Κι αφού δεν την φέρνει ένα χελιδόνι μόνο του, φτιάξαμε ένα ο καθένας, ενώσαμε τις φωνές μας με τη δική τους, τραγουδήσαμε τα χελιδονίσματα, τα διάσημα κάλαντα της άνοιξης που τα τραγουδούσαν από παλιά τα παιδιά είτε την 1η είτε την 21η Μαρτίου, και προσπαθήσαμε να φωνάξουμε την Άνοιξη κοντά μας. Να ξέρετε… μας άκουσε. Από εκείνη τη μέρα ο καιρός είναι ολοένα και καλύτερος. Το κρύο έπεσε, οι βροχές λιγόστεψαν , τα βαριά ρούχα αραίωσαν.
Το συγκεκριμένο χελιδόνι φτιάχνεται από δύο μόλις κομμάτια. Ένα μακρύ κομμάτι μαύρο κάνσον με ελαφρώς ελλειπτικές καταλήξεις ώστε, διπλώνοντάς το στα δύο, να δημιουργεί την ψαλιδωτή ουρά των χελιδονιών, και ένα κομμάτι με κυρτές άκρες για φτερά. Τα παιδιά κόλλησαν μόνα τους με ο,τι υλικό έβρισκαν γύρω τους το ράμφος τους (άλλα διάλεξαν για παράδειγμα πορτοκαλί κάνσον ενώ άλλα πήραν απλό λευκό χαρτί και το χρωμάτισαν) καθώς και την λευκή κοιλιά τους χαρίζοντας στα χελιδόνια τους τη μοναδικότητα που τους πρέπει.
Και αφού τα φτιάξαμε όμορφα, τραγουδήσαμε το γνωστό χελιδόνισμα:
Ήρθε, ήρθε χελιδόνα
ήρθε κι άλλη μελιδόνα,
κάθισε και λάλησε,
και γλυκά κελάηδησε:
Μάρτη, Μάρτη μου καλέ,
και Φλεβάρη φοβερέ,
κι αν φλεβίσεις κι αν τσικνίσεις,
καλοκαίρι θα μυρίσεις.
Ακούστε το εδώ κι εσείς από το βίντεο ενός νηπιαγωγείου.
Τα Χελιδονίσματα (ή τραγούδι της χελιδόνας) μας το κληροδότησε ο Αθήναιος κάπου στα 200 μ.Χ.. Η αφετηρία του όμως βρίσκεται ακόμα πιο πίσω και η ομοιότητα των σύγχρονων χελιδονισμάτων με εκείνων των αρχαιοελληνικών είναι εντυπωσιακή.
«Ήλθε ήλθε χελιδών,
καλάς ώρας άγουσα,
καλούς ενιαυτούς,
επί γαστέρι λευκά κηπί (και επί) νώτα μέλαινα».
… που σημαίνει…
Ήρθε, ήρθ” η χελιδόνα
φέρνοντας καλοκαιριά και καλή χρονιά
στην κοιλιά της άσπρη και στη ράχη μαύρη
Διάσημο χελιδόνισμα είναι η περπερούνα που αγαπιέται πολύ επίσης. Ακούστε την από τη Δόμνα Σαμίου και τα παιδιά της εδώ.
Είπαμε πως τα χελιδονίσματα τα έλεγαν την 1η ή 21η Μαρτίου. Παλιά ο Μάρτης ήταν ο πρώτος μήνας του χρόνου και για να τον υποεχθούν έκαναν ότι περίπου κάνουμε κι εμείς σήμερα στα τέλη του Δεκεμβρίου και την 1η του Ιανουαρίου: τραγουδούσαν ευχές και κάλαντα.
Γιατί όμως το Μάρτη; Ο Δεκέμβριος παλιά ήταν ο δέκατος μήνας του χρόνου, εξ' ου και το όνομά του (Δεκέμβριος-αγγλ. December, ιταλ. Dicembre, Dieci=δέκα). Ενδέκατος όπως καταλαβαίνετε ήταν ο Ιανουάριος και δωδέκατος ο Φεβρουάριος. Άρα η 1η Μαρτίου ήταν Πρωτοχρονιά).
Η 21η Μαρτίου ως ημέρα της εαρινής ισημερίας (από την επομένη η μέρα αρχίζει να μεγαλώνει έναντι της νύχτας) ήταν η επόμενη σημαδιακή ημερομηνία. Η νίκη του φωτός έναντι του σκοταδιού, της μέρας έναντι της νύχτας, της αναγέννησης της άνοιξης έναντι του μαρασμού του χειμώνα.
Όταν τα χελιδόνια κουραστούν από τα ταξίδι, πάρτε ένα κλαδί που θα βρείτε, τυλίξτε το με το αίμα των ανθρώπων (κόκκινο) και με το αίμα των θεών (λευκό) όπως κάνουμε με τα μαρτάκια και κρεμάστε τα χελιδόνια σας να ξαποστάσουν από το μακρινό τους ταξίδι.
Λευκό νήμα, κόκκινο νήμα, κλαδί, χελιδόνια, καλώς ήρθες άνοιξη.
Δείτε και τα σαμιώτικα κάλαντα της άνοιξης.
