Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1993. Σπούδασε στην ίδια πόλη στο Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία και συνέχισε τις σπουδές της στη Γλασκώβη με μεταπτυχιακό πάνω στην Παιδική Λογοτεχνία. Σήμερα εργάζεται ως νηπιαγωγός.
Το ντεμπούτο της στις παρυφές του καλοκαιριού με Το γεράκι στην καμινάδα (εκδ. Καστανιώτη) γοήτευσε μικρούς και μεγάλους αναγνώστες με την απλότητα, την αμεσότητα και την ενσυναίσθηση που αιώρησε επιδέξια μπροστά μας και έβαλε πλώρη για ψηλά, όσο ψηλά μπορούν να φτάσουν τρία γεράκια που σώζεις από βέβαιο χαμό.
Η συγγραφέας και νηπιαγωγός Ειρήνη Αγγέλη σε μια όμορφη #Συνέντευξη στο #ELNIPLEX.
Σημειώστε όλοι αυτό το βιβλίο.
Θα ρωτήσω την πιο κλισέ ερώτηση που μπορεί να περιμένει κανείς. Υπάρχει κάποιο πραγματικό γεγονός ή εικόνα που σας ενέπνευσε για το βιβλίο σας «Το γεράκι στην καμινάδα»;
«Έχει κολλήσει ένα γεράκι στο τζάκι» ήταν η απάντηση που έλαβα ένα κρύο μεσημέρι στην ερώτηση «γιατί το τζάκι δεν είναι αναμμένο;». Μού άρεσε η φράση «το γεράκι στο τζάκι». Μου φάνηκε ποιητική. Την σημείωσα και μετά από λίγες μέρες έφτιαξα αυτήν την ιστορία. Δεν θα έλεγα ότι ήταν ένα πραγματικό γεγονός που με ενέπνευσε. Η φράση με κινητοποίησε. Η φράση ήταν η αφορμή. Και με αφορμή τη φράση, έγραψα την ιστορία που σήμερα ξέρουμε σαν «το γεράκι στην καμινάδα.
Ποιο είναι το πιο όμορφο ή διαφορετικό πράγμα που έχετε δει σε καμινάδα;
Δεν ξέρω πόσο διαφορετικό είναι, αλλά έχω δει νυχτεριδάκια. Ήταν η πρώτη φορά που έβλεπα νυχτερίδες από κοντά και είχα ενθουσιαστεί αρκετά!
Το καλό βιβλίο δεν διδάσκει αλλά… «διδάσκει». Ποιον αξιακό κώδικα, πιστεύετε, ότι φανερώνει η ιστορία σας;
Για εμένα, η ιστορία αυτή δείχνει το ότι χρειάζεται να ακούμε τον άλλο. Να τον λαμβάνουμε υπ’ όψιν μας. Μπορεί εμείς να χρειαζόμαστε τον άλλον. Αλλά ο άλλος είναι σε θέση να μας προσφέρει; Μπορεί εμείς να θέλουμε να προσφέρουμε στον άλλον. Ο άλλος έχει ανάγκη την προφορά μας;
Πώς παίρνουμε αποφάσεις; Ποιόν βάζουμε πρώτα; Οι περισσότερες αποφάσεις που παίρνουμε έχουν αντίκτυπο και στους άλλους. Πώς μπορούμε να πάρουμε την απόφαση που θα είναι η καλύτερη για όλους; Και τί κάνουμε, αν δεν υπάρχει τέτοια επιλογή;
Τα παιδιά διδάσκονται να σέβονται τη φύση και τους συγκατοίκους του πλανήτη ή υπάρχει κάτι έμφυτο που τα ωθεί σε τέτοιες πράξεις;
Αυτό είναι ένα μεγάλο debate στην αναπτυξιακή ψυχολογία nature vs nurture. Αυτό που πιστεύω (ή φαντάζομαι) ότι συμβαίνει, είναι ότι τα παιδιά ξέρουν πως είναι να είσαι μικρός σε έναν κόσμο «μεγάλων».
Λίγα πράγματα υπάρχουν για το μέγεθός τους. Ξέρουν πως είναι να δυσκολεύεσαι να καταλάβεις τί συμβαίνει γύρω σου και γιατί συμβαίνει αυτό το κάτι.
Πιστεύω ότι τα παιδιά το «βλέπουν» αυτό στα ζώα. Και τα ζώα ζουν σε έναν κόσμο μεγάλων, και εκείνα δεν καταλαβαίνουν. Έτσι τους δημιουργείται ένα αίσθημα προστασίας απέναντι στα ζώα. Αυτό φαντάζομαι ότι συμβαίνει. Ενσυναίσθηση. Είναι μαγική.
Εργάζεστε ως νηπιαγωγός. Σας έτυχε ποτέ να βοηθήσετε κάποιο ζώο που είχε ανάγκη; Πώς θα λειτουργούσατε αν σας τύχαινε στο νηπιαγωγείο με τα παιδιά κάτι αντίστοιχο με το βιβλίο σας;
Έχει τύχει πολλές φορές να σώσουμε έντομα από πνιγμό. Και συχνά μετακινούμε σαλιγκάρια από τους διαδρόμους για να μην τα πατήσει κάποιος κατά λάθος. Δεν μας έχει συμβεί κάτι παρόμοιο με την ιστορία του βιβλίου. Αν όμως συνέβαινε, θα το συζητούσα με τα παιδιά. Θα τα ρωτούσα αν υπάρχουν ιδέες για το πώς θα μπορούσαμε να βοηθήσουμε τα γεράκια, τί θα μπορούσαμε να κάνουμε, τί θα ήταν το καλύτερο για εκείνα. Οι ερωτήσεις και η συζήτηση βοηθούν τα παιδιά να αποκτήσουν μια σφαιρική εικόνα για κάθε πρόβλημα και τελικά να καταλάβουν γιατί πήραμε την εκάστοτε απόφαση.
Μαθαίνετε στα παιδιά τρόπους να… «καθυστερούν τους μεγάλους να ανάψουν το τζάκι»; Με ποιους τρόπους διδάσκεται η ενσυναίσθηση;
«Πώς πιστεύεις ότι νιώθει εκείνος γι’ αυτό;» Αυτή η ερώτηση για εμένα είναι η αρχή της δημιουργίας της ενσυναίσθησης. Πολύ συχνά τα παιδιά δεν αντιλαμβάνονται ότι μια δική τους πράξη μπορεί να επηρεάσει κάποιον άλλο.
Η ιδέα ότι κάποιος άλλος μπορεί να νιώθει κάτι διαφορετικό από εκείνα είναι κάτι που τα παραξενεύει. Αλλά με τη συζήτηση το παιδί θα «αναγκαστεί» να δει ότι υπάρχει και άλλη πλευρά. Η ενσυναίσθηση είναι κάτι που μπορεί να καλλιεργηθεί.
Το μεταπτυχιακό σας στην Παιδική Λογοτεχνία σας βοήθησε στο να γράψετε και με ποιον τρόπο;
Δεν θα έλεγα ότι με βοήθησε στο να γράψω. Στο Μεταπτυχιακό έμαθα πολλά πράγματα για την παιδική λογοτεχνία. Πιστεύω όμως πως περισσότερα μου έμαθε η ίδια η παιδική λογοτεχνία για το γράψιμο. Οι διαφορετικές οπτικές των βιβλίων, τα διαφορετικά είδη, οι διαφορετικοί κόσμοι. Αυτά μου έμαθαν. Τα ίδια τα βιβλία. Και αφού είχα δει και γνωρίσει τόσους κόσμους, άφησα και τον εαυτό μου να δημιουργήσει ένα δικό μου μικρό κόσμο.
Πόσες ιστορίες γράψατε μέχρι να γράψετε αυτό που τελικά εκδώσατε; Πόσο μεγάλη είναι η μάχη κάποιου που γράφει ιστορίες με τόσο λίγες λέξεις;
Η αλήθεια είναι πως η ιστορία που διαβάζετε στο βιβλίο είναι η ιστορία που έγραψα αρχικά. Έχουν γίνει λίγες μικρές αλλαγές, αλλά ουσιαστικά είναι αυτό που βγήκε στο χαρτί μου την πρώτη φορά που την έγραψα.
Προσπάθησα να κάνω αλλαγές, αλλά πάντα γυρνούσα πίσω στην πρώτη εκδοχή.
Αν θέλεις να γράψεις μια ιστορία μικρή, χωρίς πολλά λόγια, παρουσιάζεται το πρόβλημα της ατμόσφαιρας. Οπότε «αναγκάζεσαι» να χρησιμοποιήσεις τα σημεία στίξης στρατηγικά. Όταν λείπουν οι λέξεις, πρέπει να φτιάξεις την ατμόσφαιρα με άλλον τρόπο. Αν και υπάρχει πάντα δυσκολία, όταν οι λέξεις λιγοστεύουν, εγώ το βλέπω σαν μια πρόκληση που πρέπει κάπως αλλιώς να κερδηθεί.
Πώς αλλάζει ο κόσμος, κυρία Αγγέλη; Με μικρές, καθημερινές συνενοχές και συνωμοσίες ή με μεγάλες επαναστάσεις;
Πιστεύω και στα δύο. Το κάθε πρόβλημα χρειάζεται τη δική του λύση. Άλλες φορές χρειάζεται κάτι μικρό και συστηματικό, και άλλες το μικρό δεν αρκεί. Εξαρτάται από το πρόβλημα. Και από το πόσο καιρό το υπομένει κάποιος.
Η εικαστική ποιότητα της Πέρσας Ζαχαριά πώς βοήθησε και πώς αλληλεπίδρασε με το κείμενό σας;
Οι εικόνες της Πέρσας Ζαχαριά πιστεύω πως έδωσαν στο κείμενο την κατάλληλη ατμόσφαιρα να δράσει. Σε προϊδεάζει. Η αφαιρετική προσέγγιση και τα γήινα χρώματα που χρησιμοποίησε προδιαθέτουν τον αναγνώστη πως κάτι συμβαίνει. Κάτι πρέπει να νιώσει. Πρέπει να μπει στη θέση του κοριτσιού. Και να προσπαθήσει να καταλάβει.
Θα μας αποκαλύψετε κάτι από το επόμενο βιβλίο που φιλοδοξείτε να δείτε στα ράφια των βιβλιοπωλείων;
Είναι ακόμα σε πολύ αρχική μορφή. Αλλά πιστεύω πως τα ζώα θα έχουν πάλι κεντρικό ρόλο.
