιά ηλικίας 4-7 ετών, έγραψα και κατέθεσα αυτήν την ιστορία το 2008.
Τότε η εικόνα τόσων καμένων, είχε στοιχειώσει στο μυαλό μου και πιστεύοντας πως αφορά όλα τα παιδιά του πλανήτη, ήθελα να δείξω μέσα απ’ την ιστορία αυτή, τι μπορεί να προκαλέσει η απερισκεψία των ανθρώπων και πόσες πληγές αφήνει πίσω της μια τόσο μεγάλη καταστροφή…
Μετά από χρόνια και έχοντας αποφασιστεί η έκδοση του βιβλίου, συναντά το περσινό καλοκαίρι που μας συγκλόνισε όλους.
Εγώ θέλω να πω πως η φροντίδα του περιβάλλοντος είναι υπόθεση όλων μας, γιατί μας αφορά και γιατί είναι η κληρονομιά των παιδιών μας και των επόμενων κατοίκων αυτού του πλανήτη. Και ακόμα πως είναι στο χέρι όλων μας να βάλουμε έναν σπόρο αγάπης και φροντίδας για το περιβάλλον.
Προφανώς δεν είσαι από αυτούς που πιστεύουν ότι στα παιδιά πρέπει να λέμε μόνο ροζ και γαλάζιες, ευχάριστες ιστορίες…
Στα παιδιά λέμε αυτές τις ιστορίες που τους δίνουν εικόνες, που τα ταξιδεύουν σε φανταστικά μέρη, που μιλάνε για το δίκαιο, και για την αγάπη. Κατά την δική μου άποψη, οι ιστορίες σε παίρνουν απ’ το χέρι. Και εκείνο που σου αφήνουν είναι μια γλυκιά αίσθηση ενός όμορφου ταξιδιού στον κόσμο της φαντασίας.
Τι περιμένουμε από τη Έφη Λαδά από το φθινόπωρο και μετά;
Αν μπουν σε σωστή σειρά οι λέξεις, καινούριες ιστορίες περιμένουν…
Σ’ ευχαριστώ πολύ, Έφη.
Ευχαριστώ πολύ, Απόστολε! Εύχομαι σε όλους καλό καλοκαίρι.
https://www.elniplex.com/%cf%8c%ce%bb%ce%b1-%ce%bc%cf%80%ce%bf%cf%81%ce%b5%ce%af%cf%82-%ce%bd%ce%b1-%cf%84%ce%b1-%ce%b6%ce%ae%cf%83%ce%b5%ce%b9%cf%82-%cf%83%ce%b5-%ce%ad%ce%bd%ce%b1-%ce%b2%ce%b9%ce%b2%ce%bb%ce%af%ce%bf-%ce%b2%ce%b1%ce%b3%ce%b3%ce%ad%ce%bb%ce%b7%cf%82-%ce%b7%ce%bb%ce%b9%cf%8c%cf%80%ce%bf%cf%85%ce%bb%ce%bf%cf%82/
https://www.elniplex.com/%ce%bf%ce%b9-%ce%bc%ce%ad%cf%81%ce%b5%cf%82-%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%83%ce%b9%cf%89%cf%80%ce%ae%cf%82-%ce%ad%cf%86%ce%b7-%ce%bb%ce%b1%ce%b4%ce%ac/