Το ELNIPLEX εμπνέεται από το αυθεντικό ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΠΡΟΥΣΤ και αναδεικνύει τους λειτουργούς της ελληνικής εκπαίδευσης. Κάθε εβδομάδα η σκυτάλη θα παραδίδεται από το παρόν στο επόμενο πρόσωπο της εκπαίδευσης.
Ξεκινήσαμε τη Σκυταλοδρομία της Εκπαίδευσης με την Γαρυφαλιά Τεριζάκη, νηπιαγωγό στους Γαργαλιάνους Μεσσηνίας, η σκυτάλη πέρασε στη Λίλιαν Δούμα, νηπιαγωγό στο 1ο Νηπιαγωγείο Λουτρών Αιδηψού Ευβοίας, ακολούθως στην εκπαιδευτικό εικαστικής αγωγής και Συντονίστρια Εκπαίδευσης Προσφύγων του Υπ. Παιδείας για την δομή Φιλοξενίας του Σχιστού Έλενα Καραγιάννη, μετά στη δασκάλα και διευθύντρια στο 3ο Δημοτικό Σχολειό Ναυπλίου Χρύσα Σαββάκη, κατόπιν στη Χριστίνα Λούστα, δασκάλα και Συντονίστρια Εκπαίδευσης Προσφύγων στον Αστικό Ιστό της Δυτικής Θεσσαλονίκης, έπειτα στη δασκάλα στο 43ο Δημοτικό Σχολείο Ηρακλείου Κρήτης Ελευθερία Καλούδη και τώρα παραδίδεται στην Μαρίνα Σταματοπούλου.
“Είμαι η Μαρίνα Σταματοπούλου, δασκάλα και διευθύντρια του 8/θ Δημοτικού σχολείου Δρεπάνου Αργολίδας με εξειδίκευση στην Ειδική Αγωγή. Κάνω το Μεταπτυχιακό μου στην Ηθική Φιλοσοφία και έχω επιμορφωθεί στη Διαπολιτισμική εκπαίδευση από το πρόγραμμα Diapolis. Έχω πιστοποιηθεί στη Συμβουλευτική και τον Επαγγελματικό προσανατολισμό από την ΑΣΠΑΙΤΕ και έχω λάβει μέρος ως youth trainer σε προγράμματα ERASMUS για τους πρόσφυγες στην Ευρώπη”.
Η Σκυταλοδρομία της Εκπαίδευσης συνεχίζεται στο Δρέπανο Αργολίδας!
Πώς συστήνεσαι στα παιδιά, πώς στους γονείς και ποιες πληροφορίες δίνεις για σένα την πρώτη φορά που σε βλέπουν;
Εργάζομαι σ ένα περιφερειακό σχολείο στο πιο υπέροχο σημείο του χωριού. Ψηλά στο λόφο που ατενίζεις το βαθύ μπλε του Αργολικού κόλπου και το βλέμμα αναζητά τα νησάκια. Είναι φυσικό να γνωριζόμαστε σχεδόν όλοι εδώ γύρω, ωστόσο υπάρχουν πράγματα για μένα και για τους γονείς που είναι πολύ χρήσιμα να γίνονται γνωστά από την αρχή προκειμένου για τη καλή μας συνεργασία. Στους γονείς της Α’ τάξης έχω πάντα μια μικρή κατ ιδίαν συνάντηση… -μια μίνι συνέντευξη να το πω; – που θα τους κάνει να νιώσουν ότι το σχολείο μας είναι “καλά χέρια” για το παιδί τους!
Είμαι η διευθύντρια του σχολείου των παιδιών τους, αλλά κι η συνεργάτης όταν θέλουν να εμπλακούν με χαρά σε μια δράση του σχολείου που θα δώσει χαρά στα παιδιά τους και θα βγάλει το σχολείο προς την κοινότητα. Για τα παιδιά είμαι η κυρία Μαρίνα με ναζιάρικο και κατσαρό παιδικό ρρροο που θα τρέξουν χωρίς δισταγμό στο γραφείο ή όπου βρίσκομαι για να πουν ό,τι τα απασχολεί. Είμαι αυτή που θα κάνει μαζί τους χίλιες δυο τρέλες για να περάσουν καλά και θα είμαι στο ύψος τους… εκτός εάν υπερβούν τα όρια σεβασμού των “θέλω” του συμμαθητή τους .
Ποιος είναι ο μεγαλύτερός σου φόβος κατά τη διάρκεια της συνύπαρξής σου με τα παιδιά στην τάξη;
Έχοντας τόσα πολλά χρόνια στην εκπαίδευση νομίζω πως τα περιμένω πια όοοολα από τα παιδιά και δεν τρομάζω εύκολα. Παίζω πολύ μαζί τους, γίνομαι ένα μ’ αυτά, χορεύω, τραγουδάω παίζω ρόλους προκειμένου να μαθαίνουν βιωματικά και να κατανοούν καλύτερα κάθε παλιά ή νέα γνώση. Ωστόσο, δεδομένων των δύσκολων συνθηκών που βιώνουμε όλοι στην καθημερινότητά μας, ανησυχώ πολύ για τα παιδιά από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και αγχώνομαι μήπως κάποια στιγμή βρεθώ αντιμέτωπη με κάποιο “σοβαρό” ενδοοικογενειακό ζήτημα που δεν άπτεται πια της βοήθειας του σχολείου και πώς θα μπορέσω να επουλώσω τις πληγές αυτού του μικρού παιδιού.
Σε ποια λάθη ή αταξίες των παιδιών δείχνεις την μεγαλύτερη επιείκεια και σε ποια περίπτωση είσαι κάθετη;
Πάντα δίνω πολλές ευκαιρίες στα λάθη, γιατί μέσα από τα λάθη και τις συνέπειες μαθαίνουμε και ωριμάζουμε. Τα συζητάμε πάντα και ατομικά και στην ολομέλεια της τάξης για προτείνονται λύσεις από τα ίδια τα παιδιά, για να εμπεδώνονται και οι κανόνες και να χρησιμεύουν και σε κάτι , να μην κοσμούν μόνο τον τοίχο της τάξης!!! Τα παιδιά του σχολείου δεν κάνουν τίποτα το… ασυγχώρητο και τα λάθη τους ορίζονται κυρίως από την κουλτούρα της οικογένειας και τα μηνύματα που παίρνουν από αυτήν για την αντιμετώπιση των άλλων… Εκεί που είμαι κάθετη, αν θέλετε, είναι στην τήρηση των ορίων όσον αφορά τον σεβασμό στον άλλον. Όταν γίνεται κάτι που έχει σκοπό να πονέσει τον άλλον, χωρίς ενσυναίσθηση… τότε, ναι, γίνομαι αυστηρή.
Ποιες λέξεις ή φράσεις χρησιμοποιείς πιο συχνά κατά τη διάρκεια της ημέρας στο σχολείο και ποια θα ήθελες να χρησιμοποιείς περισσότερο;
Αποκαλώ συχνά τα παιδιά “αγάπη μου” και το εννοώ γιατί αγαπώ τα παιδιά και λατρεύω τη δουλειά μου που μου δίνει την ευκαιρία να είμαι μαζί τους τόσα χρόνια. Νομίζω παίρνω περισσότερα από όσα δίνω! Λέω καθημερινά το “μπράβο” πολλές φορές για να ενθαρρύνω κάθε τους προσπάθεια. Χρησιμοποιώ συχνά το “εντάξει;” και σίγουρα πρέπει να το μειώσω γιατί νομίζω… κουράζει! Θα ήθελα να χρησιμοποιώ περισσότερο τη λέξη “σας αγαπώ” γιατί είναι το μότο μου αν και κινδυνεύω να ταυτιστώ με τη… Μαρία Αλιφέρη! Χαχαχαχα!
Πες μας την πιο όμορφη, πιο διαφορετική ή πιο αστεία ατάκα που άκουσες ποτέ από παιδί.
- Κυρία διευθύντρια, ο Γιάννης κλέβει σειρές!!! ή
- Κυρία, δε μου δώνει το ψαλίδι μου!!!
Τι θέση έχει το βιβλίο στην τάξη σου;
Το βιβλίο παίζει πρωταρχικό ρόλο στη σχέση μου με τα παιδιά. Είναι κυρίαρχο εργαλείο στην τάξη φυσικά. Το διάβασμα παίζει σημαντικό ρόλο στον τρόπο που ερμηνεύουμε και κατανοούμε τον γραπτό λόγο, στο να αντιληφθούμε ότι ένα πράγμα μπορεί να ειπωθεί με διαφορετικούς τρόπους αλλά και στο να γνωρίσουμε καινούργιους χαρακτήρες και προσωπικότητες μέσα από τα βιβλία και να κατανοήσουμε ποικίλα συναισθήματα και καταστάσεις, όπως αυτά διατυπώνονται μέσα από τις ιστορίες.
Επιπλέον, μέσα από το διάβασμα το παιδί μπορεί να γνωρίσει για πρώτη φορά διαφορετικές σκέψεις και εμπειρίες. Ιδιαίτερη χαρά βιώνουμε με τα παιδιά όταν μιλάμε με τον ίδιο τον συγγραφέα του βιβλίου. Βέβαια, τα παιδιά μας λειτουργούν πολύ ψηφιακά, πια, κι αν απομακρύνονται από τη μαγεία του βιβλίου εμείς οι δάσκαλοι πρέπει να τα ξαναφέρνουμε κοντά μ’ αυτόν τον κόσμο. Φέτος στο σχολείο μας προσπαθούμε να οργανώσουμε τη βιβλιοθήκη μας και να έρχονται όλα τα παιδιά σε συχνή επαφή με το βιβλίο με τον δανεισμό. Ωστόσο, πάντα στην τάξη διαβάζουμε ένα μικρό κείμενο από κάποιο βιβλίο ή παραμύθι και το δραματοποιούμε.
Από ποιον παιδαγωγό (Έλληνα ή ξένο, εν ζωή ή μη) έχεις επηρεαστεί περισσότερο και γιατί;
Θαυμάζω πολύ τον Σελεστέν Φρενέ γιατί πιστεύω πολύ στη βιωματική μάθηση και τη σύνδεση του σχολείου με την καθημερινή πραγματικότητα. Η γνώση πρέπει να κατακτιέται από τα παιδιά μέσα από τη φυσική έρευνα, τον πειραματισμό και το παιχνίδι. Ειδικά σήμερα, που τα παιδιά εγκλωβίζονται στους ταχύτατους ρυθμούς της εναλλαγής της εικόνας χωρίς να προλάβουν ούτε να την καταλάβουν ούτε να την αφομοιώσουν, απλά τη χειρίζονται με ευκολία, σήμερα υπάρχει ανάγκη στο σχολείο να μάθουν να εκφράζονται και να επικοινωνούν μεταξύ τους με τα μέσα που διαθέτουν: σχέδιο, γραφή, λόγο, μουσική, ακόμα και με την εικόνα. Το σχολείο μας αποτελείται κατά το 1/3 από αλλοδαπούς μαθητές που δυσκολεύονται αρκετά με τη γλώσσα και την επικοινωνία γι’ αυτό είναι πολύ σημαντική η προσέγγιση μέσα από το θεατρικό παιχνίδι. Αυτό δημιουργεί την εμπλοκή με τους άλλους και την αλληλεπίδραση στα προβλήματά τους ώστε οι μαθητές να καταφέρουν ο καθένας να ενδιαφέρεται για τον άλλον, να γίνεται υποστηρικτικός και στο τέλος να βελτιώνεται ως άτομο. Η γνώση είναι η ομπρέλα που τα βοηθά να κατανοούν ότι όλα έχουν τις ίδιες απορίες και τις ίδιες ανάγκες. Το σχολείο μας κάνει πολλές δράσεις αλληλεγγύης και προσφοράς στην κοινότητα ή και πιο πέρα κι αυτό κάνει τα παιδιά να νιώθουν πολύ όμορφα και πολύ χρήσιμα ως άτομα.
Αν σε ρωτούσε κάποιος/-α υπουργός παιδείας τη γνώμη σου για το ποια πράγματα θα έπρεπε να αλλάξει άμεσα για να έχουμε καλύτερα σχολεία, τι θα του/της πρότεινες;
Χα! Αυτό μου θυμίζει την ατάκα “βρε ας με κάνανε υπουργό για μια μέρα και θα σου έλεγα εγώ!”
Το σχολείο είναι γνώση, αλλά είναι και αγωγή για πολιτισμό και πολιτειότητα. Ε, σ’ αυτό το κομμάτι υστερεί πολύ. Προσπαθεί να παράγει πολλή γνώση μέσα από την απομνημόνευση και τον ανταγωνισμό. Για να μην αναφερθώ στη διοικητική γραφειοκρατία. Λειτουργεί ακόμα ως συμπαγής δημόσια υπηρεσία με ελάχιστη αυτονομία. Οι γονείς είναι επιφανειακά μέσα στο σχολείο. Κυρίως είναι στα κάγκελα κοιτώντας τα παιδιά των άλλων μ’ έναν… “μεγεθυντικό” φακό. Υπάρχουν ακόμα δάσκαλοι που απλά κάθονται στην έδρα τους και παραδίδουν τη διδακτέα ύλη και κάπου- κάπου περνούν ανάμεσα στα θρανία ή σηκώνονται να γράψουν κάτι στον πίνακα. Άσε το μεσημέρι… τρέχουν με το κουδούνι να εξαφανιστούν για το σπίτι.
Το σχολείο θέλει μεράκι, αλληλοσεβασμό, συνεργασία, μοίρασμα, από όλους, μικρούς μεγάλους. Αυτό λοιπόν δε συμβαίνει σε όλα τα σχολεία. Δεν υπάρχει συλλογική ευθύνη και θέλει πολλή συζήτηση και διάλογο αυτό με το υπουργείο, κάτι που επίσης δεν συμβαίνει. Εκεί λοιπόν βρίσκει χώρο η βία, βρίσκει έδαφος η διάκριση και η απαξίωση. Κι αυτό αυτή τη στιγμή μας έχει πάρει από κάτω. Νομίζω θ’ αργήσουμε να σηκωθούμε ψηλότερα ως εργαζόμενοι κι ως εκπαιδευτικό σύστημα, θέλουμε πολύ δρόμο και πολλή επιμονή. Άρα πρέπει να βρεθούν κίνητρα και υλικά και παιδαγωγικά όπως οι επιμορφώσεις.
Πιστεύεις ότι μπορεί κάποια/-ος να είναι εν ενεργεία νηπιαγωγός/δάσκαλος μέχρι τα 67 της/του;
Πάντα το σχολείο πρέπει να φτάνει στον μαθητή, κι όχι το αντίθετο κι αυτό δεν είναι εύκολη διαδικασία. Ο εκπαιδευτικός χρειάζεται να κάνει λεπτούς χειρισμούς για να συμπεριλάβει όλους τους μαθητές του στη μαθησιακή διαδικασία. Κάθε μας μέρα στην τάξη απαιτεί πολύπλευρη αφοσίωση κι εγρήγορση. Αυτό είναι πολύ κοπιαστικό. Πόσα χρόνια μπορείς να το αντέξεις; Λάβε υπόψη σου και τις ιδιαίτερες κάθε φορά συνθήκες (π.χ. ΠΑΝΔΗΜΊΑ) που το επιβαρύνουν. Επίσης τη διαφορά των γενεών… Την υπερέκθεση του εκπαιδευτικού καθημερινά σε τόσα μάτια και ψυχές…
Το μόνο που είναι παρήγορο για μας τους δασκάλους της πρωτοβάθμιας είναι ότι απευθυνόμαστε σε ηλικίες μέχρι την προεφηβεία κι έχουμε να κάνουμε με την τρυφερή περίοδο της αθωότητας και της ανεμελιάς, αλλά ταυτόχρονα του πειραματισμού και της δημιουργικότητας. Από τα 60 και μετά νομίζω βλέπεις τα παιδιά σαν εγγόνια σου πια κι αγωνιάς για το ποιον κόσμο τους παραδίνεις να ζήσουν!
Εγώ προσωπικά αγαπώ τόσο αυτή τη δουλειά που δε θα θελα να σταματήσει ποτέ. Ένας δάσκαλος εμποτίζεται τόσο από την παιδαγωγική που ασκεί μέσα στα χρόνια που και στα 67 και στα 97 πάλι δάσκαλος θα είναι!
Τι πιστεύεις ότι έχουν μεγαλύτερη ανάγκη τα παιδιά στο σχολείο;
Τα παιδιά μας σήμερα -με την ενθάρρυνση της οικογένειας πάντα – βιώνουν μια πρόωρη… ενηλικίωση, απλοϊκά να το πω γίνονται… μικρομέγαλα. Έχουν ένα εξαντλητικό πρόγραμμα μετά το σχολείο με αθλήματα, δραστηριότητες, φροντιστήρια και ξανά μανά, για διακρίσεις, πτυχία, βραβεία και εξαντλητική δουλειά για δεκάχρονα! Οι γονείς απουσιάζουν πολλές ώρες, το τάμπλετ κάνει χρέη νταντάς και όλα αυτά τα γνωστά που όλοι ξέρετε. Τους λείπει, λοιπόν, το παιχνίδι και μόνο το σχολείο μπορεί να τους χαρίσει αληθινό κι όχι εικονικό, παιχνίδι σκέψης, φαντασίας, δημιουργικότητας και ομαδικότητας. Τα παιδιά έχουν ανάγκη από υγιή πρότυπα συμπεριφορών που φέρει ο εκπαιδευτικός με τη στάση του για να τα αντιδιαστείλουν με τα στείρα πρότυπα των μέσων και της εικόνας και να νιώσουν αγάπη κι εμπιστοσύνη.
Τι πιστεύεις ότι τους στερεί περισσότερο το ελληνικό σχολείο;
Την αυτονομία και την αυτενέργεια. Τα παιδιά είναι δέσμια του προγράμματος που ορίζει το εκπαιδευτικό σύστημα κι επαφίεται, στο μεράκι την ευελιξία και την πρωτοβουλία του εκπαιδευτικού για να τα οδηγήσει σε δρόμους μαγικούς, γεμάτους δημιουργικότητα, διάλογο , παιχνίδι, αλληλοσεβασμό. Ο δάσκαλος- εγώ λέω -πρέπει να είναι Α.Ε.Η.: Ανθρωπιστής, Επιστήμονας και Ηθοποιός! Πρέπει μέσα στην τάξη να παίζει ρόλους συνεχώς και με θεατρικότητα να προσπαθεί να κεντρίσει το ενδιαφέρον των μαθητών. Με αλλαγές στη φωνή, με έντονες κινήσεις, με χορευτικές φιγούρες ακόμα, με ήχους, με ρυθμό, να ταράζει την ηρεμία και τη στασιμότητα και να δίνει κίνητρο και ζωντάνια ώστε ο μαθητής να παίρνει μέρος στην όλη παράσταση και έτσι να θυμάται το μάθημα αλλά και τον δάσκαλό του. Πραγματικά μ’ ενδιαφέρει το πώς θα με θυμούνται οι μαθητές μου αργότερα. Θέλω να με συνδέουν με ήχους, με εικόνες, με συναίσθημα! Πρέπει να δίνεις χώρο και χρόνο σε κάθε παιδί να δημιουργεί και να ολοκληρώνει αυτό που το ενδιαφέρει και που εσύ το κατάλαβες και το έχεις αναδείξει μέσα στην τάξη.
Μοιράσου μαζί μας την αγαπημένη σου δραστηριότητα στην τάξη.
Με τα παιδιά μου συνήθως στο τέλος του μαθήματος τραγουδάμε ή γράφουμε δικά μας τραγούδια σχετικά με κάτι που εμπνευστήκαμε από το μάθημά μας. Αυτό έχει πολύ γέλιο ειδικά όταν ο ένας προσπαθεί να ταιριάξει τον επόμενο στίχο μ’ αυτό που είπε κάποιος άλλος! Τα παιδιά δίνουν απίστευτες ατάκες κι έχουν πολύ χιούμορ. Καμιά φορά ξεφεύγουν κιόλας με τα γέλια, αλλά αυτό είναι και το ζητούμενο, η αποφόρτιση και η συμμετοχικότητα. Αυτό μας έδωσε την ιδέα ν’ ασχοληθούμε φέτος λίγο με το ραδιόφωνο με την Ε΄τάξη. Για να δούμε τι θα καταφέρουμε!
