Με την έναρξη της νέας δεκαετίας, το ELNIPLEX ξεκίνησε έναν ανοιχτό διάλογο με τους Έλληνες εκδότες που δραστηριοποιούνται στον χώρο του παιδικού και νεανικού βιβλίου. Τα ερωτήματα που απευθύνουμε είναι τα ίδια για όλους και αφορούν στις προκλήσεις της νέας δεκαετίας, τις κατευθύνσεις προς τις οποίες θα κινηθούν οι εκδότες και τις πρωτοβουλίες που απαιτούνται ώστε να ισχυροποιηθεί το βιβλίο ως μέσο και αξία.
Φιλοξενούμε σήμερα τον εκδότη των ποιοτικών Εκδόσεων Φουρφούρι, κύριο Νίκο Χατζόπουλο.
Οι ιδιαιτέρως εμπεριστατωμένες απαντήσεις του δίνουν το στίγμα των εκδόσεων Φουρφούρι για τη νέα δεκαετία.
Ο Νίκος Χατζόπουλος ανταποκρίθηκε άμεσα στο κάλεσμά μας και είναι στο ELNIPLEX.
Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις για το παιδικό και το εφηβικό βιβλίο τη νέα δεκαετία που διανύουμε (ειδικά με την πρωτοφανή κατάσταση που βιώνουμε από τον Μάρτιο του 2020);
Η αλήθεια είναι ότι είμαστε πλέον σε καινούργια, αχαρτογράφητα νερά. Ζούμε μια πρωτοφανή συνθήκη αυτό το διάστημα με μεγάλο οικονομικό κόστος και αβέβαιη πορεία, ως προς τις εξελίξεις στο χώρο του βιβλίου γενικότερα.
Η μεγαλύτερη πρόκληση για το παιδικό βιβλίο είναι να συνεχίσει να δίνει μάχες με μεγαλύτερο σθένος και με περισσότερα όπλα σε μια χαμένη, θεωρώ, μάχη αυτή με τον ψηφιακό κόσμο.
Δεν είναι εύκολο να βγει νικητής αλλά είναι σημαντικό να παρατείνουμε όσο μπορούμε το ενδιαφέρον του παιδιού με εκδόσεις που να το προσελκύσουν και να κρατήσουν το ενδιαφέρον του αμείωτο.
Εικαστικά, αισθητικά και νοηματικά περιστοιχιζόμαστε από εικόνες και θέματα που στην πλειοψηφία τους απομακρύνουν ακόμα περισσότερο το παιδί από το χαρτί. Σκοπός μας, εδώ στις εκδόσεις Φουρφούρι, είναι να βρούμε τέτοιο περιεχόμενο που θα μπορέσει να αποτραβήξει έστω και για λίγο τα παιδιά από την οθόνη και θα τους ανοίξει έναν άλλο, δικό τους κόσμο και όχι αυτόν που προσομοιάζει ταινία της Lucas Films.
Όσον αφορά την κατάσταση που βιώνουμε, πιστεύω ότι είναι μια ακόμα εξαιρετικά δύσκολη στιγμή του πολιτισμού μας, αλλά από την άλλη, καθόλου ασυνήθιστη.
Η ευλογία της τωρινής περιόδου, θυμίζει το συναίσθημα που έχουμε τον Σεπτέμβριο μετά από τις καλοκαιρινές μας διακοπές. Νιώθουμε καλά, αλλά σε έναν μήνα θα τρέχουμε να αφήσουμε τα παιδιά μας όπου βρούμε για να προλάβουμε. Τι θα έχει αλλάξει; Θα έχουμε σίγουρα περισσότερο άγχος & μεγαλύτερο φόβο για το αύριο. Σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει το παιδικό βιβλίο να αποκτήσει έναν ακόμα πιο υπεύθυνο ρόλο. Μπορούμε, ως εκδότες να τα καταφέρουμε, όσο δύσκολο κι αν είναι; Πιστεύω πως ναι- ο ρόλος μας είναι να παλέψουμε ενάντια στις συνθήκες, όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί και με ό,τι μας περιμένει στο προσεχές μέλλον.
Στην Ελλάδα, λειτουργούμε ως εκδότες σε ένα περιβάλλον που δεν υπάρχουν παιδικές / σχολικές βιβλιοθήκες και που τα βιβλία επιλέγονται και αγοράζονται ανάλογα με το budget του κάθε εκδότη κυρίως για προβολή και όχι με ποιοτικά κριτήρια.
Μακάρι να μπορέσουμε μέσα σε αυτό το πρωτοφανές καθεστώς υπολειτουργίας να συνεχίσουμε να βγάζουμε βιβλία που θα αποτελούν πυξίδα για τα παιδιά και τους εφήβους. Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, ζούμε σε έναν κόσμο υπερπληροφόρησης που τελικά μας οδηγεί στο σημείο μηδέν: αυτό της ΜΗ πληροφόρησης. Κι όμως, δεν είμαι καθόλου απαισιόδοξος για το μέλλον. Το αντίθετο. Απλώς η αισιοδοξία μου πηγάζει από την ανάγνωση της πραγματικότητας και του ρόλου μου ως εκδότης.
Ποιες είναι οι γραμμές/κατευθύνσεις κοντά στις οποίες θα βαδίσουν οι εκδόσεις Φουρφούρι ως προς το παιδικό και εφηβικό βιβλίο;
Οι εκδόσεις Φουρφούρι ξεκίνησαν σχετικά πρόσφατα, τον Νοέμβριο του 2017 εκδόθηκε το πρώτο τους βιβλίο. Εστιάσαμε στο προσχολικό και στο εικονογραφημένο βιβλίο για ηλικίες 3-5 ετών. Από πέρυσι, ξεκινήσαμε να καλύπτουμε και την εφηβική λογοτεχνία κι έχουμε σχεδιάσει και προγραμματίσει εκδόσεις εκπαιδευτικού περιεχομένου, με πρωτότυπη & διδακτική ύλη.
Ο ανταγωνισμός στον παιδικό βιβλίο είναι τεράστιος και νομίζω ότι ο μόνος δρόμος που μπορεί να χαράξει ένας μικρός εκδότης όπως το Φουρφούρι, είναι να επενδύσει στην ποιότητα και στην υψηλή αισθητική του περιεχομένου του. Να προτείνει βιβλία στο παιδί και στον γονιό που θα διαβάζονται και σε 10 χρόνια από τώρα. Με αυτό το σκεπτικό γίνεται και η επιλογή των τίτλων μας.
Θα επιδιώξουμε να διατηρήσουμε κατά το δυνατόν την προγραμματισμένη μας παραγωγή, παρ’ όλες τις δύσκολες συνθήκες που βιώνουμε οι εκδότες. Θέλουμε να στηρίξουμε τους Έλληνες συγγραφείς και εικονογράφους. Προς το παρόν μαζευόμαστε, ανασυντασσόμαστε και προσπαθούμε να τοποθετήσουμε τα βιβλία μας σε ένα ράφι βιβλιοπωλείου στο προσεχές μέλλον.
Αν δούμε ότι μπορούν να σταθούν και να διεκδικήσουν τη θέση που τους αξίζει, τότε είμαστε σε καλό δρόμο.
Ποιες πρωτοβουλίες θα αναλαμβάνατε άμεσα για τη βελτίωση της θέσης του βιβλίου στην κοινωνία και την φιλαναγνωσία αν σας δινόταν μια τέτοια αρμοδιότητα από την πολιτεία;
Δυστυχώς θα πρέπει να πω εδώ ότι δεν πιστεύω πολύ στον ρόλο της Πολιτείας, αντιθέτως πιστεύω και εμπιστεύομαι την ιδιωτική πρωτοβουλία και τους εκδότες που παλεύουν να βγάλουν ποιοτικά βιβλία, παρ’ όλες τις αντίξοες συνθήκες. Τα ευνοϊκά μέτρα σίγουρα βοηθάνε σε αυτή την πολύ δύσκολη περίοδο, αλλά μέχρι πότε; Είναι για λίγο, όχι μόνιμα. Οι προσωρινές λύσεις δεν βοηθάνε, χρειάζεται συνεχής στήριξη ο χώρος. Στον όποιο θεσμικό ρόλο θα αναλάμβανα υποθετικά, θα πρότεινα την άμεση στήριξη των βιβλιοθηκών μας, αυτές είναι τα «φυτώρια» που καλλιεργούν τους μελλοντικούς αναγνώστες των βιβλίων που εκδίδουμε.
Δεν θα μπω στην λογική των κοσμογυρισμένων που μας ενημερώνουν για το τι γίνεται στην Σουηδία και στον Λίγηρα. Εδώ είμαστε Βαλκάνια και πρέπει να αντιμετωπίσουμε τα πράγματα ως Βαλκάνιοι και όχι ως Φινλανδοί. Είναι υποχρέωση μας, λοιπόν, αρχικά να δημιουργήσουμε και να αναβαθμίσουμε τις βιβλιοθήκες μας. Να γίνουν προσβάσιμες και -κυρίως- ευχάριστες στα παιδιά και στους νέους. Η τεχνολογία σήμερα μας δίνει την δυνατότητα να κάνουμε μια αποθήκη παλάτι. Είναι υποχρέωση της πολιτείας να επενδύσει κάποια στιγμή στις βιβλιοθήκες και φυσικά στην γενικότερη εκπαίδευση και επαφή που πρέπει να έχει το παιδί με το βιβλίο και να διευρύνει τους τρόπους και τις μεθόδους προσέγγισης των παιδιών στον κόσμο της ανάγνωσης. Να φέρω εδώ ως παράδειγμα την έλλειψη επιλογών και το «αλάθητο» του ενός διδακτικού βιβλίου σε όλες της βαθμίδες της εκπαίδευσης. Δεν πρέπει να καταργήσουμε αυτή την σταλινική μέθοδο για να ξεκινήσουμε να σκεφτόμαστε μετά τι άλλο πρέπει να κάνουμε; Νομίζω, όμως, ότι μέχρι να τα εφαρμόσω αυτά… θα είχε αλλάξει ο κυβερνητικός σχηματισμός.
Σας ευχαριστώ πολύ για το βήμα που μου δώσατε.
