Ποιητής, πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας και ένας από τους καλύτερους τεχνίτες του λόγου για παιδιά κάθε ηλικίας. Έχει εκδώσει μέχρι σήμερα περισσότερα από 70 βιβλία με ποίηση, πεζογραφία, θέατρο κι έχουν παιχτεί επί σκηνής 25 έργα του.
Έχει τιμηθεί με πλήθος βραβείων και διακρίσεων, ανάμεσά τους το Βραβείο “Λάμπρου Πορφύρα” της Ακαδημίας Αθηνών για την ποιητική συλλογή Κήτη (Πατάκης, 2022), το Βραβείο συγγραφής θεατρικού έργου μικρής φόρμας για το έργο του Χέρια στον διεθνή διαγωνισμό του Διεθνούς Φεστιβάλ “Αναλόγιο 2021” με θέμα: “200 χρόνια Επανάσταση; Ξαναγράφοντας τους αρχαίους μύθους σήμερα”, Σεπτέμβριος 2021, το Κρατικό Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου 2013, για το βιβλίο του Δρόμο παίρνω, δρόμο αφήνω, (Μεταίχμιο, 2013) το 2009 για Βιβλίο Γνώσεων για Παιδιά, για το βιβλίο Ένας δεινόσαυρος στο μπαλκόνι μου (Πατάκης, 2008) και το 2007 για το θεατρικό έργο του Αποστολή στον πλανήτη Γη, ενώ κέρδισε και το Βραβείο «Πηνελόπη Μαξίμου» το 2012 από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου για το βιβλίο του Μια Τρύπα στο Νερό (Πατάκης 2012).
Το θεατρικό έργο του Θα σε πάρει ο δρόμος περιλαμβάνεται στον κατάλογο «Τα 120 καλύτερα σύγχρονα ευρωπαϊκά θεατρικά έργα» της European Theatre Convention (ETC, 2010), ενώ είχε λάβει και το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου νεοελληνικού έργου “Κάρολος Κουν” το 2007 της Ένωσης Ελλήνων Θεατρικών Κριτικών, για το θεατρικό έργο του Μαμ.
Τα τελευταία βιβλία του Ο ψεύταρος βοσκός Μητς Μπόι και άλλες ιστορίες και Ο Καραγκιόζης Πρόεδρος ανανέωσαν και επέκτειναν την ιδιαίτερη σχέση του με το καλό, πραγματικό χιούμορ, κερδίζοντας τους αναγνώστες, ωστόσο αφορμή για τη συζήτησή μας αυτή στάθηκε η πιο νέα σοδειά του και συγκεκριμένα Τα μυστικά της Αθήνας – Τι λες κι εσύ, κυρ Σωκράτη; που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη σε εικονογράφηση Πέτρου Χριστούλια.
#diavazoume /#diavazoume mazi τον εξαίρετο συγγραφέα Σάκη Σερέφα σε #Συνέντευξη στο #ELNIPLEX.
Έχετε δημιουργήσει πολλά διαφορετικά είδη βιβλίων που απευθύνονται σε παιδιά κάθε ηλικίας. Ποια στοιχεία κάνουν καλό ένα βιβλίο γνώσεων;
Δεν ακολουθώ κάποιους κανόνες, ούτε τους γνωρίζω. Επιδιώκω ένα βιβλίο γνώσεων να είναι ύπουλο, μπαμπέσικο. Να περνά τις γνώσεις και τις πληροφορίες που θέλει, με διασκεδαστικό τρόπο. Αυτό που σιχαινόμαστε οι μεγάλοι, το σιχαίνονται και τα παιδιά: τον διδακτισμό και το υψωμένο δάκτυλο, συν τη στείρα παράθεση γνώσεων και πληροφοριών. Τι βαρεμάρα! Σε αυτήν τη μορφή, μπορεί κανείς να τις βρει και στο διαδίκτυο. Γιατί να διαβάσει το βιβλίο; Δεν αποζητούμε όλοι μας μια πλοκή στη ζωή μας; Ε, το ίδιο ισχύει και με τα βιβλία, αποζητούμε να διαθέτουν ένα παραμύθιασμα.
Ως προς την πρόσφατη σοδειά, είχα γελάσει πολύ και με το θέατρο (σκιών) Ο Καραγκιόζης Πρόεδρος! (Κάπα Εκδοτική, 2023) και ακόμα περισσότερο με το Ο ψεύταρος βοσκός Μητς Μπόι και άλλες ιστορίες (Πατάκης, 2022). Το χιούμορ δεν είναι πάντα επιτυχές στα βιβλία για παιδιά. Τι το κάνει συμβατό ή μη συμβατό με τα παιδιά; Ποια είναι η άποψή σας για την ευρύτερη λειτουργία του στα βιβλία για παιδιά;
Νομίζουμε ότι ένα παιδί για να γελάσει χρειάζεται “παιδιάστικα” αστεία. Κούνια που μας κούναγε. Αν αφουγκραστεί κανείς το σύμπαν των παιδιών, θα καταλάβει ότι γουστάρουν πιο προχωρημένο χιούμορ. Επιδιώκω με το χιούμορ μου να γελάει και το παιδί και ο ενήλικας. Όσο για τη λειτουργία του στα βιβλία, πιστεύω ότι τα κάνει πιο λειτουργικά στο διάβασμά τους. Αποδραματοποιεί ελαφρώς το θέμα αλλά και δείχνει ότι το χιούμορ υπάρχει παντού στη ζωή μας. Όπως τα γέλια στα τραπέζια στη μνήμη του μακαρίτη.
Ο καθένας θα διακρίνει ότι δεν φοβάστε τις λέξεις. Δεν φοβάστε τη γλώσσα των παιδιών. Διαχειρίζεστε με ελευθερία το σήμερά τους. Τι συμβαίνει όταν κλείνουμε τα αυτιά στον τρόπο που μιλούν ή φέρονται τα παιδιά σήμερα;
Τα πετάμε έξω από το βιβλίο, αυτό συμβαίνει. Το βιβλίο από απόλαυση καταντά σχολική εργασία ή αγγαρεία. Αν δεν το γλεντάω το βιβλίο, ως προς το θέμα και τη γλώσσα του, εγώ που το γράφω, πώς θα το ευχαριστηθεί αυτός που το διαβάζει; Όχι όλοι, βέβαια.
Γιατί συνδέετε την κλασική Αθήνα με τη σημερινή, όχι μόνο σε επίπεδο λεξιλογίου, αλλά και σε επίπεδο συνηθειών, επιτευγμάτων, ακόμα και ονομάτων (π.χ. Τάκης); Θέλετε να νιώσει μεγαλύτερη οικειότητα ο αναγνώστης ή επιτυγχάνετε και άλλα πράγματα;
Η “γέφυρα” που φαίνεται να υπάρχει ανάμεσα στο παρελθόν και στο σήμερα σε κάποια βιβλία μου, όπως στο Τα μυστικά της Αθήνας, νομίζω πως εδράζεται στην πεποίθησή μου ότι στις βασικές τους λειτουργίες και ανάγκες, δεν υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στους ανθρώπους παλαιότερων εποχών και στους τωρινούς. Αν μελετήσει κανείς τον τρόπο οργάνωσης της ζωής στην κλασική αρχαιότητα, και μέσα από τη λογοτεχνία της βέβαια, θα νιώσει πως η ανθρωποσυσκευή λειτουργεί με το ίδιο manual χιλιάδες χρόνια τώρα.
Θα μας αποκαλύψετε ένα-δυο μη προβεβλημένα στη μαζική κουλτούρα μυστικά της Αθήνας που θα βρει ο αναγνώστης στο βιβλίο σας;
Χρειάστηκα περίπου τρία χρόνια έρευνας και μελέτης για να μπω στην ατμόσφαιρα της καθημερινής ζωής στην Αθήνα των κλασικών χρόνων και ιδιαίτερα στον μικρόκοσμο της Αγοράς της, όπου διαδραματίζεται το βιβλίο. Με εντυπωσίασαν ιδιαίτερα δύο σημεία, που νομίζω πως δεν είναι ευρέως γνωστά, και τα οποία έχουν τη θέση τους στο βιβλίο. Πρώτον, το οστό φάλαινας που έχει βρεθεί στην Αγορά. Δεύτερον, τα ζογκλερικά νούμερα που γινόταν για την τέρψη όσων σύχναζαν και ψώνιζαν στο mall της Ποικίλης Στοάς. Μυστικά και για την πόλη της Θεσσαλονίκης αποκαλύπτονται στον αντίστοιχο τόμο που θα κυκλοφορήσει σχετικά σύντομα.
Τι θα φέρνατε από την Αθήνα της εποχής, σε αυτήν, τη Θεσσαλονίκη ή κάθε άλλη μεγαλούπολη του σήμερα;
Την Αγορά της κλασικής Αθήνας θα έφερνα. Θα ήθελα κάθε πόλη να έχει μια μεγάλη υπαίθρια αγορά, όπου θα πωλούνται τα πάντα, όπου θα μπορείς να περάσεις τη μέρα σου σουρτουκεύοντας και δοκιμάζοντας εδώδιμα και αποικιακά μεζεκλίκια, έναν χώρο με καπηλειά (ναι, καπηλειά, όχι γαστροκαφενεία με μεταμονδέρνα twist εδέσματα), ένα χώρο “χύμα”, με κάθε λογής περιφερόμενα κουμάσια, χωρίς την αποστειρωμένη ατμόσφαιρα των ποζάτων σημερινών πολυχώρων εμπορίου, εστίασης και ψυχαγωγίας, έναν χώρο “αλητείας”, δηλαδή περιπλάνησης σε μυρωδιές, ήχους κι αγγίγματα.
Η περιήγηση στην αρχαία Αθήνα γίνεται ταυτόχρονα και μια εγκιβωτισμένη περιήγηση στη ζωή και τις ιδέες του Σωκράτη. Τι προσκαλούμε τα παιδιά να δουν στον κόσμο του εμβληματικού φιλοσόφου, ήδη από τον τίτλο του βιβλίου;
Ίσως τη μορφή ενός ανθρώπου που έμεινε πιστός στις ιδέες του και που κράτησε το χιούμορ του μέχρι τέλους, όταν έκανε ένα φιλοσοφικό σχόλιο για το μουδιασμένο πόδι του λίγο πριν πιει το κώνειο. Ομολογώ πως τον έχω συχνά στον νου μου για τον “γειωμένο” τρόπο της σκέψης του πάνω στη ζωή και δεν είναι λίγες οι φορές που όταν είναι να πάρω μια απόφαση, ψιθυρίζω μέσα μου τον υπότιτλο του βιβλίου: «Τι λες κι εσύ, κυρ Σωκράτη;».
Έχετε εικόνα από τους αναγνώστες του σήμερα; Πολλά -υπερβολικά πολλά- βιβλία έχουμε. Αναγνώστες έχουμε; Έχουμε, αλλά με διαφορετικές συνήθειες σε φόρμα και περιεχόμενο;
Όταν κοιτάζω τους πάγκους των βιβλιοπωλείων, πραγματικά πανικοβάλλομαι, θέλω να βγω έξω τρέχοντας, και το κάνω συχνότατα. Βλέπω σε ντάνες εξαιρετικά βιβλία, αριστουργηματικά, παλιά, νέα, ξένα, ντόπια, και λέω μέσα μου «πού πας κι εσύ, ρε Καραμήτρο;». Και μόλις γυρίσω στο σπίτι συνεχίζω το γράψιμο από εκεί που το άφησα πριν φύγω.
Σάκης Σερέφας
Τα μυστικά της Αθήνας- Τι λες κι εσύ, κυρ Σωκράτη;
Κι ακόμη:
Ο ψεύταρος βοσκός Μητς Μπόι και άλλες ιστορίες
Δείτε τα βιβλία του Σάκη Σερέφα στο Βιβλιοπωλείο Πατάκη
—–
#diavazoume/#diavazoume_mazi
