Ένας γλυκός άνθρωπος, μια γυναίκα που ομορφαίνει το χώρο που κινείται, μια συγγραφέας που αρχίζει να ξεχωρίζει μέσα από τη δουλειά της και βήμα το βήμα την κατατάσσει στις πλέον αξιόλογες νέες συγγραφείς παιδικών βιβλίων στη χώρα μας.
Η συγγραφέας Ιωάννα Μπαμπέτα μιλά στο elniplex για τα βιβλία της, την άποψη των γιων της για αυτά, τα παιδιά, τις εμπνεύσεις της, την Ελλάδα του σήμερα και το καλύτερο ψέμα στο οποίο πίστεψε.
Συνέντευξη στη Μαίρη Μπιρμπίλη και τον Απόστολο Πάππο.
Η Νόρα (σημ. είναι η νταντά, ηρωίδα στο ομότιτλο νέο βιβλίο της Ι. Μπαμπέτα) έγινε σημαντική στη ζωή μας γιατί κάποιοι έδιωξαν πολλές ώρες το μπαμπά και τη μαμά από το σπίτι ή είναι σημαντική σε κάθε περίπτωση;
Διαφορετική η ζωή που ζούσαμε εμείς ως παιδιά με αυτή που ζουν τα παιδιά μας. Οι μαμάδες πλέον δουλεύουν σκληρά (όπως και οι μπαμπάδες φυσικά) κι έτσι η μεσημεριάτικος υπνάκος ή όλη η οικογένεια καθισμένη γύρω από το τραπέζι, καθημερινή, φαντάζει ουτοπικό εντελώς. Η νταντά σε πολλές οικογένειες παίζει σημαντικό ρόλο. Κάποιες φορές μάλιστα στηρίζει ολόκληρη την οικογένεια κουβαλώντας στους ώμους της τις δουλειές του σπιτιού αλλά και τη φροντίδα των παιδιών. Γίνεται μέλος της οικογένειας. Κάτι που μπορεί να ενοχλεί τους γονείς γιατί αισθάνονται πως χάνουν την αγάπη του παιδιού τους. Δεν θα πρέπει όμως να υπάρχει αυτός ο ανταγωνισμός γιατί αυτό που έχει σημασία είναι να περνάει το παιδί καλά. Κι ένα παιδί περνάει καλά όταν αγαπά και αγαπιέται!
Φαντάζομαι ότι για τα παιδιά σου έχεις νταντά; Είχες κι εσύ νταντά στα παιδικά σου χρόνια;
Σαν παιδί ήμουν τυχερή γιατί η μαμά μου δεν εργαζόταν. Θυμάμαι την αίσθηση να γυρίζω από το σχολείο σπίτι και η μυρωδιά από το φαγητό που ψηνόταν να φτάνει μέχρι το δρόμο. Θεωρούσα αυτονόητο πως θα είναι πάντα εκεί να με περιμένει. Προσπαθώ λοιπόν να ζήσουν το ίδιο και τα παιδιά μου. Θέλω το μεσημέρι να είμαι σπίτι. Όταν έχεις τη δική σου δουλειά μπορείς να το καταφέρεις κάποιες μέρες. Κουβαλώ βέβαια μαζί μου ένα βουνό χαρτιά, μισοτελειωμένη δουλειά, αλλά τουλάχιστον είμαι εκεί. Μεγάλη πολυτέλεια! Για τον μικρό μου είχα μόνο για δύο χρόνια νταντά. Είμαι βλέπεις από τις τυχερές μαμάδες γιατί έχω τη μαμά μου, την περίφημη Ελληνίδα γιαγιά, πρόθυμη να με βοηθήσει όταν δεν προλαβαίνω να είμαι σπίτι νωρίς.
Στη Μελίνα Ντεντέκτιβ βρέθηκαν στο επίκεντρο σου οι άστεγοι. Στα Πριγκιπικά Γενέθλια το ζήτημα της υιοθεσίας. Στο Βασιλιά Λύκο τα κριτήρια για αναρρίχηση στην εξουσία. Στη Νταντά, ποιος είναι ο κεντρικός σου προβληματισμός;
Η σύγχρονη οικογένεια με τον περιορισμένο ελεύθερο χρόνο που ψάχνει να βρει τις ισορροπίες της. Δουλεύουμε για να προσφέρουμε τα πάντα στα παιδιά μας. Και τελικά το μόνο που ζητούν τα παιδιά από εμάς είναι να μας βλέπουν περισσότερο. Περιμένουμε από τη νταντά που προσέχει τα παιδιά μας να τα αγαπά σαν δικά της αλλά από την άλλη νταντά είναι μόνο μια δουλειά.
Τα βιβλία σου έχουν αυτό που λέμε γοητεία της απλότητας, σε επηρέασε κάποιος άλλος λογοτέχνης στο γράψιμό σου;
Χαίρομαι που το λες αυτό! Είναι κάτι που προσπαθώ. Να λέω πολλά με λίγα λόγια. Κάποιος φίλος μου είχε πει κάποτε πως γράφουμε όπως είμαστε και σαν χαρακτήρες. Νομίζω πως είναι σωστό. Σίγουρα με έχουν επηρεάσει πολύ τα βιβλία που έχω διαβάσει και οι συγγραφείς που έχω αγαπήσει. Περισσότερο έχω επηρεαστεί από τις περιπέτειες του Μικρού Νικόλα του Ρενέ Γκοσινί.
Ιωάννα γεννήθηκες, μεγάλωσες και μεγαλώνεις τώρα τα δυο παιδιά στη Γλυφάδα. Έπαιξες σαν παιδί εκεί, έκανες βόλτες με το αγαπημένο σου ποδήλατο, έζησες το παιχνίδι στο δρόμο και στη γειτονιά. Σήμερα οι ίδιες αυτές γειτονιές είναι άδειες από παιδιά. Αλήθεια, που πήγαν τα παιδιά;
Τα παιδιά κλείστηκαν στο σπίτι. Μπροστά από μια τηλεόραση κι έναν υπολογιστή. Βγαίνουν βέβαια έξω και παίζουν, απλά είναι και οι γονείς μαζί. Πάνε οι εποχές που εξαφανιζόμασταν με τα ποδήλατα κι όταν πια είχε βραδιάσει για τα καλά ακούγονταν οι φωνές των μαμάδων από τα μπαλκόνια. Τώρα τα παιδιά παίζουν κάτω από το άγρυπνο βλέμμα των γονιών. Το να ανοίγουν την πόρτα και να βγαίνουν έξω έτσι απλά δεν έχουν μάθει να το κάνουν. Ακούγομαι σαν ηλικιωμένη που αναπολώ τα παλιά. Όμως τη δική μας ξεγνοιασιά και ανεμελιά δεν πρόκειται να τη ζήσουν τα σημερινά παιδιά. Πολλοί κίνδυνοι και τόσο υπερπροστατευτικοί εμείς…
Εσύ γράφεις για παιδιά. Όλοι αυτοί που ασχολούνται με τα παιδιά τα αγαπούν τόσο, διορθώνουν λάθη προηγούμενων ή ξορκίζουν κάποιες ενοχές;
Κατά κάποιο τρόπο όλα αυτά μαζί. Το να ασχολείσαι με παιδιά είναι μαγικό. Κι είναι μαγικό γιατί είναι αληθινό. Αλλόκοτο ακούγεται αυτό αλλά έτσι ακριβώς είναι. Θαυμάζω και ζηλεύω τους δασκάλους που είναι καθημερινά με παιδιά. Όταν εγώ συναντώ παιδιά στις παρουσιάσεις αρχικά τρέμω, γιατί τα παιδιά δε διστάζουν να σε κολλήσουν στον τοίχο αλλά ταυτόχρονα είμαι κι ευτυχισμένη. Με το που τελειώνει η παρουσίαση νιώθω απίστευτα κουρασμένη. Σαν να μου έχουν ρουφήξει όλη την ενέργεια. Ταυτόχρονα όμως έχουν πάρει από πάνω μου όλη την πίεση, κάθε τι μελαγχολικό και στενάχωρο που μπορεί να κουβαλούσα. Η ενασχόλησή μου με τα παιδιά είναι και η ψυχοθεραπεία μου!
Επισκέπτεσαι σχολεία, οργανώνεις παρουσιάσεις συγγραφέων για νηπιαγωγείο και δημοτικό για λογαριασμό των εκπαιδευτηρίων Καίσαρη. Θα σου κάνω μια ανάποδη ερώτηση. Τι νομίζεις ότι κάνουμε σωστά στα σχολεία; (έτσι θα καταλάβουμε και τι κάνουμε λάθος)
Πολλά πράγματα γίνονται σωστά. Από τη στιγμή που τα παιδιά μου πηγαίνουν χαρούμενα στο σχολείο κι επιστρέφουν χαρούμενα, τι παράπονο να έχω; Από τη στιγμή που μορφώνονται, κοινωνικοποιούνται κι ανθίζουν σημαίνει πως πολλά πράγματα γίνονται σωστά. Όταν εκτός από δάσκαλοι είστε και άνθρωποι τότε εγώ σαν μαμά δεν ζητώ τίποτα άλλο.
“Όταν γράφω δεν είμαι ευτυχισμένη. Βασανίζομαι”, μας είχες πει κάποτε. Βασανίζεσαι να βρεις το κομμάτι που σου λείπει για να ολοκληρώσεις μια ιστορία.
Ακριβώς έτσι! Βασανίζομαι αλλά αξίζει τον κόπο γιατί όταν τελικά βρω αυτό που λείπει πετάω. Είναι σαν να ολοκληρώνεται η εικόνα του παζλ. Όσο πιο μικρή είναι μια ιστορία τόσο και πιο δύσκολα γράφεται.
Τι άποψη έχεις για τη διακίνηση πνευματικών αγαθών στο διαδίκτυο δίχως περιορισμούς; Εννοώ…μπαίνεις κάπου και βλέπεις το βιβλίο σου σκαναρισμένο με ακρίβεια να διανέμεται παντού, εύκολα κι απλά δίχως εσύ να νέμεσαι κάτι. Πώς αισθάνεσαι γι’ αυτό;
Στεναχωριέμαι με όλο αυτό που γίνεται. Υπάρχει ο ΟΣΔΕΛ που σε αποζημιώνει για την παράνομη διακίνηση αλλά βέβαια δεν αρκεί. Δεν μου έχει τύχει όμως ακόμα να δω το βιβλίο μου σκαναρισμένο. Το να είσαι στο ξεκίνημά σου έχει και τα θετικά του.
Θα έγραφες ποτέ ένα e-book αποκλειστικά δίχως να το εκδόσεις έντυπα;
Η τεχνολογία είναι φίλη μου. Είμαι υπέρ των e-books. Άλλωστε έχω tablet κι αγοράζω ηλεκτρονικά βιβλία. Τίποτα βέβαια δεν συγκρίνεται με το χαρτί που σαγηνεύει όλες τις αισθήσεις. Λατρεύω το βιβλίο σαν αντικείμενο. Όμως ο κόσμος προχωράει και με ένα γιο στην εφηβεία είμαι εξοικειωμένη με τις νέες τεχνολογίες. Δεν θα είχα πρόβλημα λοιπόν να βγει ένα βιβλίο μου μόνο σε e-book. Κάτι θα του έλειπε βέβαια, όμως παιδί μου θα ήταν κι αυτό και θα το αγαπούσα.
Είσαι μητέρα δύο παιδιών. Πόσο άλλαξαν οι ανησυχίες, οι προτεραιότητες και οι συνήθειές τους από τότε που ήσουν εσύ παιδί; (γιατί;)
Τα παιδιά είναι πάντα παιδιά. Οι σκέψεις τους και ο ψυχισμός τους είναι ίδιος με τότε. Απλώς η καθημερινότητα είναι διαφορετική, πιο πιεστική ίσως από παλιά. Πολλές πληροφορίες, εικόνες, και κυρίως το internet τα βοηθά από τη μια να ικανοποιούν την περιέργειά τους από την άλλη όμως τα κάνει να χάνουν την παιδικότητά τους. Ως γονείς ζητάμε πολλά από τα παιδιά μας και το χειρότερο τους ζητάμε να μεγαλώσουν γρήγορα. Κι αυτά μεγαλώνουν. Είναι για πιο λίγο καιρό παιδιά…
Οι γιοί σου ασκούν κριτική στα βιβλία σου; (έχουν κάποιο αγαπημένο ιδιαίτερα από τα βιβλία σου;)
Είναι αυστηροί και οι δύο. Ο μικρός με λυπάται και μου το λέει πιο ευγενικά αν δεν είναι καλή η ιστορία. Αγαπημένο του βιβλίο είναι τα «Πριγκιπικά γενέθλια». Βλέπεις, θέλει κι αυτός ζωάκι στο σπίτι. Ο μεγάλος είναι ο πρώτος μου αναγνώστης. Όταν μου πει «το βαρέθηκα», κάθομαι να ξαναγράψω την ιστορία. Ενώ αν μου πει «μπράβο μαμά», ξέρω πως μου λέει αλήθεια. Αγαπημένη του είναι μια ακυκλοφόρητη ακόμα ιστορία, το “Μια κιθάρα και πολλές συγγνώμες”.
Πρώτο βραβείο μυθιστορήματος από τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά για αυτή την κιθάρα και τις συγγνώμες της, έτσι;. Πες μας γι’ αυτό, Ιωάννα…
Είμαι περήφανη για αυτό το βραβείο! Εδώ και τρία χρόνια πάλευα να γράψω αυτό το μυθιστόρημα. Είναι μια ιστορία που αγαπώ πολύ και αναφέρεται σε παιδιά των τελευταίων τάξεων του Δημοτικού. Ο ήρωας έχει το όνομα του μεγάλου μου γιου, Κωνσταντίνος, και τον χαρακτήρα του. Εδώ να δεις πόσο βασανίστηκα να γράψω… Είμαι συνηθισμένη στη μικρή φόρμα και στις μικρές ηλικίες, οπότε ήταν κάτι πρωτόγνωρο για εμένα! Τέλος καλό όλα καλά όμως! Θα εκδοθεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός το φθινόπωρο.
Η Ελλάδα περνάει δύσκολα τελευταία. Εργαζόμενη, συγγραφέας, μητέρα, σύζυγος, φίλη, έχεις τόσες κι άλλες τόσες ιδιότητες. Η Ιωάννα που έφταιξε (αν κι εφόσον) σε όλη αυτή την ιστορία;
Είμαι θυμωμένη με την σημερινή κατάσταση. Είμαι κι εγώ από αυτούς που έζησαν καλά όλα αυτά τα χρόνια. Όμως δεν αισθάνομαι τύψεις γι’ αυτό. Ζούσα τη ζωή μου με τρόπο που με ευχαριστούσε και δεν πρόκειται να απολογηθώ σε κανέναν γι’ αυτό. Δούλευα και ξόδευα δικά μου χρήματα. Δεν τα έκλεψα από κάποιον. Αντίθετα όλοι αυτοί που μας κυβερνούν μου έκλεψαν την ανεμελιά και τα μακροπρόθεσμα όνειρα. Τα όνειρα μου τώρα έχουν κοντά ποδαράκια.
Τελευταία μέρα του Μάρτη σήμερα. Αύριο είναι Πρωταπριλιά κι όλα τα παιδιά, μικρά και μεγάλα, συνηθίζουν να πειράζονται. Πες μας το ομορφότερο ψέμα που σε σαγήνευσε, για λίγο έστω.
«Οι καλοί πάντα κερδίζουν στο τέλος». Όσο κι αν απογοητεύομαι κάποιες φορές συνεχίζω να το πιστεύω. Και θα προσπαθήσω αυτό το ψέμα να το κάνω αλήθεια!
Ιωάννα, σε ευχαριστούμε θερμά και ευχόμαστε κάθε επιτυχία σε σένα και τα βιβλία σου.
Εγώ ευχαριστώ για το ενδιαφέρον και την αγάπη σας!
τα σχόλια είναι κλειδωμένα.