Διαβάζεται σε 3′- Ηλικιακό κοινό: 18+ – Λογοτεχνικό δοκίμιο
Η εξύμνηση μιας φυλής και η συνακόλουθη ταπείνωση μιας άλλης ή πολλών άλλων ήταν και θα είναι πάντα συνταγή για φόνο […]. Όποιος εξευτελίζει τους άλλους εξευτελίζεται ο ίδιος.
James Baldwin, The Fire Next Time
Ο Πασκάλ Μπρυκνέρ, παγκόσμια γνωστός κάποτε με Τα μαύρα φεγγάρια του έρωτα (βιβλίο 1981, ταινία Ρομάν Πολάνσκι 1992), συνεχίζει να περπατά στους δικούς του μοναδικούς, αιρετικούς δρόμους.
Περί τίνος πρόκειται
Τα αρχαιοελληνικά αγάλματα δεν ήταν λευκά, αλλά χρωματισμένα και η Ιστορία το απέκρυψε για να προωθηθεί το λευκό ως ιδεώδες σε μια Δύση που αποστρεφόταν το χρώμα. Μόνον οι δυτικοί όπως με την αποικιοκρατία και ουδείς άλλος (Κινεζικές δυναστείες, ρώσικη αυτοκρατορία, Οθωμανική αυτοκρατορία κ.α.) δεν αναγνωρίζει τις αμαρτίες του. Ο δυτικός λευκός άντρας ερχόταν από μακριά ως ο ιδανικός αποδιοποµπαίος τράγος των ηµερών µας. Οι Η.Π.Α. αποσύρονται από το προσκήνιο, την ώρα που διπλωμάτες μιλούν για την Westlessness, την εξαφάνιση δηλαδή του Δυτικού Μπλοκ. “Ήρθε η ώρα η Δύση να πληρώσει. Τίποτα δεν προκαλεί περισσότερη μανία από έναν άνθρωπο πεσμένο καταγής. Η ήδη μισητή για την αλλοτινή κυριαρχία της Δύση αντιμετωπίζεται τώρα πια με περιφρόνηση λόγω της “πτώσης” της”.
Ο Πασκάλ Μπρυκνέρ επιχειρηματολογεί πάνω σε ερωτήματα που θέτει, αλλά και έχουν τεθεί σε παγκόσμιο επίπεδο. Πώς δημιουργήθηκαν οι μηχανισμοί στις δυτικές κοινωνίες προκειμένου να πάρουν πάνω τους όλη την ευθύνη για όλες τις συµφορές της ανθρωπότητας διαχρονικά; Ποια είναι η λογική που θέλει τη Δύση ως φιλοσοφική και πολιτισμική οντότητα να πληρώνει για τα ανομήματά της την ώρα που η κριτική έναντι άλλων σταματά υπό το φόβο ρατσιστικών ή άλλων φοβικών σχολίων που πλέον τιμωρούνται;
“Η Αμερική έχει αυτό το μοναδικό γνώρισμα: να ενθαρρύνει εκείνους που επιθυμούν να τη μιμηθούν. Εδώ και έναν αιώνα, η κουλτούρα της εξάγεται καλύτερα από κάθε άλλη. Προσαρμόζεται σε όλα τα κλίματα και σε όλες τις πεποιθήσεις, διαθέτει μια ασύγκριτη δύναμη διάδοσης και μετάδοσης, είναι ο κατεξοχήν πολιτισμός της μεταμφίεσης. Ακόμα και όσοι τη μισούν θέλουν να της μοιάσουν”.
Ο λευκός κατέστρεψε τον πλανήτη, είναι μια από τις πλέον σύγχρονες κατηγορίες. Οι δυτικοί πρέπει να ντρεπόμαστε και μόνο που υπάρχουμε και πρέπει να επανορθώσουμε. Αυτά κηρύσσουν οι μοντέρνοι κήρυκες της ντροπής, νεοφεμινιστές, αποαποικιστές, ιθαγενιστές. Και άραγε πώς ο προοδευτικός φεμινισμός της δεκαετίας του 60′ και του 70′ που απελευθέρωσε εκατομμύρια γυναίκες αλλά και άντρες από την τοξική αρρενωπότητα και την εξάρτηση από τον άντρα, έχει μετατραπεί σήμερα σε εισαγγελικό φεμινισμό; Περπατάς, κοιτάς, όλα μοιάζουν ύποπτα, ένας εν δυνάμει βιασμός. “Το παραμικρό χαμόγελο ενός αγοριού σε ένα κορίτσι ίσως κρύβει φονικές προθέσεις”.
Ουσιαστικά, ο Πασκάλ Μπρυκνέρ κοιτάζει μέσα στον σύγχρονο παραλογισμό της πολιτικής ορθότητας που σαρώνει θλιβερά τα πάντα επελαύνοντας και κριτικάρει με απίστευτη σφοδρότητα αυτή την επέλαση καθώς διακλαδίζεται σε δεκάδες μονοπάτια της σύγχρονης ζωής. Η Δύση διολισθαίνει σε έναν νέο ψευδαριστερό σκοταδισμό όπου όλοι όσοι έφτιαξαν τώρα πρέπει να πληρώσουν.
Η πτώση του Τείχους του Βερολίνου το 1989 άφησε την ευρωπαϊκή αριστερά σε μια χαοτική αταξία, δίχως ταυτότητα. Το τρίπτυχο του διαφωτισμού έδωσε τη θέση του σε ένα άλλο τρίπτυχο made in USA που μιλά για φύλο, ταυτότητα και φυλή. Ο λευκός άντρας επανεκπαιδεύεται σήμερα αφού είναι ένοχος για… όλα, από την αποικιοκρατία μέχρι οποιονδήποτε ισμό.
Η ταξική πάλη έχει αντικατασταθεί πλέον από τη μάχη των φύλων και των φυλών. Η ανθρωπότητα βρίσκεται πάλι σε μια περιδίνηση, αυτή τη φορά πλήρως αυτοκαταστροφική, αφού έχοντας νικήσει τα φαντάσματα του παρελθόντος, ξαναστήνει μπροστά της καινούργια, έναν αποδιοπομπαίο τράγο για να έχει να πορεύεται.
Εστιάζοντας
Κάποιες φορές ένιωσα τον Μπρυκνέρ να υπερβάλλει, να ξεφεύγει, να γίνεται υπέρτερα κυνικός και αιχμηρός, να πέφτει σε κάποιες συνωμοσιολογικές λούμπες. Αλλά στη μεγάλη εικόνα, ο Μπρυκνέρ έχει συλλάβει ήδη αυτό που είναι ήδη εδώ ή για κάποιους άλλους ακόμα έρχεται. Ο συγγραφέας κρούει τον κώδωνα όχι απλώς του κινδύνου αλλά μιας ιδεολογικής και κοινωνικοφυλετικής μετάλλαξης και εκτροπής που δεν θα έχει προηγούμενο, καθώς η new wave ορθότητα επιβάλλει παντού έναν νέο βηματισμό που ενοχοποιεί κάθε αντίθετη θέση και άποψη, έναν νεοφασισμό που δεν θα μπορεί να αναγνωρίσει η νέα γενιά που κολλημένη με ένα κινητό στη μούρη θα σέρνεται ξοπίσω από το τσιφτετέλι που θα της βαράνε. Παράνοια από τα αριστερά μπολιασμένη με τσιτάτα περί ισότητας, καθώς ο αντιρατσισμός γίνεται αλά black mirror ο νέος ρατσισμός, στέρεα εγκαθιδρυμένος, αφού θα έχει τη συμπαράσταση όσων κάποτε πολεμούσαν τον ρατσισμό.
Θεωρώ ότι έχουμε ένα βιβλίο εξαιρετικά γόνιμου προβληματισμού, ψαγμένο, ελεύθερο, ανένταχτο, απο-ιδεολογικοποιημένο και γι’ αυτό τόσο γερά ιδεολογικό, θεμελιωμένο μέχρι το τελευταίο ριζίδιο υπεραιωνόβιου δέντρου.
Εκδόσεις Πατάκη.
Απόσπασμα
Δείτε απόσπασμα εδώ
Είπαν
«Ο Mπρυκνέρ είναι πάντοτε επιφυλακτικός απέναντι στην ιδεολογική στράτευση που βασίζεται στην απόλυτη παράδοση κι όχι στον ορθό λόγο. Ήταν και είναι αλλεργικός στη µία και µόνη αλήθεια, στις απόλυτες γενικεύσεις».
Fabrice Gaignault, Lire
«Στο εµπεριστατωµένο αυτό βιβλίο, ο Πασκάλ Μπρυκνέρ φωτίζει –µε νευρώδη γραφή– την κατασκευή του “λευκού αποδιοποµπαίου τράγου”, συνθέτοντας τη γενεαλογία και την κλινική εικόνα της “καινούριας πανούκλας” που κατακλύζει την αποδυναµωµένη Δύση».
Emmanuel Hecht, Lire
«Σε µια κοινωνία που επηρεάζεται όλο και περισσότερο από την ιδεολογική ποικιλοµορφία, η κριτική στάση του Μπρυκνέρ απέναντι σ’ αυτήν τη ριζοσπαστικοποίηση φανερώνει αληθινό θάρρος».
Rachel Binhas, Marianne
 |
|
|---|---|
| TAYTOTHTA | |
| Τίτλος: | Ένας σχεδόν τέλειος ένοχος. Κατασκευάζοντας τον λευκό ως αποδιοπομπαίο τράγο |
| Τίτλος πρωτοτύπου: | Un coupable presque parfait: La construction du bouc-émissaire blanc |
| Συγγραφέας: | Πασκάλ Μπρυκνέρ
|
| Υπεύθυνος έκδοσης: | Σταύρη Ιωαννίδου |
| Εκδόσεις: | Πατάκη, Οκτώβριος 2022 |
| Μετάφραση: | Ανδρέας Παππάς |
| Επιμέλεια: | Ιωάννα Ανδρέου |
| Σελίδες: | 480 |
| Μέγεθος: | 14 Χ 18,5 |
| ISBN: | 978-618-07-0001-5 |
