Γράφει η Μαίρη Μπιρμπίλη
Ο λύκος ένα σύμβολο δύναμης και ελευθερίας που στοιχειώνει θρύλους και παραμύθια εδώ και χιλιάδες χρόνια δεν είναι παρά ένα τρωτό είδος που χρειάζεται προστασία. Υπήρξε το θηλαστικό με τη μεγαλύτερη γεωγραφική εξάπλωση στον πλανήτη μας καθώς κάλυπτε όλο σχεδόν το βόρειο ημισφαίριο. Σήμερα όμως, εξαιτίας των συστηματικών προσπαθειών εξόντωσης έχει χάσει μεγάλο μέρος της ιστορικής του επικράτειας. Στο αφιέρωμά μας για τον Λύκο, δεν ήταν δυνατόν να αγνοήσουμε τον ΑΡΚΤΟΥΡΟ, μία από τις πιο αναγνωρίσιμες ελληνικές περιβαλλοντικές οργανώσεις (Awareness and Social Behavior Index, 2012, Meda)
Αρκτούρος σύμφωνα με την μυθολογία, ήταν το φωτεινό αστέρι που έστειλε ο Δίας για να συνοδεύει και να προστατεύει στην αιωνιότητα τη Μικρή και Μεγάλη Άρκτο. Αυτή την ονομασία επέλεξε η μη κυβερνητική, μη κερδοσκοπική περιβαλλοντική οργάνωση που ιδρύθηκε το 1992, κι έκτοτε παλεύει για την προστασία της φύσης αναπτύσσοντας δράσεις ευαισθητοποίησης κοινού, περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και εθελοντισμού. Η προστασία της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος, οι δράσεις έρευνας πεδίου, οι επιστημονικές μελέτες, ευαισθητοποίησης κοινού, η περιβαλλοντική εκπαίδευση για την προστασία της άγριας ζωής, την ενίσχυση της βιοποικιλότητας και της αειφορίας στην Ελλάδα και το εξωτερικό είναι μερικές από τις δράσεις του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ. Η λειτουργία εξάλλου του Περιβαλλοντικού Κέντρου ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ στον γραφικό Αετό Φλώρινας έδωσε λύση στο πρόβλημα των αιχμάλωτων αρκούδων και λύκων καθώς και στην ενημέρωση του κοινού για τα μεγάλα θηλαστικά. Με αφορμή το σημερινό αφιέρωμα του elniplex, επικοινωνήσαμε με την ομάδα του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ -η οποία προτιμά να μην προσωποιείται αλλά να υφίσταται ως ιδέα- και ιδού οι σκέψεις και οι δράσεις τους για τον λύκο:
Ο Λύκος, ένα πανέμορφο, δυνατό κι έξυπνο θηλαστικό το οποίο συγκρούστηκε άγρια με το ανθρώπινο είδος, γιατί νομίζετε ότι συνέβη αυτό;
Αυτό έγινε γιατί στην φύση πριν ακόμα ο άνθρωπος αναπτύξει τις αστικές κοινωνίες του (συμπεριλαμβανομένων και των χωριών) λύκοι και άνθρωποι μοιράζονταν σε μεγάλο βαθμό τις ίδιες τροφικές πηγές όπως τα οπληφόρα θηλαστικά ( ζαρκάδια, ελάφια κτλ). Από την στιγμή μάλιστα που ο άνθρωπος «ανακάλυψε» την ικανότητά του να διατηρεί τα «προσωπικά» του οπληφόρα και ουσιαστικά ανέπτυξε την κτηνοτροφία δημιούργησε μια «μαζική πηγή» τροφής για το λύκο. Ο λύκος δεν μπορεί να καταλάβει την έννοια της «ιδιοκτησίας» των κτηνοτροφικών ζώων, απλά συνεχίζει και βιώνει αυτόν τον αρχέγονο ανταγωνισμό τον οποίο ο άνθρωπος αναγνωρίζει (ως εξυπνότερο ον) ως σύγκρουση.
Πείτε μας τις σημαντικότερες δράσεις του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ για την προστασία του Λύκου στην Ελλάδα και για τις ομάδες άμεσης επέμβασης:
Οι δράσεις του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ για το λύκο ξεκίνησαν την δεκαετία του 1990 στο πλαίσιο ενός προγράμματος LIFE (LYKOS) μέσα από το οποίο αποκτήθηκε η πραγματική εικόνα για την κατάσταση του πληθυσμού του λύκου στην Ελλάδα με εκτεταμένη πρωτογενή έρευνα. Έτσι μπήκαν τα θεμέλια για την βασικές δράσεις του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ για το λύκο οι οποίες συνεχίζονται μέχρι σήμερα όπως, α) η δημιουργία και η λειτουργία του Καταφυγίου του Λύκου για την αντιμετώπιση του προβλήματος της παράνομης κατοχής λύκων από ιδιώτες, β) Η διανομή κουταβιών Ελληνικού Ποιμενικού Σκύλου στους κτηνοτρόφους, γ) η συνεργασία με τον ΕΛΓΑ για την συνεχή βελτίωση του κανονισμού των αποζημιώσεων των ζημιών στους κτηνοτρόφους, δ) η επιστημονική έρευνα, ε) η συνεχής επικοινωνία με τους κτηνοτρόφους με τους βασικούς και τοπικούς συνεργάτες του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ σε όλη την περιοχή εξάπλωση του λύκου στην Ελλάδα και στ) η συνεχής ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού. Βασικό εργαλείο για την ενημέρωση του κοινού και την αντιστροφή της αρνητικής εικόνας που υπάρχει στη συνείδηση των ανθρώπων για το λύκο είναι το Κέντρο Ενημέρωσης για το Λύκο το οποίο έγινε με την Ευγενική Δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και συνεχίζει να υποδέχεται και να ενημερώνει το κοινό αλλά και τα σχολεία που το επισκέπτονται.
Αληθεύει ότι σήμερα ζουν όλοι κι όλοι περίπου 700 λύκοι σε όλο το ηπειρωτικό ανάγλυφο της χώρας;
Ναι, αυτός είναι ο αριθμός της εκτίμησης του ελάχιστου δυνατού πληθυσμού με βάση και τις πρώτες καταγραφές που έγιναν στο πλαίσιο του προγράμματος LIFELYKOS από τον ΑΡΚΤΟΥΡΟ αλλά και την εκτίμηση για την σημερινή κατάσταση.
Μιλήστε μας για τα εκπαιδευτικά σας προγράμματα σε σχέση με τον λύκο.
Βασικό εργαλείο εκπαίδευσης αποτελεί το Κέντρο Ενημέρωση για το λύκο, μέσα από το οποίο τα παιδιά μπορούν να γνωρίσουν την βιολογία, οικολογία αλλά και την ανάγκη για συμβίωση με τον άνθρωπο. Παράλληλα υπάρχει μία συνεχής συνεργασία με σχολεία και εκπαιδευτικούς (όπως και η δική σας εκπαιδευτική ομάδα) και ανάπτυξη συγκεκριμένων στοχευμένων δράσεων για το λύκο. 
…«ουρλιαχτά αιχμαλωσίας». Αλήθεια με ποιο σκοπό οι άνθρωποι αιχμαλωτίζουν λύκους;
Οι άνθρωποι ήθελαν πάντα να «δαμάσουν» τη φύση και αυτό προσπαθούν να κάνουν και σήμερα. Μάλιστα το να «δαμάσεις» τον εχθρό σου είναι ακόμα μεγαλύτερη «επιτυχία», έτσι το να καταφέρεις «να κάνεις το λύκο αρνάκι» και υποχείριό σου θεωρείται μεγάλο κατόρθωμα από αρκετούς. Επιπλέον, υπάρχει η λαθεμένη εντύπωση πως η διασταύρωση λύκου και σκύλου θα δώσει ως αποτέλεσμα ένα λυκόσκυλο. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί πως υπάρχει μια παρανόηση σε σχέση με το γεγονός πως η φυλή του γερμανικού ποιμενικού στην Ελλάδα αναφέρεται ως λυκόσκυλο. Ο γερμανικός ποιμενικός ως φυλή είναι αποτέλεσμα ζωοκομίας και τεχνητής επιλογής συγκεκριμένων διασταυρώσεων μεταξύ σκύλων. Η διασταύρωση λύκου με σκύλου θα δώσει ένα υβρίδιο σκύλου-λύκου που δεν θα είναι λυκόσκυλο, αλλά ένα ζώο με απρόβλεπτη συμπεριφορά.
Ο «Ζήκος ο Λύκος» & «Ο Πέτρος κι ο Λύκος», βιβλία και παραστάσεις με στόχο την ενίσχυση του έργου του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ. Μιλήστε μας γι αυτές τις δράσεις.
Η δημιουργία εκδόσεων σε συνεργασία με συγγραφείς και εκδοτικούς οίκους είναι μία από τις σημαντικές δράσεις του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ και είναι βασικό εργαλείο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης των παιδιών. Επιπρόσθετα η συγγραφή ενός βιβλίου για το λύκο από έναν συγγραφέα είναι εξαιρετικά σημαντική για τον ΑΡΚΤΟΥΡΟ, γιατί αποτελεί ένα σημαντικό δείκτη αποτελεσματικότητας της προσπάθειας για την ευαισθητοποίηση του κοινού. Είναι ένα σημαντικό δείγμα ενεργοποίησης των πολιτών (αυτός είναι και ο στόχος της ευαισθητοποίησης) και δράσης με έναν συγκεκριμένο και στοχευμένο τρόπο.
Οραματίζεστε την αρμονική συνύπαρξη ανθρώπου και φύσης, έπειτα από τα όσα έχει προκαλέσει ο άνθρωπος στο λύκο, τα υπόλοιπα προστατευόμενα είδη και στο περιβάλλον γενικότερα, πιστεύετε ότι αυτό το όραμα είναι εφικτό;
Το όραμα αυτό είναι δύσκολο αλλά είναι εφικτό βασικά με τρεις τρόπους: α) Με βελτίωση των φυσικών βιοτόπων και αντίστοιχα της φυσικής διατροφικής διαθεσιμότητας του λύκου, β) Με λύση των προβλημάτων των κτηνοτρόφων και γ) με συνεχή ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού.
Εμείς οι εκπαιδευτικοί πως μπορούμε να βοηθήσουμε κατά τη γνώμη σας;
Με τη συνεχή ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των μαθητών και του κοινού. Αυτή την στιγμή είσαστε και εσείς σε αυτή την ομάδα αναφοράς αφού έχετε ευαισθητοποιηθεί και είστε στο στάδιο της απόλυτης ενεργοποίησης δείχνοντας απόλυτη διάθεση και αφιερώνοντας, χώρο στην ιστοσελίδα σας, χρόνο και προσωπική ενέργεια για το Λύκο.
Ευχαριστούμε θερμά τον Λάζαρο Γεωργιάδη, Διευθυντή Προγραμμάτων, και τον Πάνο Στεφάνου, Υπεύθυνο Επικοινωνίας του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ, και τους ευχόμαστε καλή συνέχεια στο έργο του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ
Στοιχεία επικοινωνίας:
ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ, Αετός, 53075, Φλώρινα
Τ. 23860 41500, F. 23860 41111,
arcturos@arcturos.gr
www.arcturos.gr
