H ιστορία μας ξεκινά με ένα μικρό κορίτσι, τη Νεφέλη που ζει με τους γονείς της και την άρρωστη γιαγιά της. Η γιαγιά κάθε βράδυ καθισμένη στην αγαπημένη της πολυθρόνα, διαβάζει παραμύθια και διηγείται ιστορίες στη Νεφέλη, για τ’ αστέρια που λάμπουν στον ουρανό. Μήπως προαισθάνεται ότι πλησιάζει το τέλος και θέλει να την προετοιμάσει για κάτι;
“Ξάφνου ένα αστέρι έπεσε…
– Γιαγιά, γιαγιά το είδες; φώναξα ενθουσιασμένη.
Εκείνη με κοίταξε γλυκά και μου χαμογέλασε.
– Το αστέρι, όταν πέφτει, πεθαίνει, γιαγιά; τη ρώτησα με απορία.
– Όχι Νεφέλη μου δεν πεθαίνει.
Απλά κατεβαίνει στη γη για να πάρει στην αγκαλιά του έναν ακόμη καλό άνθρωπο και να τον οδηγήσει στον ουρανό…”
Η μικρή Νεφέλη καταλαβαίνει ότι η γιαγιά δεν είναι καλά αλλά κανείς δε μιλά γι’ αυτό και η μητέρα της κλαίει κρυφά τα βράδια. Ώσπου μια μέρα είδε κάτι παράξενο, μια δυνατή λάμψη στον ουρανό. Ένα αστέρι κατέβηκε στη γη εκείνο το βράδυ και πήρε μαζί του την γιαγιά της. Άραγε θα την έβλεπε ποτέ ξανά; Μα φυσικά θα την έβλεπε στα όνειρα της, κάθε βράδυ το αστέρι χαμήλωνε για να χωθεί στην αγκαλιά της μικρής Νεφέλης και μετά ανέβαινε αμέσως ψηλά στον ουρανό. Στο σπίτι επικρατούσε θλίψη και ένοιωθε τόση μοναξιά, όσο για το δωμάτιο της γιαγιάς κλειδωμένο και τα βράδια χωρίς παραμύθια. Όμως ο καιρός περνά και ο χρόνος γιατρεύει τις πληγές. Ένα πρωινό η Νεφέλη ξύπνησε με ένα χάδι από τη μητέρα της και την υπόσχεση ότι όλα θ’αλλάξουν. Πράγματι από εκείνη τη μέρα όλα άλλαξαν και το δωμάτιο της γιαγιάς γέμισε λουλούδια και χρώματα. Η πολυθρόνα της στην ίδια θέση, μόνο που τώρα καθόταν η μαμά και χαμογελούσε γιατί τώρα ο πόνος έδωσε τη θέση του στη γλυκιά ανάμνηση και η καρδιά πλημμυρίζει συναισθήματα.Ένα αστέρι έλαμπε ψηλά στον ουρανό πιο πολύ από τ’ άλλα αστέρια και έστελνε το δικό του μήνυμα στη μικρή Νεφέλη. Ήταν σίγουρη ότι η γιαγιά της ήταν καλά και της χαμογελούσε από ψηλά.
Μια τρυφερή, συγκινητική ιστορία που περιγράφει τα στάδια της απώλειας αγαπημένου προσώπου μέσα από τα μάτια ενός μικρού κοριτσιού. Η αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο από την μικρή Νεφέλη γίνεται σκόπιμα για να δείξει τον τρόπο που ένα παιδί αντιλαμβάνεται τα πράγματα. Ένα δύσκολο θέμα που θέλει ιδιαίτερη προσέγγιση από γονείς, εκπαιδευτικούς και το οικείο περιβάλλον. Τα παιδιά στη τρυφερή αυτή ηλικία δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν την απώλεια αγαπημένων προσώπων και να δεχτούν ότι δεν θα τα ξαναδούν.
Ο Γιάννης Διακομανώλης, όταν τον ρωτήσαμε πως μπορεί ένα παιδί να αντιμετωπίσει την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, μας απάντησε:
“Η συμπαράσταση των οικείων προσώπων και η βεβαιότητα ότι το πρόσωπο που έφυγε βρίσκεται σε ένα καλύτερο μέρος είναι πράγματα που μπορούν να παρηγορήσουν ένα μικρό παιδί”.
Μέσα από την ιστορία της Νεφέλης, παρακολουθούμε την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου σε μεγάλη ηλικία όπως η γιαγιά όπως θα την περιέγραφε ένα μικρό παιδί. Η γιαγιά είναι σε μεγάλη ηλικία και άρρωστη και η Νεφέλη βιώνει για πρώτη φορά την απώλεια ως φυσική συνέπεια. Πολλά παιδιά έρχονται αντιμέτωπα με παρόμοιες καταστάσεις καθώς οι παππούδες και οι γιαγιάδες είναι τα πρόσωπα που “φεύγουν” πρώτα από τη ζωή.
Όμως η ανάμνηση και η αγάπη αυτού που “έφυγε” και η σκέψη ότι βρίσκεται ψηλά στον ουρανό και λάμπει όπως τ’ αστέρια είναι μεγάλη παρηγοριά για την παιδική ψυχή.
Πραγματικά ένα παραμύθι που αγγίζει κάθε αναγνώστη και αφήνει μια γλυκιά αισιοδοξία ότι κανείς δε χάνεται όταν υπάρχει στην σκέψη μας και την καρδιά μας.
Το βιβλίο βοηθά σε τέτοιες καταστάσεις; την απάντηση έχει ο δεύτερος εκ των συγγραφέων του βιβλίου, Βασίλης Κουτσιαρής:
“Η αλληγορία πάντα βοηθά ένα παιδί να κατανοήσει αυτό που δεν μπορεί να καταλάβει. Το παραμύθι είναι η κατάλληλη αφορμή για να μιλήσει κανείς για δύσκολα θέματα στα παιδιά. Ευτυχώς, κυκλοφορούν πολλά αξιόλογα παραμύθια για την απώλεια στην ελληνική αγορά. Είναι ευτυχές γεγονός πως πολλοί εκδοτικοί οίκοι έχουν συμπεριλάβει στο εκδοτικό τους πρόγραμμα τέτοιου είδους θέματα”.
Θυμάμαι χαρακτηριστικά στην τάξη του νηπιαγωγείου όταν ένας μαθητής μου την ημέρα τρίτης ηλικίας ανέφερε για τον παππού του: “η καρδιά του παππού μου δεν άντεξε, έσπασε και πέθανε”. Όμως είχε να πει πράγματα για τον παππού του, όσα θυμόταν από διακοπές στη Μάνη, που έζησε ο παππούς του. Το γεγονός ότι δεν υπάρχει στη ζωή, δε σημαίνει ότι δεν υπάρχει στη σκέψη και την καρδιά του μικρού παιδιού και η εικόνα του τόσο ζωντανή.
Σίγουρα σε μια τάξη υπάρχουν στιγμές που ο εκπαιδευτικός έρχεται αντιμέτωπος με καταστάσεις που σε φέρνουν σε αμηχανία και δεν ξέρεις τι να πεις σ’ ένα μικρό παιδί.
Οι συγγραφείς του βιβλίου, ως εκπαιδευτικοί, μας προτείνουν την κατάλληλη στάση που μπορούμε να κρατήσουμε απέναντι στην απώλεια κάποιου αγαπημένου προσώπου ενός παιδιού και όπως χαρακτηριστικά μας είπε ο Γιάννης Διακομανώλης:
“Η πιο κατάλληλη στάση που μπορεί να κρατήσει ο οποιοσδήποτε απέναντι στο θάνατο είναι αυτή του ακροατή. Είναι ίσως από τα λίγα θέματα στα οποία κανείς δεν έχει απαντήσεις οι οποίες να είναι πειστικές και αυταπόδεικτες. Γι’ αυτό δεν πρέπει να πέσουμε στην παγίδα να εξηγήσουμε στο παιδί το γεγονός αλλά θα πρέπει να το αφήσουμε να εκφράσει τη θλίψη του, να βγάλει το θυμό του ώστε να αποδεχτεί το γεγονός και να συνειδητοποιήσει την κατάσταση”.
Η απώλεια αγαπημένου προσώπου, όντως απαιτεί λεπτό χειρισμό από τους εκπαιδευτικούς ώστε να βοηθηθεί ένα παιδί να συνειδητοποιήσει την απώλεια ως γεγονός γιατί στα παιδιά πρέπει να λέμε πάντα την αλήθεια.
Τέλος αναρωτηθήκαμε ποια ήταν η αφορμή για να γράψουν ένα βιβλίο με τόσο λεπτό θέμα που δύσκολα προσεγγίζει κανείς και ο Γιάννης Διακομανώλης μας μίλησε για τη δική του εμπειρία ως δάσκαλος:
“Στο δημοτικό, ιδιαίτερα στις μεγάλες τάξεις, πολλά από τα παιδιά μας βιώνουν για πρώτη φορά τον θάνατο μέσα στην οικογένειά τους. Ο παππούς και η γιαγιά είναι ιδιαίτερα αγαπητά πρόσωπα για τα παιδιά και η απώλειά τους σ’ αυτή την ηλικία τους στοιχίζει πολύ. Σαν εκπαιδευτικοί χρειαζόμασταν μια αφορμή για να δώσουμε στο παιδί την ευκαιρία να μιλήσει”.
Το βιβλίο “Ένα αστέρι για μένα” τιμήθηκε με έπαινο από την Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών (2011) και προτείνεται ανεπιφύλακτα ιδιαίτερα αν υπάρχει κάποιο σχετικό περιστατικό παιδιού με απώλεια αγαπημένου προσώπου, που γνωρίζουμε στην τάξη μας και μπορεί να αποτελέσει αφορμή για συζήτηση στην τάξη.
Η γλώσσα απλή, κατανοητή, γλαφυρή, περιγράφει τα γεγονότα από τη ματιά του θεατή, μέσα σε λίγες σελίδες περνά στην αντίπερα όχθη της γλυκιάς ανάμνησης και μας μεταφέρει στον κόσμο της θύμησης και του ονείρου.
Η εικονογράφηση του βιβλίου από την Ελίζα Βαβούρη συμπληρώνει αισθητικά το άρτιο αποτέλεσμα με τα έντονα χρώματα και τις ολοσέλιδες εικόνες. Ένα βιβλίο που θίγει ένα τόσο ευαίσθητο θέμα αλλά ταυτόχρονα σου δημιουργεί ένα αίσθημα αισιοδοξίας και ελπίδας για τη ζωή και αυτό που μένει πίσω.
 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Ένα αστέρι για μένα |
| Συγγραφέας: | Βασίλης Κουτσιαρής, Γιάννης Διακομανώλης |
| Εικονογράφηση: | Ελίζα Βαβούρη |
| Εκδόσεις: | Παρρησία, 2012 |
| Σελίδες: | 32 |
| Μέγεθος: | 23 Χ 23 |
| ISBN: | 978-960-696-096-3 |
