Σουρουπώνει. Οι δυνάμεις εξαντλούνται. Το ξέφρενο παιχνίδι οδεύει προς το τέλος του. Η κούραση αρχίζει να φέρνει νευρικότητα. Έτσι γίνεται από τις πρώτες στιγμές της ζωής του παιδιού κι έτσι θα γίνεται για χρόνια ακόμα, ίσως και για όλη του τη ζωή.
Το θετικό κλίμα πριν τον ύπνο είναι μια απαραίτητη συνθήκη για οδηγηθεί το παιδί δίχως υστερίες να απολαύσει το μεγάλο δώρο του Μορφέα. Γιατί ο ύπνος δεν είναι απλή ξεκούραση. Είναι ανασυγκρότηση του εσωτερικού σκληρού μας δίσκου, είναι ανάταξη δυνάμεων, είναι διαγραφή των άχρηστων πληροφοριών που συσσωρεύσαμε κατά τη διάρκεια της ημέρας, αναδιοργάνωση, ανάπτυξη των συνάψεων που χρειάζεται κάθε άνθρωπος για να ξεκινά κάθε μέρα του όμορφα.
Το παιδί είναι κουρασμένο, φορτισμένο από εμπειρίες, χαρές και απογοητεύσεις. Χρειάζεται, όπως όλοι οι άνθρωποι αποσυμπίεση. Απλά στην περίπτωσή του δεν μπορεί συνήθως να το επιτύχει μόνο του. Η βοήθειά μας τις περισσότερες φορές είναι απαραίτητη.
Πώς επιτυγχάνουμε θετικό κλίμα πριν τον ύπνο; Θα σας πω πρακτικά πράγματα.
- Ένα μπάνιο είναι πάντα χαλαρωτικό. Αν έχει προηγηθεί ειδικά μια μέρα με μπόλικο ιδρώτα και κύλισμα, κρίνεται απαραίτητο και για λόγους υγείας. Καραβάκια, επιπλέοντα νησιά ή έστω ένα λούτρινο που παρακολουθεί ή μπανιαρίζεται μαζί του, μπορούν να κάνουν το μπάνιο μια ιδιαιτέρως διασκεδαστική στιγμή, ειδικά αν το παιδί είναι από τα εχθρικά στο μπάνιο.
- Ένα βιβλίο μαζί με τη μαμά ή το μπαμπά στο κρεβάτι είναι η πλέον εξαιρετική ρουτίνα που βοηθά το παιδί να χαλαρώσει, να ταξιδέψει σε όμορφες ιστορίες και να κλείσει τα βλέφαρά του με μια ευχάριστη περιπέτεια.
- Στο βιβλίο του Μάκη Τσίτα «Βρες ποιος είμαι», μπαμπάς και γιος παίζουν για πολύ λίγα λεπτά ένα έντονο και διασκεδαστικό παιχνίδι μεταμφιέσεων. Το παιδί διασκεδάζει καθώς περνάει χρόνο με κάποιον εκ των γονιών του, συνήθως αυτόν που απουσιάζει περισσότερο από την καθημερινότητά του. Ένα ολιγόλεπτο (10-15 λεπτά) διασκεδαστικού παιχνιδιού εκτονώνει την τελευταία ενέργεια που απομένει, φορτίζει με χαμόγελο και ευχαρίστηση το παιδί και του καρφιτσώνει ένα θετικό πρόσημο στην ημέρα, ό,τι κι αν έχει προηγηθεί. Να καθιερώσετε το δικό σας (ή περισσότερα του ενός).
- Ο προγραμματισμός της επόμενης μέρας πρέπει να περιέχει γεγονότα που δημιουργούν προσμονή και ανυπομονησία και όχι αγχωτικές καταστάσεις που το παιδί φοβάται. Μια επίσκεψη στο γιατρό για εμβόλιο αύριο το πρωί πριν το σχολείο (σε ένα παιδί που δεν τα ‘χει καλά με αυτές τις διαδικασίες) δεν είναι ανάγκη να υπενθυμίζεται 5 φορές την ημέρα και άλλες 3 πριν κοιμηθεί: «Κοιμήσου, αύριο δε θα ξυπνάς για το εμβόλιο».
- Αξιολογώντας την ημέρα μας θυμόμαστε τις όμορφες στιγμές ή κατακτήσεις της ημέρας, μια νέα φιλία, έναν στόχο που επιτεύχθηκε.
- Το αγαπημένο μου τραγούδι γίνεται νανούρισμα. Έχετε δοκιμάσει να τραγουδήσετε το «Ελεφαντάκι» του Φοίβου Δεληβοριά σαν σε νανούρισμα; Δε θέλει πολύ ταλέντο, λίγη διάθεση χρειάζεται.
- Αποφεύγουμε τροφές που βαραίνουν το στομάχι, καθώς έτσι επιβαρύνουμε το πεπτικό σύστημα και το απασχολούμε έναντι όλων των άλλων συστημάτων, προκαλώντας στον οργανισμό μια διέγερση που δεν επιθυμούμε.
Απαραίτητες προϋποθέσεις
Χαμηλός φωτισμός σε όλες τις δραστηριότητες. Τα πολλά κίτρινα και λευκά φώτα δημιουργούν ένταση και δίνουν συνέχεια στην υπερδραστηριότητα της ημέρας.
Απουσία οποιασδήποτε έντασης. Οι παρατηρήσεις και τα προβλήματα σε συμπεριφορές μπορούν να περιμένουν την αυριανή μέρα ή να συζητηθούν σε ιδιαιτέρως ήρεμο τόνο.
Τηλεοράσεις, τάμπλετ, κινητά, οθόνες πάσης φύσεως αυστηρά κλειστά και μακριά από το κρεβάτι. Αν θέλετε να υπάρξει ένα εικοσάλεπτο απασχόλησης, αυτό καλό είναι να γίνει αρκετή ώρα πριν τον ύπνο, ας πούμε κατά την επιστροφή στο σπίτι από τις κούνιες σαν μια μορφή αποσυμπίεσης αλλά και… ομαλής επιστροφής.
Αν το παιδί νιώθει άβολα στο σκοτάδι, ένα μικρό κόκκινο φωτάκι στο δωμάτιό του είναι υπεραρκετό.
Ποια είναι η ιδανική ώρα για ύπνο
Δεξιά κι αριστερά κυκλοφορεί η άποψη ότι κάθε παιδί είναι διαφορετικό και το καθένα θα κοιμάται την ώρα που θέλει αρκεί να συμπληρώσει τις ώρες που έχει ανάγκη. Ναι! Αν π.χ. μια οικογένεια με δύο παιδιά που θα πάνε σχολείο αύριο το πρωί προσαρμόζεις δύο διαφορετικά προγράμματα, ωράρια και συνήθειες κάθε μέρα, ενημερώστε τους απλά πόσα παίρνει ένας νευρολόγος για να γράψει δυο κουτιά ζάναξ των 50 mg.
Τα παιδιά 3-6 ετών πρέπει να βρίσκονται στο κρεβάτι τους οπωσδήποτε πριν τις 9:30. Ρωτήστε σοβαρούς γιατρούς και όχι ανθρώπους που θέλουν να γίνουν αρεστοί στο ακροατήριό τους. Τα παιδιά 7-10 ετών μπορούν να πάρουν 30 με 60 λεπτά αργότερα (μάξιμουμ).
Δε θα τσακωθούμε ποτέ με το παιδί μας αν το 9:30 γίνει 9:45 ή αν μια φορά καθίσουμε αγκαλιά και πάει δέκα. Δεν δημιουργούμε ψυχαναγκαστικές αγκυλώσεις για τέτοια θέματα. Ωστόσο η τήρηση ενός σταθερού προγράμματος βοηθάει στην περίφημη ιεροτελεστία του ύπνου
Η ιεροτελεστία του ύπνου
Μη σας τρομάζει η λέξη. Ιεροτελεστία σημαίνει μια σταθερή διαδικασία, μια ρουτίνα, την οποίας η εφαρμογή θα σηματοδοτεί την αντίστροφη μέτρηση για την αγκαλιά του Μορφέα. Διαμορφώστε λοιπόν τη δική σας “ιεροτελεστία”, μια κοινής αποδοχής, που θα ευχαριστεί το παιδί και δε θα το φέρνει σε θέση άμυνας. Για παράδειγμα: μπάνιο, πιτζάμες, πλύσιμο δοντιών, το δεκάλεπτο παιχνίδι μας πριν τον ύπνο, το βραδινό μας βιβλίο, την προσευχή μας, αγκαλιά το νάνι μας και…. όνειρα γλυκά!
Η αδιατάρακτη εφαρμογή αυτής της ιεροτελεστίας θα εξοπλίζει το παιδί με την ηρεμία που χρειάζεται για να κοιμηθεί, ενώ η κυκλικότητα και η σταθερότητα αυτή θα το βοηθούν να συνειδητοποιεί ότι όλα θα κυλήσουν καλά και τίποτα κακό δε θα συμβεί.
Σημείωση: το πολύ έντονο παιχνίδι, το ξεσήκωμα που λέγανε οι παλιοί, ακριβώς πριν τον ύπνο δεν είναι υπέροχη ιδέα. Να το προσέχετε.
