Γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή της Αθήνας. Αρθρογραφεί για την ιστορία, τον πολιτισμό, την τέχνη και τα βιβλία στην εφημερίδα Καθημερινή, ενώ έχει συνεργαστεί με πολλά έντυπα στον εγχώριο ημερήσιο και περιοδικό Τύπο. Το πρώτο της παιδικό βιβλίο με τίτλο1821 – Ένα εικονογραφημένο ταξίδι προς την ελευθερία σε εικονογράφηση Θέντας Μιμηλάκη κυκλοφορεί από τις @εκδόσεις Διόπτρα.
Η Μάρω Βασιλειάδου σε #Συνέντευξη στο #ELNIPLEX.
Main Photo: ©Ερρίκα Ζαχαροπούλου via Dioptra Publications
Η εμπειρία σας στον γραπτό λόγο είναι μεγάλη. Πώς αποφασίσατε να τον διαθέσετε για ένα βιβλίο για παιδιά;
Όπως συμβαίνει με τη λογοτεχνία γενικότερα, δεν δεσμεύεται από το είδος για την ποιότητά της. Εννοώ, γιατί όχι ένα βιβλίο για παιδιά; Άλλωστε σκοπός μου – και τεράστια πρόκληση- ήταν βρω τον τρόπο για να διατυπώσω σύνθετες έννοιες, να περιγράψω ιδέες και να μιλήσω για την ιστορία και την πολιτική, απλά αλλά όχι απλοϊκά.
Η Ελληνική Επανάσταση αποτελεί ένα τόσο πολύ-επίπεδο ιστορικό γεγονός, και η σημασία του είναι τόσο μεγάλη για αυτή τη χώρα, που άξιζε η προσπάθεια.
Η δημοσιογραφική σας ιδιότητα σας βοήθησε ή αποτέλεσε εμπόδιο στην απελευθέρωση της σκέψης σας;
Η δημοσιογραφική σκέψη, αν μιλάμε για την ερευνητική επιμονή, την τεκμηρίωση των πηγών, την αντικειμενικότητα των συλλογισμών, την μεθοδικότητα στην εξαγωγή συμπερασμάτων- με βοήθησε σίγουρα. Με βοήθησε επίσης το γεγονός ότι λόγω της ενασχόλησης μου με τον Πολιτισμό, θέλησα να δω λίγο έξω από το αυστηρό πλαίσιο των συγκρούσεων μεταξύ Ελλήνων και Οθωμανών, και να συμπεριλάβω την τέχνη και τη λογοτεχνία στην προσπάθεια ανασύστασης της εποχής.
Ποια είναι τα γεγονότα, στιγμές του Αγώνα, που πιστεύετε ότι τονίζει περισσότερο το βιβλίο;
Θέλαμε να συμπεριλάβουμε όσο το δυνατόν περισσότερες όψεις του κόσμου του 1821, και τις ένδοξες και τις λιγότερο ηρωικές, και τις μάχες, και την ποίηση, και την πολιτική και τη διεθνή διπλωματία και την καθημερινή ζωή των απλών ανθρώπων.
Είναι όλα μέσα στο 1821 – Ένα εικονογραφημένο ταξίδι προς την ελευθερία, η αφήγηση περίπου μιας δεκαετίας, αλλά με τρόπο που θα καταλάβουν τα παιδιά.
Πέρα από τη αφήγηση των πολεμικών γεγονότων είχε ιδιαίτερη σημασία είχε για εμάς να τοποθετηθεί η Επανάσταση μέσα στο ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο της εποχής της, να δούμε δηλαδή τις συνθήκες που την «γέννησαν» και την «έθρεψαν». Σε επίπεδο πολιτικής, διπλωματίας αλλά και ιδεών. Έτσι, από τη Γαλλική Επανάσταση περάσαμε στον Διαφωτισμό, και σε αυτό το πνεύμα δεν έμειναν απέξω ούτε η ποίηση, ούτε η λογοτεχνία.
Η συνεργασία με τον κύριο Κολοβό έδρασε ως καταλύτης στην υλοποίηση του ταξιδιού που είχατε ονειρευτεί; Πόσο απαιτητική ήταν η προεργασία και η έρευνα;
Ήταν μια πολύ γόνιμη συνεργασία με πολλά πήγαινε-έλα κειμένων, διορθώσεις και νέες διορθώσεις. Χρειάστηκαν πολλά skype calls για να χωρίσουμε τα κεφάλαια, να συμφωνήσουμε για τα πρόσωπα, να καταλήξουμε στην ιστορική οπτική γωνία από την όποια αφηγούμαστε την Επανάσταση. Η συνεργασία με έναν ιστορικό σημαίνει έλεγχο της κάθε λεπτομέρειας, από την παραμικρή λέξη ως το περιεχόμενο και του πιο απλού χάρτη.
Σας διαβεβαιώνω ότι όλα τα πρόσωπα, όλοι οι τόποι, όλα τα γεγονότα βρίσκονται στη σωστή τους θέση.
Τα παιδιά συχνά βαριούνται την ιστορία. «Τι με νοιάζει τι έγινε πριν 100, 200 χρόνια, στο Βυζάντιο» κτλ. Τι τους απαντάμε;
Νομίζω ότι τα παιδιά μαθαίνουν από τους γονείς τους. Στα αλήθεια, μήπως κι οι ίδιοι βαριόμαστε την Ιστορία, επειδή την έχουμε στο μυαλό μας σαν σχολικό μάθημα;
Νομίζω ότι είναι στο χέρι εκείνου που ενδιαφέρεται, να μάθει περισσότερα, και καλύτερα και πληρέστερα τις όψεις του παρελθόντος, και να το κάνει να ζωντανέψει. Για να αποκτήσει κανείς τη δική του άποψη για τόσο σοβαρά θέματα, και να αποφύγει τα στερεότυπα, νομίζω ότι πρέπει να ασχοληθεί, να διαβάσει.
Για να πω την αλήθεια, αγαπώ βαθιά τα βιβλία –τη μυρωδιά τους, το χαρτί, τις εικόνες, τις διαφορετικές γραμματοσειρές- κι αυτή η αγάπη, νομίζω, περνά από τη μια γενιά στην άλλη.
Ίσως αυτός να είναι ο μόνος τρόπος για να σωθεί η ανάγνωση όπως την ξέραμε στον αναλογική εποχή μας, και να συνυπάρξει με τον ψηφιακό κόσμο που μέλλεται στα παιδιά.
Πείτε μου μία φράση ή μια ολόκληρη σκέψη με την οποία ανταμώσατε κατά τη διάρκεια της συγγραφής του βιβλίου και σας επηρέασε βαθιά;
Είναι η φράση «Επιθύμησα από την καρδιά μου να μπορώ να ζωστώ άρματα», που έγραψε η Ελισάβετ Μουτζάν – Μαρτινέγκου στην «Αυτοβιογραφία» της περιγράφοντας την παρόρμηση της να μπει στην Επανάσταση. Έχω την εντύπωση ότι με αυτή περιγράφεται η θέση και η κατάσταση των γυναικών εκείνη την περίοδο.
Η αριστοκράτισσα της Ζακύνθου που σήμερα θα ήταν μια διανοούμενη και σημαντική συγγραφέας, πέρασε δύσκολη ζωή στο νησί της λόγω του φύλου της.
Αν και δεν το ήθελε, αναγκάστηκε να παντρευτεί γιατί διαφορετικά δεν θα είχε δικαίωμα να βγει από το σπίτι των γονιών της. Στο βιβλίο της με τον τίτλο «Αυτοβιογραφία» περιγράφει τις προσπάθειες που έκανε να μορφωθεί και να αντιμετωπίσει τους κανόνες που της έβαζε η κοινωνία. Στις σελίδες βλέπουμε επίσης πώς έφτασε η είδησης για την κήρυξη της Επανάστασης στα Επτάνησα. Το βιβλίο τυπώθηκε από τον γιο της μετά τον θάνατό της, αλλά δυστυχώς λογοκρίθηκε σκληρά.
Ειδικότερα, γιατί αποφασίσατε να γράψετε ένα παιδικό βιβλίο για το 1821; Είναι τα 200 χρόνια ή κάτι βαθύτερο;
Η Ελληνική Επανάσταση είναι ένα τέτοιο γεγονός, για την Ελλάδα και για τον κόσμο του 19ου αιώνα που με ενδιέφερε ανέκαθεν, και ανεξαρτήτως της φετινής επετείου των 200 χρόνων από την κήρυξή της. Συνεπώς διάβαζα για αυτήν και την εποχή εδώ και καιρό. Η απόφαση για τη συγγραφή του βιβλίου βάθυνε και πλάτυνε τα διαβάσματα, ώστε οι γνώσεις να γίνουν δικός μου λόγος, με τη συνεργασία βεβαίως ενός ιστορικού.
Τι, αξίες και παθογένειες, επιβίωσαν από εκείνη την περίοδο μέχρι σήμερα στη χώρα μας;
Ήταν πολύ σημαντική η επιρροή του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού στην γέννηση της Ελληνικής Επανάστασης.
Οι αξίες της γαλλικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη εκφράζονται με σθένος στα δημοκρατικά Συντάγματα που δημιούργησαν οι Εθνοσυνελεύσεις, ήδη από τον πρώτο χρόνο του Αγώνα και μιλούν μεταξύ άλλων, για ισοτιμία των πολιτών απέναντι στο κράτος, για συμμετοχή των γυναικών στην εκπαίδευση, για ανεξιθρησκεία.
Ας εστιάσουμε λοιπόν σε αυτές τις αξίες, τις θεσμικές, όταν μιλάμε για τη σύσταση ενός νέου κράτους. Βεβαίως δεν υπήρξε καμία επανάσταση στην ιστορία της ανθρωπότητας χωρίς εσωτερικές έριδες, αλλά αυτό είναι δευτερεύον ζήτημα.
Πόσο θα σοκάραμε τους πρωταγωνιστές εκείνης της περιόδου με τον τρόπο ζωής μας σήμερα;
Νομίζω ότι θα τους σοκάραμε τόσο όσο θα σόκαραν κι εκείνοι εμάς σήμερα, με τον δικό τους τρόπο ζωής.
Ποιο είναι το επόμενο βιβλίο για παιδιά που περιμένουμε;
Υπάρχουν πολλές ιδέες… Ας έχουμε λίγη υπομονή.
