Γράφει η Εύη Τσιτιρίδου Χριστοφορίδου *
Λένε ότι δεν είμαι «πρώτος μαθητής», επειδή το μυαλό μου είναι συνεχώς έξω από την τάξη. Εντάξει, το παραδέχομαι ότι το καλύτερό μου μάθημα είναι η γυμναστική, αλλά είναι ψέμα πως δεν έχω άλλα ενδιαφέροντα. Για παράδειγμα, τρελαίνομαι για ιστορίες. Ιστορίες κάθε είδους. Ιστορίες για περιπέτειες θαυμαστές και ηρωικά κατορθώματα. Ιστορίες για ανακαλύψεις σπουδαίες και μυστήρια ανεξιχνίαστα. «Ιστορίες γι’ αγρίους», που λέει κι η μαμά μου. «Παραμύθια της Χαλιμάς», που λέει κι ο παππούς μου.
Αλλά στο σχολείο δεν λέμε ιστορίες. Στο σχολείο ασχολούμαστε μόνο με ασκήσεις σε φωτοτυπίες. Έχεις απορία; Σπανίως βρίσκει χρόνο να σου τη λύσει η κυρία. Πρέπει να βγάλει την ύλη. Ποτέ μου δεν κατάλαβα τι είναι αυτή η ύλη και από πού πρέπει να τη βγάλει. Και κυρίως γιατί να το κάνει. Τι έχει να κερδίσει. Και πες ότι τα κατάφερε. Πού θα την αφήσει μετά; Φαντάζομαι όχι κοντά σε ανοιχτό παράθυρο, γιατί μπορεί να την πάρει ο αέρας. Κι άντε μετά να τις κυνηγάμε και τις δύο. Την κυρία που θα τρέχει πανικόβλητη πίσω από την ύλη. Και την ύλη που θα είναι «φτερό στον άνεμο», όπως τραγουδάει η γιαγιά μου, μεγάλη φαν, (λάτρης το λέει εκείνη) της όπερας.
Μακάρι να ήταν φίλη κολλητή μας αυτή η ύλη. Να τη βγάλουμε βόλτα για παγωτό. Να ησυχάσουμε λίγο κι εμείς, να χαλαρώσει κι η κυρία. Που είτε μιλάμε, είτε γελάμε, είτε χοροπηδάμε, είτε γκρινιάζουμε, είτε κλαίμε, η έκφραση του προσώπου της παραμένει ίδια κι απαράλλαχτη. «Ύφος ουδέτερον, υπηρεσιακόν», που λέει κι ο μπαμπάς για το αφεντικό του. Ο κόσμος να χαλάει γύρω του, αυτός εκεί: ύφος υπηρεσιακόν. «Έτσι προστατεύει τον εαυτό του από τις κακοτοπιές», συμπληρώνει κουνώντας συγκαταβατικά το κεφάλι ο μπαμπάς. Τι είναι αυτές οι κακοτοπιές, θα σας γελάσω. Εμένα πάντως άστοχες μπαλιές μου φέρνουν στο νου. Κακοτοπιά: λέξη σύνθετη. Από το «κακό» και το «τόπι», που θα μπει μπάλα. Κι επειδή η μπάλα δεν μπορεί να είναι κάτι κακό από μόνη της, κακοτοπιά σημαίνει μάλλον άστοχο σουτ.
Υπάρχει και κάτι άλλο που μ’ αρέσει στο σχολείο εκτός από τη γυμναστική. Το μαντέψατε, είμαι σίγουρος. Ε ναι, το διάλειμμα είναι. Μπορεί το κουδούνι να χτυπάει σαν ξεχαρβαλωμένη χύτρα ταχύτητας, αλλά εγώ το ακούω σαν το πιο γλυκό νανούρισμα. Όταν ορμάμε ασυγκράτητα όλα τα παιδιά στο προαύλιο για να μη χάσουμε ούτε δευτερόλεπτο, αυτές οι στριγκλιές και αυτό το βουητό και το ποδοβολητό ηχούν στ’ αυτιά μου σαν την ορχήστρα της Βιέννης κάθε Πρωτοχρονιά.
Φτου ξελευτερία! Το διάλειμμα είναι η δική μας στιγμή. Έχει ξεγνοιασιά, έχει παιχνίδι, έχει φαντασία. Έχει γέλια κακαριστά και καμιά φορά κλάματα γοερά.
Ξέρετε. Τσακωμούς, γρατζουνισμένα γόνατα, καρουμπαλάκια στα κεφάλια και τα σχετικά. Αλλά δεν το αλλάζουμε με τίποτα. Μαζί με τις εκδρομές είναι ό,τι καλύτερο έχουμε να θυμόμαστε από το σχολείο. Όποιος διαφωνεί να σηκώσει το χέρι του. Είδατε; Ψυχή δεν διαφωνεί!
Συχνά αναρωτιέμαι πώς είναι τα σχολεία άλλων πλασμάτων. Γιατί το πώς είναι τα σχολεία των ανθρώπων, σε κάθε γωνιά της γης, τα ξέρουμε πάνω κάτω. Προσπαθώ να φανταστώ πως είναι το σχολείο των μελισσών μέσα στην κερήθρα. Ή των μυρμηγκιών στην υπόγεια μυρμηγκοφωλιά. Των αλεπούδων στο δάσος. «Η αλεπού δέκα χρονών και τ’ αλεπουδάκι έντεκα», λέει η παροιμία. Το σχολείο του το κάνει τόσο έξυπνο το αλεπουδάκι, ή είναι από φυσικού του άραγε; Προσπαθώ να φανταστώ το σχολείο των βατράχων στη λίμνη. Κουάξ!
Και το σχολείο που πάνε τα καμηλάκια στην έρημο. Στην όαση το στήνουν;
Ή το σχολείο για τ’ αετόπουλα, ψηλά στα κορφοβούνια.
Πως είναι, αλήθεια, το μάθημα μουσικής στο σχολείο των αηδονιών;
Το μάθημα συγχρονισμένης κολύμβησης στο σχολείο των δελφινιών;
Με τι μοιάζει το σχολείο των συννέφων, το σχολείο των κυμάτων;
Κι ακόμη παραπέρα, των αστεριών; Έχουν κι αυτά τα σχολεία ύλη; Πως την…παλεύουν οι δάσκαλοι και οι μαθητές τους μαζί της;
Τώρα που τα σκέφτομαι όλα αυτά, συνειδητοποιώ ότι δεν μας έχει ρωτήσει ποτέ κανείς, εμάς τα παιδιά, πώς θα θέλαμε να είναι το σχολείο μας. Δεν ενδιαφέρθηκαν ποτέ οι αρμόδιοι, οι υπουργοί και οι πρωθυπουργοί, να μάθουν με τί μοιάζει το σχολείο των ονείρων μας. Λοιπόν, εγώ θα σας το πω. Κι ας με λέτε μικρό, επιπόλαιο και απρόσεκτο. Ας μην είμαι «πρώτος μαθητής» με τα δικά σας μέτρα. Κι ας μη με παίρνετε στα σοβαρά.
Θέλω ένα σχολείο από μαξιλάρια. Όπου και να πέφτω, όπως και να πέφτω, να πέφτω στα μαλακά. Να μην σκοντάφτω σε σκληρούς τοίχους, σκουριασμένα κάγκελα και αιχμηρές γωνίες. Να μην ακούω φωνές, επιπλήξεις, κοροϊδίες, βρισιές. Να μη μυρίζω άσχημες, αποπνικτικές μυρωδιές, να μη βλέπω μουτζούρες και σκουπίδια παντού. Να μη φοβάμαι να νιώσω και να πω αυτό που νιώθω. Να μη βαριέμαι. Να μην αισθάνομαι παρείσακτος, περιττός, ούφο, περιθωριακός, σκλαβάκι της παντοδύναμης κυρίας ύλης.
Ένα σχολείο από μαξιλάρια ονειρεύομαι. Όπου και να πέφτω, όπως και να πέφτω, να πέφτω στα μαλακά. Και μετά να εκτινάσσομαι ψηλά. Ζητάω πολλά;
* Η Εύη Τσιτίρίδου-Χριστοφορίδου είναι συγγραφέας και νηπιαγωγός.
