Μίλα μου για μήλα (1986)
Μουσική: Σταύρος Παπασταύρου
«Γινόταν ένας διαγωνισμός από τον Κύκλο Παιδικού Βιβλίου. Μέλος της επιτροπής ήταν εκείνη την εποχή η θεία μου, η Ντίνα Χατζηνικολάου, συγγραφέας και συνθέτης. Ο Τριβιζάς, όχι ιδιαίτερα γνωστός τότε, έγραφε αν θυμάμαι καλά στη Διάπλαση των Παίδων, έλαβε μέρος στο διαγωνισμό με το ψευδώνυμο “υπνοβάτης”, στέλνοντας 4 ποιήματα του (τον Μικρό Ερμή, το Μίλα μου για μήλα κ.α.). Μου τηλεφωνεί η θεία μου λοιπόν και μου λέει “έχουμε εδώ μερικά καταπληκτικά ποιήματα” από έναν συμμετέχοντα με το ψευδώνυμο Υπνοβάτης. Τη ρωτώ ποιος είναι αλλά ούτε εκείνη ήξερε καθώς τα ονόματα ήταν σφραγισμένα και ο διαγωνισμός αδιάβλητος. Το ίδιο απόγευμα είχα κιόλας ολοκληρώσει τη μελοποίηση αυτών των δύο ποιημάτων. Το Μίλα μου για Μήλα γράφτηκε σχεδόν μόνο του βασιζόμενο πάνω σε αυτές τις δύο νότες, τη ΜΙ και τη ΛΑ (Μίλα, Μήλα). Κάθισα και του έγραψα ένα γράμμα που συνόδευσα με μία κασέτα με ο,τι είχα φτιάξει ως τότε όπου του απευθυνόμουν: Αγαπητέ Υπνοβάτη κτλ. Λίγο καιρό μετά μου απάντησε ο “Υπνοβάτης” με τον ίδιο ενθουσιασμό. Πριν καν ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός, εγώ είχα ήδη όλο μου σχεδόν το υλικό για το δίσκο που κυκλοφόρησε τελικά το 1986 από το Σείριο του Μάνου Χατζιδάκι.”
Το παρασκήνιο του δίσκου δια στόματος του συνθέτη Σταύρου Παπασταύρου είναι από εκείνες τις υπέροχες ιστορίες που κρύβουν πίσω τους όλες οι σημαντικές δημιουργίες.
«Μίλα μου για μήλα». Ένας ιστορικός “παιδικός” δίσκος! Ο ευφάνταστος κόσμος του Ευγένιου Τριβιζά συναντά τη μουσική ευφυΐα του Σταύρου Παπασταύρου και προσφέρουν έναν θησαυρό 14 τραγουδιών (και ορχηστρικών).
“Οι συνεργάτες αυτού του δίσκου γεννήθηκαν όλοι κάτω από την ίδια μηλιά σ’ έναν μαγεμένο κήπο”, γράφει στο σημείωμά του ο Ευγένιος Τριβιζάς. Κι αυτή η σύμπνοια της μαγικής μηλιάς φαίνεται καθαρά.
Ιστορίες απροσμέτρητης φαντασίας, με χιούμορ, με ανύπαρκτες λέξεις που μοιάζουν υπαρκτές, με δεκάδες ταξίδια σε κόσμους φανταστικούς που σχεδόν έχεις επισκεφθεί ή πολύ θα το ‘θελες να το ‘χες κάνει.
Το “Μίλα μου για μήλα” συνεχίζει την όμορφη παράδοση που ξεκίνησε τη δεκαετία του 70′ με το παιδικό ραδιόφωνο, τις εκπομπές και τη Λιλιπούπολη που ήθελε τα παιδικά τραγούδια πέρα από το αμιγώς ηθικοδιδακτικό περιεχόμενο και τα πομπώδη μηνύματα, πέρα από τα υποκοριστικά, τη φτήνια και το μπεμπέ ταμ τιριρι.
“Κάθε κείμενο γεμάτο με λέξεις που τελειώνουν σε -άκι, -ούλης και -ίτσα, αυτοτιτλοφορείται παιδικό και σερβίρεται σε πολυτελείς εκδόσεις για να καταναλωθεί από ανυποψίαστους μικρούς αναγνώστες”, γράφει στον πρόλογο του δίσκου ο Σταύρος Παπασταύρου.
Σήμερα, χρόνια μετά από την πρώτη έκδοση του δίσκου, μας λέει κάτι που μοιάζει τόσο με την τότε άποψή του: “Έχουν αρχίσει να γίνονται αρκετές δουλειές για παιδιά τελευταία… Ανάμεσα σ’ αυτές υπάρχουν και διαμάντια. Ωστόσο, το μεγαλύτερο ποσοστό της παραγωγής υπηρετεί μια κακώς εννοούμενη εμπορικότητα. Θυμάμαι πόσο είχα εκπλαγεί τις δύο φορές που ήμουν στην κριτική επιτροπή της Eurovision Junior, βλέποντας και ακούγοντας «μικρομέγαλα» να μιμούνται τα νάζια των αοιδών της μόδας και αναπαράγοντας έναν κόσμο κάθε άλλο παρά παιδικό ακόμα και με τον τρόπο που ήταν ντυμένα ή που χόρευαν…”
Εδώ όμως έχουμε κάτι άλλο. Κάτι που έρχεται από την Λιλιπούπολη, εμπνέεται από αυτήν αλλά δεν αντιγράφει ούτε ακολουθεί τη μανιέρα που εκείνη δημιούργησε και κάνει ένα ακόμα βήμα στο χρυσό μπαούλο της “παιδικής” σκηνής. Τα “Μήλα” πήραν το λάβαρο της Λιλιπούπολης και το στερέωσαν για το καλά στο κάστρο των αθάνατων παιδικών δημιουργιών.
Τα τραγούδια είναι κάτι περισσότερο από ευφάνταστα. Τον Ευγένιο Τριβιζά τον ξέρετε όλοι. Θα σας μιλήσει για τον μάγειρα Ιερεμία από τη Λαμία, για τον μικρό Ερμή που άκουγε όλο “μη”, για την Μπαλονοχώρα, τη φάλαινα της Βαραδουάης, τη μοναδική Φρουτοπία, τη γάτα του Σιάμ, τη χαζή Καίτη, το Κανίς με το Κανό, την Κόμισσα και αρκετούς ακόμα καταπληκτικούς ήρωες που συνάντησε μόνο αυτός σε μέρη που κατάλαβε μόνο αυτός ότι πήγε (ενώ μπορεί να πήγαμε όλοι).
Ο Σταύρος Παπασταύρου χειρίζεται εξαιρετικά το υλικό του και δημιουργεί μερικά από τα πιο “εθιστικά” παιδικά τραγούδια. Και το καλύτερο είναι ότι δεν απευθύνονται μόνο σε παιδιά. Μουσικές ζωντανές που δε σκεπάζουν το στίχο αλλά τον ταξιδεύουν ακόμα παραπέρα.
Οι ερμηνείες των Σπύρου Σακκά, Σαβίνας Γιαννάτου και Κρίστης Στασινοπούλου εξαιρετικές, θεατρικές, σε απευθείας σύνδεση με τη μάνα«Λιλιπούπολη». Ο δίσκος είναι απολαυστικά διασκεδαστικός, κατέχει δε ξεχωριστή θέση στην ελληνική μουσική παιδική ανθολογία και τραγουδιέται εδώ και σχεδόν 30 χρόνια όπου υπάρχουν παιδιά.
Η ηχογράφηση έγινε στο Studio PDR το Νοέμβριο του 1985 και εκδόθηκε το Μάρτιο του 1986. Πριν λίγους μήνες (2013), ο δίσκος επανεκδόθηκε σε μια έκδοση που επιμελήθηκε ο ίδιος ο Σταύρος Παπασταύρου.
Έπαιξαν οι μουσικοί:
Σταύρος Παπασταύρου (Κιθάρα, DX7
Δημήτρης Βράσκος: Βιολί
Ευανθία Ρεμπούτσικα: Βιολί
Σπύρος Καζιάνης: Φαγκότο
Χρίστος Τσιαμούλης: Ερ-χου, σάζι
Αλέκος Χρηστίδς: Κρουστά, ντραμς
Νίκος Τσεσμελής: Μπάσο
*
Οι δύο πίτες
Μουσική: Σταύρος Παπασταύρου
Στίχοι: Ευγένιος Τριβιζάς
Ερμηνεία: Σπύρος Σακκάς
Ένας μάγειρας απ τη Λαμία
που τον λέγανε Ιερεμία
έφτιαξε δύο πίτες.
Κι ενώ έτρωγε τη μία
δυο παπαγάλοι με μεγάλη βουλιμία
του φάγανε την άλλη.
Δηλαδή αυτή η παροιμία
πάει να πει για συντομία
ότι άμα έχεις δύο πίτες
και σε λένε Ιερεμία
καλύτερα να τρως την άλλη
προτού να φας τη μία.
*
Ο μικρός Ερμής
Μουσική: Σταύρος Παπασταύρου
Στίχοι: Ευγένιος Τριβιζάς
Ερμηνεία: Σπύρος Σακκάς
Έλεγε ο θείος Πραξιτέλης στον Ερμή όταν ήτανε παιδί
μη ετούτο, μη εκείνο μη το άλλο, μη μη μη.
Δεν τον άφηνε να λαχανιάζει,
να βραχνιάζει, να γκρινιάζει,
ούτε τη γάτα να πειράζει
Με άλλα λόγια δηλαδή
μη ετούτο, μη εκείνο μη το άλλο
Μη..! Μη…! Μη…!
Δεν τον άφηνε να μαλώνει, να ιδρώνει
τα τετράδια να μουτζουρώνει,
τα κουμπιά του να ξηλώνει
και τα αυτιά του να λερώνει.
Με άλλα λόγια δηλαδή
μη ετούτο, μη εκείνο μη το άλλο
Μη..! Μη…! Μη…!.
Δεν τον άφηνε να χαζεύει, να χορεύει
στη μπανιέρα να ψαρεύει
να παλεύει, να σαλεύει
ούτε βατραχάκια να μαζεύει.
Με άλλα λόγια δηλαδή
μη ετούτο, μη εκείνο μη το άλλο
Μη..! Μη…! Μη…!
Έτσι δεν είναι ν’ απορεί κανείς
από την πολλή ακινησία
όταν μεγάλωσε ο μικρός Ερμής
άγαλμα έγινε περιωπής
που το ζητούσαν όλα τα μουσεία
κι ερχόταν να τον δουν τα πλήθη
από τα πέρατα της γης
Αλλά τι τα θες το σήμερα όπως και το χθες
χωρίς να δώσει αφορμή
πάλι δε γλίτωσε από τα μη
κρέμασαν γύρω του επιγραφές
πολύ απαγορευτικές
«Μην το πιάνετε», «μην τον πειράζετε»,
«μην τον αγγίζετε»,
ούτε να τον φωτογραφίζετε.
Με άλλα λόγια δηλαδή
μη ετούτο, μη εκείνο μη το άλλο
Μη..! Μη…! Μη…!
*
Η πινεζοβροχή
Μουσική: Σταύρος Παπασταύρου
Στίχοι: Ευγένιος Τριβιζάς
Ερμηνεία: Κρίστι Στασινοπούλου
Όταν βρέχει πινέζες στην Μπαλονοχώρα
κι η πινεζοψιχάλα γίνεται πινεζομπόρα,
και πέφτουν οι πινέζες απ’ τα σύννεφα με φόρα
και βροντάει και βροντάει
κι η βροχή δε σταματάει,
τα μπαλόνια τα καημένα
τρέχουνε στους δρόμους φοβισμένα,
ταραγμένα
και στο δάκρυ βουτηγμένα!
Μπαλόνια πολλά, μπαλόνια χιλιάδες
με σηκωμένους τους γιακάδες.
Παππούδες, γιαγιάδες, αγόρια, κοπέλες
μ’ ανοιχτές ομπρέλες
Κι αν κανένα άτυχο μπαλόνι
που ρούχα απλώνει ή το χωράφι του οργώνει
ή στη στάση περιμένει το μπαλονοτράμ,
δεν προλάβει την ομπρέλα του ν’ ανοίξει,
ακούγεται ένα… Μπαμ!
Και πέφτει το μπαλόνι τέζα
τρυπημένο απ’ την πινέζα!
Έρχεται αμέσως το φορείο,
το πηγαίνει στο νοσοκομείο,
και μπαλονογιατροί μεγάλοι,
εγχείρηση του κάνουν πλαστική
και το φουσκώνουν πάλι με τεχνητή αναπνοή!
-Πού οφείλεται, κύριε γιατρέ,
αυτή μου η αδιαθεσία;
– Στις πινέζες φαίνεται
ότι έχεις μεγάλη ευαισθησία!
Μη σε νοιάζει όμως, θ’ αναρρώσεις
αν στο κρεβάτι σου ξαπλώσεις,
μείνεις ξαπλωμένο εκεί ως την άλλη Κυριακή
και μ’ ένα φυσερό παίρνεις αέρα καθαρό
κάθε μέρα το πρωί!
Αυτά κι άλλα πολλά τέτοια ωραία και τρελά
συμβαίνουν το χειμώνα στην Μπαλονοχώρα…
αλλά… όταν σταματάει η πινεζομπόρα,
όλα τα μπαλόνια κάνουν ολόθερμη ευχή
ποτέ, ποτέ μην ξαναβρέξει πινεζοβροχή!
*
Η φάλαινα της Βαραδουάης
Μουσική: Σταύρος Παπασταύρου
Στίχοι: Ευγένιος Τριβιζάς
Ερμηνεία: Σπύρος Σακκάς
Κάθε άνοιξη το Μάη
μια γαλάζια φάλαινα που πολύ πεινάει
βγαίνει στη Βαραδουάη
κι όλα θέλει να τα φάει.
Όταν πάνε να τη διώξουν
ή με κόπο να τη σπρώξουν
στη θάλασσα απ’ την παραλία
τρώει μια μεραρχία
χωρίς καθόλου δυσκολία.
Τα πολυβόλα καταπίνει και τα βλήματα
χωρίς πολλά προβλήματα
τρώει με φόρα τα αεροπλάνα
πηλίκια, αρβύλες, κράνη,
καταπίνει μάνι μάνι το μισό λιμάνι
και τα μεγάλα τα κανόνια
της γαργαλάνε τα σαγόνια.
Τρώει επιλοχίες, στρατηγούς
Υπασπιστές, οπλαρχηγούς
τους τυμπανιστές, τα τύμπανά τους,
τους σαλπιγκτές και τα χρυσά κουμπιά τους.
Άσε που τρελαίνεται να μασάει παράσημα
της αρέσει δηλαδή το μάσημα
και τρώει σα μαρίδες
των αρχιναυάρχων τις επωμίδες.
Γι αυτό στη Βαραδουάη
οι ναύαρχοι αλλάζουν χρώμα
όταν βλέπουν φάλαινα με ανοιχτό το στόμα.
Γι’ αυτό στη Βαραδουάη οι υπασπιστές
έχουν τις πόρτες τους κλειστές
κρύβονται στις σάλπιγγες βαθιά οι σαλπιγκτές
και που τους χάνεις που τους βρίσκεις
τους τυμπανιστές
τελίτσες να παίζουν στις καταπακτές.
Γι’ αυτό στη Βαραδουάη
αν κανένας στρατηγός
την ώρα που τρώει εφτά εκλέρ
ή έχει κλειστεί απέξω στο ασανσέρ
δει μια φάλαινα ο στρατηγός
αρχίζει να παραπατάει, τρέμει σα λαγός
κόβει μαργαρίτα, τη μαδάει και ρωτάει
«θα με φάει η φάλαινα ή δε θα με φάει».
*
Το τραγούδι της Φρουτοπίας
Μουσική: Σταύρος Παπασταύρου
Στίχοι: Ευγένιος Τριβιζάς,
Ερμηνεία: Σαββίνα Γιαννάτου, Σπύρος Σακκάς
Είναι μια πολιτεία μακρινή,
φανταστική, μια πολιτεία
που τα φρούτα περνάν ωραία
που μοσχομυρίζουν τα κρεμμύδια
που είναι έξυπνα τα βλίτα
και τα κολοκυθάκια ρωμαλέα.
Είναι μία μόνο μία η ονειρεμένη φρουτοπία!
Είναι μια πολιτεία μακρινή,
φανταστική μια πολιτεία
που απ το πρωί μέχρι το βράδυ
χορεύουνε τα φρούτα
χωρίς το φόβο του μανάβη.
Που περνούν οι μήνες και χρόνια
χωρίς να μαραίνονται τα μήλα
χωρίς να σαπίζουν τα λεμόνια.
Είναι μία μόνο μία η ονειρεμένη φρουτοπία!
*
Η γάτα του Σιάμ
Μουσική: Σταύρος Παπασταύρου
Στίχοι: Ευγένιος Τριβιζάς,
Ερμηνεία: Σαββίνα Γιαννάτου, Σπύρος Σακκάς
Μια γάτα καλομαθημένη του Σιάμ
κυνηγούσε ένα ποντίκι που με βιάση
ανέβηκε το πονηρό στο τραμ
και κρύφτηκε σ’ ένα χαμάμ στην άλλη στάση.
Με μεγάλη αυτοθυσία χιμάει στο χαμάμ η γάτα
Τι ατμοί! Τι υγρασία!
Ξεφεύγει το ποντίκι και με καλοτάξιδο καΐκι
πάει μετανάστης στην Ασία.
Και η γάτα η καημένη
βγαίνει απ’ το χαμάμ βρεγμένη
με ουρά να στάζει, το κεφάλι της τινάζει
είδε κι έπαθε για να στεγνώσει
μα έβαλε από τότε γνώση
και δεν ξαναμπήκε σε χαμάμ.
Η καλομαθημένη γάτα του Σιάμ.
*
Η χαζή η Καίτη
Μουσική: Σταύρος Παπασταύρου
Στίχοι: Ευγένιος Τριβιζάς,
Ερμηνεία: Κρίστι Στασινοπούλου
Η χαζή η Καίτη βρήκε σ’ έναν πάγκο
ένα σπάγκο και κάμποσο σπαγγέτι.
Αποφάσισε η Καίτη να δέσει με το σπάγκο
ένα δέμα και να μαγειρέψει το σπαγγέτι.
Κατά λάθος όμως η χαζή Καίτη
μαγείρεψε το σπάγκο
και τύλιξε το δέμα με σπαγγέτι.
*
Το φιρίκι
Μουσική: Σταύρος Παπασταύρου
Στίχοι: Ευγένιος Τριβιζάς,
Ερμηνεία: Σπύρος Σακκάς
Ήταν ένα μήλο, μήλο φιρίκι
που μια μέρα αχ τι φρίκη
του έφυγε το “ρι” και έγινε φύκι.
Συμβαίνουν κι αυτά καμιά φορά
τα φιρίκια γίνονται φύκια
και τα μπατζάκια γίνονται μανίκια.
*
Το χρυσόψαρο
Μουσική: Σταύρος Παπασταύρου
Στίχοι: Ευγένιος Τριβιζάς,
Ερμηνεία: Σαββίνα Γιαννάτου
Κλαίει το χρυσόψαρο στη γυάλα
στο ποτάμι θέλει να γυρίσει
λεύτερο να κολυμπήσει.
Τα δάκρυα του τρέχουν βρύση
ώσπου σε λίγο στάλα στάλα
ξεχείλισε η γυάλα
Πλημμύρισε η μεγάλη σάλα,
η αυλή η σκάλα
και στων δακρύων το ρυάκι.
Με το φεγγάρι για πυξίδα
κολυμπάει το ψαράκι
με χαρά κι ελπίδα
Ώσπου αγάλι αγάλι
φτάνει στο ποτάμι πάλι.
*
Το κανίς με το κανό
Μουσική: Σταύρος Παπασταύρου
Στίχοι: Ευγένιος Τριβιζάς
Ερμηνεία: Σπύρος Σακκάς
Ένα πρωί νωρίς νωρίς ένα μικρό κανίς
κίνησε να πάει στις κάννες με ένα κανό
για να αγοράσει παραμάνες και λίγο μαϊντανό.
Τι ταξίδι μακρινό φουρτούνα στον ωκεανό
κάθε κύμα και βουνό αλλά ήταν τυχερό
και δε βούλιαξε το κανίς με το κανό.
Ε…το κανό με το κανίς θέλω να πω!
Στον Ισημερινό ένα πλοίο πειρατικό
με κατάμαυρα πανιά του ρίχνει μία κανονιά
αλλά ευτυχώς ο πειρατής ήταν δειλός
το κανόνι αδειανό
και τη γλίτωσε έτσι το κανίς με το κανό.
Ε, το κανό με το κανίς θέλω να πω!
Όπως από μία περνούσε παραλία
οι κανίβαλοι με υστεροβουλία
πιάσανε το κανό με το κανίς
αλλά ευτυχώς οι ιθαγενείς ήτανε χορτάτοι
δεν είχαν ρίγανη κι αλάτι
και δε φάγανε το κανίς με το κανό.
Ε, το κανό με το κανίς θέλω να πω!
Έτσι έφτασε στις Κάννες το μικρό κανίς
αγόρασε χίλιες παραμάνες
και μαϊντανό μισοτιμής
Μετά πήρε το οτομοτρίς
γύρισε σπίτι του νωρίς το δειλινό
το κανό με το κανίς!
Ε, το κανό με το κανίς θέλω να πω!
Την ιστορία αυτή του μικρού κανίς
που πήγε στις Κάννες με ένα κανό
δηλαδή κοντολογίς πήγε ταξίδι αναψυχής
την ξέρουμε εσείς, εγώ κι άλλος κανείς.
Και καλύτερα να μην την πείτε σε κανέναν
γιατί θα βρούμε τον μπελά μας.
Ε, θα βρείτε τον μπελά σας θέλω να πω!
*
Το λυπητερό ταγκό της πολύ άσπλαχνης κόμισσας που μετακόμιζε και άφηνε μόνο του το σκυλάκι της
Μουσική: Σταύρος Παπασταύρου
Στίχοι: Ευγένιος Τριβιζάς,
Ερμηνεία: Κρίστι Στασινοπούλου
«Μετακόμισα» είπε η κόμισσα «
και πάλι θα μετακομίσω
και το σκυλάκι πάλι μόνο του θα το αφήσω.
Θα το δέσω, ποτέ δε θα το λύσω
δε θα του δίνω φαγητό θα το αφήνω νηστικό».
Αυτά είπε η κόμισσα με απονιά
και το σκυλάκι το μικρό
της πάτησε μια δαγκωνιά. Γαβ, γαβ!
*
Μίλα μου για μήλα
Μουσική: Σταύρος Παπασταύρου
Στίχοι: Ευγένιος Τριβιζάς,
Ερμηνεία: Σπύρος Σακκάς
Μίλα μου για μήλα
μη μου μιλάς για κοτσάνια ούτε για φύλλα
δε θέλω ούτε μπιμπερό ούτε πιπίλα
θέλω μόνο να μου μιλάς για μήλα!
Μίλα μου για μήλα
μη μου μιλάς για πρασινάδα ή για μαυρίλα
δε θέλω άλογο, ούτε καμήλα
θέλω μόνο να μου μιλάς για μήλα!
Μίλα μου για μήλα
μη μου μιλάς για τον Κομφούκιο ή τον Αττίλα
δε θέλω ούτε βόλους ούτε βίλα
θέλω μόνο να μου μιλάς για μήλα!
Μίλα μου για μήλα μόνο
μια μέρα, ένα μήνα, κι ένα χρόνο.
*
Ακόμη περιλαμβάνονται στο δίσκο τα ορχηστρικά:
