Ανακοινώθηκαν οι νικητές και νικήτριες των Κρατικών Βραβείων Παιδικού Βιβλίου 2022 (βιβλία 2021)

Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού ανακοίνωσε μετά από σχεδόν έξι μήνες που εκκρεμούσαν οι βραχείες λίστες, τους νικητές των Κρατικών Λογοτεχνικών Βραβείων 2022 (για τις εκδόσεις 2021), των Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνικής Μετάφρασης (εκδόσεις 2021) και των Κρατικών Βραβείων Παιδικού Βιβλίου 2022 (εκδόσεις 2021). Πρόκειται για πρωτοφανή καθυστέρηση, που δεν αφορά ασφαλώς τις κριτικές επιτροπές αλλά τα γραφειοκρατικά κωλύματα του μηχανισμού διαχρονικά.

Νικητές αναδείχθηκαν η Ζάζα, η Μάσκα του Καπιτάνο, η Μοναχική Υπόθεση, Οι Μεγάλοι… μικροί: οι Επιστήμονες και Ο Κύκλος των Κυκλάδων.

Δείτε τους νικητές και το σκεπτικό της επιτροπής για τα παιδικά βιβλία.

ΒΡΑΧΕΙΕΣ ΛΙΣΤΕΣ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΒΡΑΒΕΙΩΝ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ 2022 (ΕΚΔΟΣΕΙΣ 2021)

Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου

ΝΙΚΗΤΕΣ: Αργυρώ Πιπίνη, Πέτρος Μπουλούμπασης: Ζάζα, εκδ. Καλειδοσκόπιο 

Στη βραχεία λίστα ήταν ακόμα:

Aγγελική Δαρλάση, εικόνες Βασίλης Κουτσογιάννης: Από μακριά, εκδ. Μεταίχμιο

Φώτης Δούσος, εικονογράφηση Στέλλα Στεργίου: Κλεμμένα Αυτιά, εκδ. Μικρή Σελήνη

Λίλη Λαμπρέλλη, εικονογράφηση Kατερίνα Βερούτσου: Έντεκα μέρες του Απρίλη 1826, εκδ. Πατάκη

Mαρία Παπαγιάννη, εικόνες Φωτεινή Τίκκου: Χρυσά κουπιά, εκδ. Πατάκη

Αναστασία Σταματοπούλου, εικονογράφηση Βασίλης Κουτσογιάννης: Τα πουλιά, εκδ. Καστανιώτη

Γιώργος Χατζόπουλος: Αγριόπαπιες. Όνειρο πρώτο: Η απόδραση, εκδ. Πατάκη

Πέτρος Χριστούλιας: Η ατμομηχανή του χρόνου, εκδ. Ίκαρος

Βραβείο Εφηβικού-Νεανικού Λογοτεχνικού Βιβλίου

Μάνος Κοντολέων, Η μάσκα του Καπιτάνο, εκδ. Πατάκη

Στη βραχεία λίστα ήταν ακόμα:

Φίλιππος Μανδηλαράς: Η μαϊμού του βασιλιά, εκδ. Πατάκη

Θεοδώρα Κατσιφή, Εικονογράφηση Πατρίτσια-Ευγενία Δεληγιάννη: Γκούρι σημαίνει πέτρα. Μια ιστορία για ένα χωριό, ένα τσούρμο παιδιά κι έναν αγριάνθρωπο, εκδ. Καλειδοσκόπιο

Μαρούλα Κλιάφα, εικόνες Θέντα Μιμηλάκη: Τη νύχτα που το σκυλί μας μεταμορφώθηκε σε λύκο, εκδ. Πατάκη

Γιώργος Παναγιωτάκης, εικονογράφηση Βασίλης Σελιμάς: Τίγκρε, με τα χέρια γυμνά, εκδ. Πατάκη

Βραβείο Εικονογραφημένου Παιδικού Βιβλίου

ΝΙΚΗΤΕΣ: Μυρτώ Καλοφωλιά, εικονογράφηση Πέρσα Ζαχαριά: Μοναχική υπόθεση, εκδ. Καλειδοσκόπιο

Στη βραχεία λίστα ήταν ακόμα:

Άγγελος Αγγέλου & Έμη Σίνη, εικονογράφηση Ντανιέλα Σταματιάδη: Μπιζζζζ, εκδ. Ίκαρος

Άννα Κουππάνου, Εικονογράφηση Κέλλυ Ματαθία-Κόβο: Ο Φοίβος και η φάλαινα, εκδ. Πατάκη

Δημήτρης Μπασλάμ, εικονογράφηση Άρτεμις Πρόβου: Μάικο, εκδ. Επόμενος Σταθμός

Αντώνης Παπαθεοδούλου, εικονογράφηση Ίρις Σαμαρτζή: Στην ουρά για την κιβωτό, εκδ. Παπαδόπουλος

Θοδωρής Παπαϊωάννου, εικόνες Πέτρος Μπουλούμπασης: Μια στάλα μέλι, εκδ. Ίκαρος

Άλκηστη Χαλικιά, εικονογράφηση Ίρις Σαμαρτζή: Ένα σχολείο ταρακουνημένο, εκδ. Ίκαρο

Δικαίος Χατζηπλής, εικονογράφηση Μυρτώ Δεληβοριά: Στην κρυψώνα του γιγαντιαίου χιμπαντζή, εκδ. Πατάκη

Βραβείο Βιβλίου Γνώσεων για Παιδιά

ΝΙΚΗΤΕΣ ΕΞ ΕΜΙΣΕΙΑΣ: Aγγελική Δαρλάση, εικονογράφηση Σοφία Παπαδοπούλου: οι μεγάλοι… μικροί – Οι επιστήμονες, εκδ. Μεταίχμιο

ΝΙΚΗΤΕΣ ΕΞ ΗΜΙΣΕΙΑΣ: Βάσια Εξάρχου, εικονογράφηση Βάσια Εξάρχου, Δημήτρης Δουράμπεης, Άννυ Δαδούκη: O κύκλος των Κυκλάδων, εκδ. Κέδρος

Στη βραχεία λίστα ήταν ακόμα:

Μάρια Μπαχά: Μια ιστορία για τον Διονύσιο Σολωμό, εκδ. Καλειδοσκόπιο

Μαρία Αγγελίδου, Ειρήνη Βοκοτοπούλου, εικονογράφηση Φοίβος Χαλκιόπουλος: 1821: ερωτήσεις μόνο!, εκδ. Ίκαρος

Μηνάς Βιντιάδης, εικονογράφηση Ράνια Ηλιάδου: Μια μέρα με τον Μπετόβεν, εκδ. Ελληνοεκδοτική

Μαρίζα Ντεκάστρο, εικόνες Φίλιππος Φωτιάδης: Τα χρήματα. Τι είναι;, εκδ. Μεταίχμιο

Κατερίνα Σέρβη, εικόνες Σάντρα Ελευθερίου: Αρχαίο θέατρο. Ήρωες και ηρωίδες που έγιναν ποίηση, εκδ. Διόπτρα

Η σύνθεση της αρμόδιας Επιτροπής Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνικής Μετάφρασης έχει ως εξής:

Μελπομένη (Μένη) Κανατσούλη, καθηγήτρια του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, πρόεδρος

Τασούλα Τσιλιμένη, καθηγήτρια του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, συγγραφέας , αντιπρόεδρος

Αναστασία (Σούλα) Οικονομίδου, αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Επιστημών της Εκπαίδευσης στην Προσχολική Ηλικία του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, μέλος

Ιωάννης Παπαδάτος, αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Επιστημών της Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού του Πανεπιστημίου Αιγαίου, κριτικός, μέλος

Δημήτριος Πολίτης, αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του Πανεπιστημίου Πατρών, μέλος

Ζωή Κοσκινίδου, κριτικός, μέλος

Ευσταθία (Τέτη) Σώλου, εικονογράφος, μέλος

Πρόδρομος (Μάκης) Τσίτας, συγγραφέας, μέλος

Αχιλλέας-Αλέξανδρος Ραζής, εικονογράφος, μέλος

Ι. ΚΡΑΤΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ 2022

• Το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων απονέμεται στη Μαρία Λαϊνά για τη συνολική προσφορά της στα Γράμματα.
• Το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 2022 απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Σωτήρη Δημητρίου για το έργο του Ουρανός απ’ άλλους τόπους, εκδόσεις Πατάκη.
• Το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος – Νουβέλας 2022 απονέμεται κατά πλειοψηφία στη Νάσια Διονυσίου για το έργο της Τι είναι ένας κάμπος, εκδόσεις Πόλις.
• Το Κρατικό Βραβείο Ποίησης 2022 απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Θανάση Χατζόπουλο για το έργο του Υπό κατασκευήν σημαίες, εκδόσεις Πόλις.
• Το Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου – Κριτικής 2022 απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Παναγή Παναγιωτόπουλο για το έργο του Περιπέτειες της μεσαίας τάξης. Κοινωνιολογικές καταγραφές στην Ελλάδα της ύστερης μεταπολίτευσης, εκδόσεις Επίκεντρο.
• Το Κρατικό Βραβείο Μαρτυρίας – Bιογραφίας – Χρονικού – Ταξιδιωτικής Λογοτεχνίας 2022 απονέμεται κατά πλειοψηφία εξ ημισείας στην Τασούλα Βερβενιώτη για το έργο της Οι άμαχοι του Ελληνικού Εμφυλίου. Η δυναμική της μνήμης, εκδόσεις Κουκκίδα, και στον Χρήστο Χρηστίδη, για το έργο του Γεώργιος Καρτάλης, εκδόσεις του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων.
• Το Ειδικό Κρατικό Βραβείο 2022, για βιβλίο που προάγει σημαντικά τον διάλογο πάνω σε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα, απονέμεται κατά πλειοψηφία στη Χίλντα Παπαδημητρίου, για το έργο της Ένοχος μέχρι αποδείξεως του εναντίου, εκδόσεις Μεταίχμιο.
  Σημειώνεται ότι, για το έτος 2022, η αρμόδια Επιτροπή αποφάσισε ομόφωνα να μην απονείμει Κρατικό Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου/ης Συγγραφέα έως 35 ετών και τιμητική διάκριση σε λογοτεχνικό περιοδικό.
  ΙΙ.   ΚΡΑΤΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ 2022
• Το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης Έργου Ξένης Λογοτεχνίας σε Ελληνική Γλώσσα 2022 απονέμεται στον Γιώργο Κεντρωτή, για τη μετάφραση του έργου του Georg Trakl, Άπαντα τα ποιήματα, εκδόσεις Ρώμη.
• Το Κρατικό Βραβείο Απόδοσης Έργου της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας στα Νέα Ελληνικά 2022 απονέμεται στον Νικόλαο Π. Μπεζαντάκο, για τη μετάφραση του έργου Ανθολογία της αρχαίας ελληνικής ερωτικής λογοτεχνίας (Τόμ. Α΄ Ποίηση & Τόμ. Β΄ Πεζογραφία), εκδόσεις Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων.
• Το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης Έργου Ελληνικής Γλώσσας σε Ξένη Γλώσσα 2022 απονέμεται εξ ημισείας στον Πάνο Καραγιώργο, για τη μετάφραση του έργου Κωστής Παλαμάς/Ποιητική Ανθολογία, εκδόσεις Φιλύρα, και στον Loïc Marcou, για τη μετάφραση του έργου της Διδώς Σωτηρίου, Electra, εκδόσεις H & O éditions.

  Υπενθυμίζεται η σύνθεση των αρμόδιων Επιτροπών:

  Επιτροπή για τα ετήσια Βραβεία Λογοτεχνίας και το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων, το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα, το Ειδικό Θεματικό Βραβείο και τα Βραβεία Δοκιμίου – Μαρτυρίας

1. Άλκηστη Σοφού, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νεοελληνικού Ινστιτούτου στο Τμήμα Κλασικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Σορβόνης, Πρόεδρος
2. Σοφία-Λαμπρινή Ντενίση, Καθηγήτρια Ιστορίας και Κριτικής της Λογοτεχνίας στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, Αντιπρόεδρος
3. Αναστασία Νάτσινα, Επίκουρη Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, Μέλος
4. Δημήτρης Αθηνάκης, Συγγραφέας, Μέλος
5. Ηλίας Καφάογλου, Συγγραφέας, Μέλος
6. Ανδρέας Μήτσου, Συγγραφέας, Μέλος
7. Νίκος Βατόπουλος, Κριτικός, Μέλος
8. Κώστας Καραβίδας, Κριτικός, Μέλος
9. Λίνα Πανταλέων, Κριτικός, Μέλος
    
   Επιτροπή για τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνικής Μετάφρασης
10. Ιωάννης Τσόλκας, Καθηγητής Ιστορίας της Ιταλικής Λογοτεχνίας και Ευρωπαϊκού πολιτισμού στο Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Μέλος Δ.Ε.Π. Α.Ε.Ι. γνωστικού αντικειμένου σχετικού με τη φιλολογία), Πρόεδρος
11. Βασίλειος Σαμπατακάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Lund (Σουηδία), Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών, Νεοελληνιστής, Αντιπρόεδρος
12. Ρουμπίνη Δημοπούλου , Μόνιμη Επίκουρη Καθηγήτρια Λατινικής Λογοτεχνίας του Μεσαίωνα και Αναγέννησης στον Τομέα Κλασικής Φιλολογίας του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Μέλος Δ.Ε.Π. Α.Ε.Ι. γνωστικού αντικειμένου σχετικού με την ελληνική ιστορία, κοινωνία ή πολιτική), Μέλος
13. Δημήτριος Φίλιας, Καθηγητής Λογοτεχνικής Μετάφρασης στο Τμήμα Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης & Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου (Μέλος Δ.Ε.Π. Α.Ε.Ι. γνωστικού αντικειμένου σχετικού με τη μετάφραση), Μέλος
14. Μόσχος Μορφακίδης-Φυλακτός, Καθηγητής Ελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Γρανάδας, Διευθυντής του Κέντρου Βυζαντινών, Νεοελληνικών και Κυπριακών Σπουδών, Νεοελληνιστής, Μέλος
15. Κωνσταντίνος Καλφόπουλος, Κριτικός, Μέλος
16. Κωνσταντίνος Μπούρας, Κριτικός, Μέλος
17. Μαρία Κιτροέφ, Μεταφράστρια, Μέλος
18. Κλεάνθη-Ισμήνη (Κλαίτη) Σωτηριάδου, Μεταφράστρια, Μέλος

Τέλος, όπως ορίζει η νομοθεσία που διέπει τον θεσμό των Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας (ν. 3905/2010), δίνεται στη δημοσιότητα το σκεπτικό βράβευσης των αρμόδιων Επιτροπών για κάθε κατηγορία.

ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΒΡΑΒΕΙΩΝ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ 2022 (εκδόσεις 2021)

 Η Επιτροπή Απονομής Κρατικών Βραβείων Παιδικού Βιβλίου 2022  (εκδόσεις 2021) ανακοινώνει το σκεπτικό βράβευσης των βιβλίων που διακρίθηκαν, ανά κατηγορία:

Παιδικό Λογοτεχνικό Βιβλίο

Το Κρατικό Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου απονέμεται στο βιβλίο της Αργυρώς Πιπίνη  με τίτλο Ζάζα (εικονογράφηση Πέτρος Μπουλούμπασης), εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.

Το θέμα του βιβλίου είναι ένα θέμα οδυνηρό εφόσον αναφέρεται στο Ολοκαύτωμα. Η κεντρική ηρωίδα και αφηγήτρια, Ζάζα, είναι μία κούκλα που συνόδευσε την μικρή Εστρέα σε κάποιο στρατόπεδο συγκέντρωσης και στη συνέχεια την αποχωρίστηκε και στοιβάχτηκε μαζί με τόνους παιχνιδιών στο στρατόπεδο. Σε πρώτο πρόσωπο και σε τόνο ομιλητικό η Ζάζα περιγράφει στιγμιότυπα από τη ζοφερή ατμόσφαιρα του στρατοπέδου. Τώρα, εκτίθεται μαζί με άλλα παιχνίδια σε κάποιο μουσείο και μια μέρα συναντά την Εστρέα, μία γριά πλέον γυναίκα που έχει έλθει με τα εγγόνια της να επισκεφθεί το μουσείο.

Είναι μία σχετικά πρόσφατη εξέλιξη της λογοτεχνίας για μικρά παιδιά το ότι στρέφεται σε θέματα που κάποτε θεωρούνταν «ακατάλληλα» για τέτοιας  ηλικίας αναγνώστες, ακριβώς επειδή ήταν οδυνηρά. Το στοίχημα σ’ αυτές τις περιπτώσεις είναι η διαχείριση του θέματος να είναι κατάλληλη για την ηλικία/εμπειρία/ευαισθησία των αναγνωστών και το βιβλίο κερδίζει αυτό το στοίχημα. Διότι, πετυχαίνει να μεταφέρει το θέμα του Ολοκαυτώματος στα μικρά παιδιά έτσι ώστε να τα ενημερώσει και να τα συγκινήσει χωρίς να τα σοκάρει. Επιλέγει, σοφά, μια ομοδιηγητική αφήγηση και εμπλέκει συναισθηματικά τα παιδιά-αναγνώστες που είναι ακόμη προσκολλημένα  στα παιχνίδια τους. Αξιοποιεί μία γλώσσα απλή, παιδικότροπη, «προφορική», που αποτυπώνει τα θλιβερά γεγονότα που περιγράφει χωρίς να γίνεται μελοδραματική.  Συνολικά, η συγγραφέας με τη βοήθεια και των εξαιρετικών εικόνων που συνοδεύουν την ιστορία της, πετυχαίνει να εκφράσει το ελπιδοφόρο μήνυμα του «ποτέ ξανά» με τρόπο υποβλητικό, συγκινησιακά φορτισμένο, αλλά όχι επιβλητικό και βεβιασμένο.

Στην ίδια Κατηγορία ξεχώρισε αλλά μειοψήφησε το βιβλίο της Λιλής Λαμπρέλλη με τίτλο Έντεκα μέρες του Απρίλη 1826, εκδόσεις Πατάκη.

Πρόκειται για ένα μικρής έκτασης ιστορικό μυθιστόρημα που με τη μορφή ημερολογίου περιγράφει τις ημέρες πριν και αμέσως μετά την έξοδο του Μεσολογγίου. Με γλώσσα και περιεχόμενο που ισορροπεί πετυχημένα μεταξύ μυθοπλασίας και ιστορικής αλήθειας, το βιβλίο πετυχαίνει να μεταφέρει στα μικρά παιδιά την ιστορία της εξόδου με τρόπο γλαφυρό, συγκινητικό αλλά όχι δακρύβρεχτο ή υπερβολικά δοξαστικό.

Εφηβικό-Νεανικό Λογοτεχνικό Βιβλίο

Το Κρατικό Βραβείο Εφηβικύ-Νεανικού Λογοτεχνικού Βιβλίου απονέμεται στο βιβλίο του Μάνου Κοντολέοντα με τίτλο Η μάσκα του Καπιτάνο, εκδόσεις Πατάκη.

Το μυθιστόρημα αυτό μπορεί να διαβαστεί μέσα από πολλές οπτικές, κυρίαρχη όμως είναι αυτή των έμφυλων ταυτοτήτων. Βασικά ερωτήματα ανακύπτουν, όπως: Τι σημαίνει αγόρι και άντρας στην εποχή μας, τι είδους ανδρισμός ή ανδρισμοί προβάλλονται; Προβάλλεται και ο ηγεμονικός ανδρισμός μέσα από τους ενήλικους λογοτεχνικούς χαρακτήρες του βιβλίου καθώς και η μεταβίβαση αυτών των προτύπων στις νεότερες γενιές, αλλά και η αντίδραση των εφήβων που είτε διατηρούν την ευαισθησία τους -στο πρόσωπο του πρωταγωνιστή- παρά τις προσπάθειες να υιοθετήσουν προσωπεία αρρενωπότητας, είτε επιλέγουν να αποδεχθούν την ομοφυλοφιλία τους. Η ταυτότητα -αυτή που απορρέει ή συνδέεται με το φύλο- διαμορφώνεται σταδιακά και μέσα από κοινωνικές αναπαραστάσεις και στερεοτυπίες, και οι ήρωες του βιβλίου αργούν να την ανακαλύψουν και να κατασταλάξουν σε αυτή. Από λογοτεχνικής πλευράς, βαθμιαία οικοδομούνται τα γεγονότα της πλοκής και οι χαρακτήρες αποκαλύπτονται σταδιακά. Σε αυτό συμβάλλουν και τα σύμβολα, όπως η μάσκα, αλλά και στοιχεία τεχνικής, όπως η ενσωμάτωση στίχων ποιημάτων και τραγουδιών από την παλαιότερη και νεότερη ποίηση. Μαζί με αυτού του τύπου τις διακειμενικές αναφορές, είναι εμφανής η αυτοαναφορικότητα του συγγραφέα σε παλαιότερα έργα του και ο Κοντολέων αποδεικνύεται, και με το μυθιστόρημά του αυτό, ένας βαθύς γνώστης και προσεκτικός μελετητής της ανθρώπινης ψυχής που αυτά τα ουσιώδη για την ανθρώπινη υπόσταση ερωτήματα τα χειρίζεται με ευαισθησία και σεβασμό.

Στην ίδια Κατηγορία ξεχώρισε αλλά μειοψήφησε το βιβλίο του Γιώργου Κ. Παναγιωτάκη με τίτλο Τίγκρε (εικονογράφηση Βασίλης Σελιμάς), εκδόσεις Πατάκη.

Ένα επίσης πολύ αξιόλογο μυθιστόρημα, που κινείται ανάμεσα, από τη μια πλευρά, στους αδικημένους μιας βραζιλιάνικης φαβέλας και, από την άλλη, στην εποπτεία της από το οργανωμένο έγκλημα. Το ποδόσφαιρο αποτελεί το διαφιλονικούμενο χώρο ανάμεσα στους αδύναμους και τους ισχυρούς και το βιβλίο καταφέρνει να αναδείξει με ενδιαφέροντες χαρακτήρες το κοινωνικό υπόβαθρο και την κοινωνική ανισότητα και αδικία.

Εικονογραφημένο Παιδικό Βιβλίο

Το Κρατικό Βραβείο Εικονογραφημένου Παιδικού Βιβλίου απονέμεται κατά πλειοψηφία στο βιβλίο της Μυρτώς Καλοφωλιά με εικονογράφηση της Πέρσας Ζαχαριά με τίτλο Μοναχική Υπόθεση, εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.

Απλές καθημερινές ιστορίες ανθρώπων που  έχουν ως στοιχείο σύνδεσης έναν πορτοκαλή γάτο. Οι άνθρωποι αυτοί, πιθανώς μέλη της ίδιας οικογένειας: ένας μαθητής που καμιά φορά φοβάται το σκοτάδι, ένα κορίτσι που ζωγραφίζει, ένας κύριος που μαγειρεύει κάθε μεσημέρι, ένας μικρός τσελίστας, μια γιαγιά και μια συγγραφέας, παρά τις, φαινομενικά, μοναχικές ασχολίες τους, συναντιούνται, κάθε ένας ξεχωριστά, με τον πορτοκαλή γάτο που μπαινοβγαίνει αθόρυβα στα δωμάτια τους,  παραβιάζει τρυφερά τον προσωπικό τους χώρο, διακόπτοντας τη ρουτίνα τους. Ο πορτοκαλής γάτος, άξιος εκπρόσωπος «της καλοσύνης των ζώων», χαρίζει μικρές δόσεις χαράς σε κάθε πρόσωπο ξεχωριστά, αφού όλοι τους, κι ο καθένας για τους δικούς του λόγους, έχει ανάγκη από την αγάπη και τη ζεστασιά. Τόσο που όλοι τους, όταν ο γάτος, προσωρινά μόνο, εξαφανίζεται, αντιλαμβάνονται το πόσο πολύτιμος τους είναι.

Το βιβλίο διαθέτει κείμενο χωρίς διδακτικές φιοριτούρες, γραμμένο σε γλώσσα παλλόμενη, χαριτωμένη και κυρίως απλή. Πολύ ξεχωριστή η εικονογράφηση της Ζαχαριά, με διάθεση ελεύθερη και εντελώς εικαστική, μας χαρίζει με τις ακουαρέλες της, εικόνες μοναδικής ομορφιάς, με μια γκάμα θερμή κι αγαπησιάρικη, απολύτως εναρμονισμένη με το πνεύμα του βιβλίου.

Στην ίδια Κατηγορία ξεχώρισε αλλά μειοψήφησε, το βιβλίο της Άλκηστης Χαλικιά με εικονογράφηση της Ίριδας Σαμαρτζή με τίτλο Ένα σχολείο ταρακουνημένο, εκδόσεις Ίκαρος.

Ένα βιβλίο για το σχολείο που όλοι θα θέλαμε, αλλά γκρινιάζουμε που δεν το έχουμε. Βιβλίο που κινητοποιεί τους μικρούς αναγνώστες. Ο ήρωας κάνει πράξη την αλλαγή που θέλει και, αντί να αρνηθεί τα πάντα, έφτιαξε το σχολείο του ακριβώς όπως θα το ήθελε. Ένα δυναμικό και τόσο αισιόδοξο βιβλίο που εμπνέει. Η, όλο παλμό, υψηλής αισθητικής εικονογράφηση της Σαμαρτζή, ως παράλληλο σύμπαν, συμπληρώνει το κείμενο.

Βιβλίο Γνώσεων για παιδιά

Το Κρατικό Βραβείο Βιβλίου Γνώσεων για παιδιά απονέμεται «εξ ημισείας» στο βιβλίο της Αγγελικής Δαρλάση με τίτλο Οι μεγάλοι…μικροί: Οι επιστήμονες (εικονογράφηση Σοφία Παπαδοπούλου), εκδόσεις Μεταίχμιο, και στο βιβλίο της Βάσιας Εξάρχου με τίτλο Ο κύκλος των Κυκλάδων (εικονογράφηση Βάσια Εξάρχου, Δημήτρης Δουράμπεης, Άννυ Δαδούκη), εκδόσεις Κέδρος.

Το πρώτο, το βιβλίο της Αγγελικής Δαρλάση, παρουσιάζει προσωπικότητες της επιστήμης (τον Κωνσταντίνο Καραθεοδωρή, τον Δημήτρη Γληνό, τον Γεώργιο Παπανικολάου, τη Σέμνη Καρούζου, τον Αχιλλέα Παπαπέτρου, την Αμαλία Φλέμινγκ) και επικεντρώνεται σε ένα χαρακτηριστικό στιγμιότυπο των παιδικών/νεανικών τους χρόνων, ακολουθεί μια φράση που τους/τις χαρακτηρίζει και ένα χρονολόγιο των βασικών σταθμών της ζωής και της επιστημονικής τους πορείας. Όλες οι ιστορίες είναι προϊόντα μυθοπλασίας, αλλά στηρίζονται σε πηγές και είναι καρπός συστηματικής έρευνας. Η χρήση του λόγου είναι αριστοτεχνική, ενώ αξιοποιούνται αφηγηματικές/μυθοπλαστικές τεχνικές που συμπαρασύρουν αβίαστα τους αναγνώστες και τις αναγνώστριες στους τόπους και στους χρόνους των πρωταγωνιστών των ιστοριών. Την πρωτοτυπία του βιβλίου επικουρεί και η εξαιρετική εικονογράφηση της Σοφίας Παπαδοπούλου που πλαισιώνει με διάφορες τεχνικές και προβάλλει ουσιαστικά τα κείμενα των ιστοριών.

Το δεύτερο, το βιβλίο της Βάσιας Εξάρχου, διαρθρωμένο σε είκοσι τρεις (23) ενότητες που μπορούν να αυτονομηθούν αναγνωστικά, συνιστά ουσιαστικά μια χαρτογράφηση (γεωγραφική, αρχαιολογική, μυθολογική, ιστορική, λαογραφική) του συμπλέγματος των Κυκλάδων. Ένας κάβουρας, μια φώκια και ένα γλάρος περιηγούνται τα νησιά, δίνοντας πολλές ενδιαφέρουσες και ευχάριστες πληροφορίες, διανθισμένες με ζωντανούς διαλόγους αλλά και ευφάνταστη εικονογράφηση που αξιοποιεί ποικίλο εικονογραφικό και φωτογραφικό υλικό. Χιούμορ, παιγνιώδεις αφηγήσεις, τραπουλόχαρτα, σκίτσα τοπικών ζώων που παίρνουν το λόγο, χάρτες, κ.λπ., αποτελούν μερικά από τα ευρήματα που δένονται σε ένα πολύ πετυχημένο σύνολο.

Στην ίδια Κατηγορία ξεχώρισε αλλά μειοψήφησε, το βιβλίο της Μαρίας Μπαχά με τίτλο Μια ιστορία για τον Διονύσιο Σολωμό, εκδόσεις Καλειδοσκόπιο, που είναι εικονογραφημένο από την ίδια.

Το βιβλίο συνιστά ουσιαστικά μια μυθοπλαστική βιογραφία του Διονυσίου Σολωμού. Με γλώσσα κατανοητή, εύληπτη και με λογοτεχνικές αρετές, το βιβλίο είναι ευχάριστο στην ανάγνωση, αναδεικνύει την ανθρώπινη πλευρά και τους εσωτερικούς «δαίμονες» του ποιητή, ενώ αποτυπώνει με την εγκυρότητα των ποικίλων πηγών που αξιοποιούνται καίρια περιστατικά αλλά και αθέατες λεπτομέρειες της ζωής και της δημιουργίας του. Το βιβλίο, συνολικά, είναι ιδιαίτερα προσεγμένο και διαθέτει εξαιρετική εικονογράφηση ιδιαίτερης αισθητικής.