Ποιος είναι ο ρόλος των παραμυθιών στον ψυχισμό των παιδιών; Ποιες είναι οι θετικές τους συνέπειες στη συναισθηματική και ψυχική εξέλιξη των παιδιών;
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΝ ΣΤΟ ΨΥΧΙΣΜΟ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ;
- Περιέχουν στοιχεία και χαρακτήρες που διεγείρουν μηχανισμούς του ανθρώπινου ψυχισμού, όπως η προβολή και η ταύτιση.
- Το παιδί ταυτίζεται με τους ήρωες και μέσα από αυτήν την ταύτιση ζει τις συναισθηματικές καταστάσεις των χαρακτήρων. Το παιδί βιώνει ένα εύρος συναισθημάτων όπως χαρά, αγωνία, απογοήτευση, λύτρωση, διαδικασία που το βοηθάει να κατανοήσει και να κατονομάσει τα συναισθήματά του.
- Βοηθούν το παιδί να κάνει αλλαγές όσον αφορά τις εσωτερικές του ανασφάλειες (π.χ. συνύπαρξη με άλλα παιδιά, σχέσεις με τα αδέρφια του).
- Αναπτύσσεται η παιδική φαντασία και εμπλουτίζεται ο εσωτερικός κόσμος του παιδιού.
- Αποτελούν μέσο συναισθηματικής επικοινωνίας μεταξύ του παιδιού και του αφηγητή.
- Αφυπνίζουν κομμάτια του ψυχισμού, που συμβάλλουν στη διαχείριση των εσωτερικών συναισθηματικών συγκρούσεων.
- Συντελούν στη δόμηση της εσωτερικής και εξωτερικής πραγματικότητας.
ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΣΤΗ ΨΥΧΙΚΗ ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
- Αναπαριστά τις εσωτερικές του συγκρούσεις και συχνά οδηγεί στη επίλυση θεμάτων που το απασχολούν.
- Ανάπτυξη ηθικότητας και μετάδοση αξιών (π.χ. φιλίας, εμπιστοσύνης, σεβασμού στη διαφορετικότητα).
- Το παραμύθι βοηθάει το παιδί σιγά-σιγά να κοινωνικοποιηθεί. Πιο συγκεκριμένα, μέσα από τους ήρωες, διδάσκεται κοινωνικά αποδεκτές συμπεριφορές και μοντέλα συμπεριφορών. Παράλληλα, οι λύσεις που βρίσκουν οι ήρωές του, αποτελούν πρότυπα μίμησης για να αντιμετωπίσει παρόμοια προβλήματα. Το παιδί μαθαίνει την ύπαρξη του καλού και του κακού, την έννοια της τιμωρίας και της επιβράβευσης, του δίκαιου και του άδικου, της δύναμης και της αδυναμίας. Έτσι από την πραγματικότητα του παραμυθιού, σταδιακά μεταβαίνει στις «πραγματικότητες» της ζωής.
- Αποδοχή αισιόδοξων μηνυμάτων.
- Ανάπτυξη γνωστικών λειτουργιών (π.χ. ακουστική βραχύχρονη μνήμη, μνήμη εργασίας, σειροθετική επεξεργασία πληροφοριών).
- Εξέλιξη της συμβολικής σκέψης.
- Ενίσχυση της αυτοεκτίμησης.
- Κατευνάζουν τους φόβους.
ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΜΕΣΟ
(ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΤΕΙ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΠΟ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗ)
- Άγχος εγκατάλειψης από τους γονείς.
- Συγκρούσεις στην οικογένεια.
- Διαδικασία αυτονόμησης.
- Απόκτηση σεξουαλικής ταυτότητας-προβλήματα εφηβείας.
- Συναισθηματική ολοκλήρωση.
ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΦΗΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΝ
- Ανάπτυξη συναισθηματικής νοημοσύνης (καλύτερη γνώση του εαυτού και των άλλων).
- Ενεργοποίηση της φαντασίας, της μνήμης και της προσοχής.
- Ανάπτυξη θετικής εικόνα εαυτού.
- Βελτίωση του προφορικού λόγου και του λεξιλογίου μέσα από την αναδιήγηση ενός παραμυθιού.
- Ενδυνάμωση της γονεϊκής σχέσης και της επικοινωνίας γονέα-παιδιού.
- Το παιδί κινητοποιείται νοητικά και φαντασιακά μέσα από τον παραμυθιακό λόγο και την εικόνα. Ο γονιός στα μάτια του παιδιού αποκτά ενεργό ρόλο και τον οδηγεί στον κόσμο των συμβόλων.
Κλείνοντας, παρόλο που στην εποχή μας η δύναμη της εικόνας είναι αναμφισβήτητη και το παιδί από πολύ νωρίς εκτίθεται και εξοικειώνεται με την εικόνα και την οθόνη, το παραμύθι φαίνεται ότι ακόμα γοητεύει το παιδί.
Ιωάννης Κυργιόπουλος
Ψυχολόγος (Msc Σχολικής Ψυχολογίας)
E–mail: johnkyr76@yahoo.gr
Τηλ. Επικοινωνίας: 22310-42370 & 6972868960
