Ανακαλύψτε τα εσώφυλλα των βιβλίων

Γράφει η Μαίρη Τρύφων

Τα βιβλία είναι αναπόσπαστο κομμάτι της εκπαιδευτικής καθημερινότητας του Νηπιαγωγείου. Υπάρχουν ,ακόμη και στο λιγότερα εξοπλισμένο Νηπιαγωγείο. Μπορεί να μην υπάρχουν πολλά παιχνίδια, γραφεία, υπολογιστές, φωτοτυπικά, προτζέκτορες και πλαστικοποιητές, είναι όμως σίγουρο ότι θα υπάρχουν κάποια βιβλία! Ίσως να μην είναι της καλύτερης ποιότητα, στην εμφάνιση , στο περιεχόμενο ή την εικονογράφηση, αλλά είναι σίγουρα εκεί! *

Είναι «υλικό» που αρέσει στα παιδιά, αλλά και στους εκπαιδευτικούς. Το περιεχόμενο τους μας ταξιδεύει, μας κάνει να δημιουργούμε εικόνες, να παράγουμε λόγο, δημιουργική σκέψη και γραφή, μας δίνει ερεθίσματα για παιχνίδια, θεατρικά δρώμενα και χίλιες δύο άλλες δραστηριότητες! Τις περισσότερες φορές ανοίγουμε το βιβλίο με τα παιδιά και αφού λέμε για τον συγγραφέα, τον εικονογράφο, ίσως τον εκδοτικό οίκο, προχωρούμε στην ανάγνωση της ιστορίας. Σταθείτε!! Περάστε πρώτα από το σαλόνι!!Υπάρχει το ΕΣΩΦΥΛΛΟ!!!

Τι είναι το εσώφυλλο; «Ο όρος εσώφυλλα όσο και η ιδιαίτερη εκδοτική ορολογία ταπετσαρία αναφέρονται στο αρχικό –ως αρχικά εσώφυλλα, αλλά και το καταληκτικό ως τελικά εσώφυλλα– δισέλιδο, αμέσως μόλις ανοίξει, το συνήθως σκληρό εξώφυλλο του βιβλίου και αποκαλυφθεί ένα φιλόξενο “σαλόνι” αποτελούμενο από δύο αντικριστές σελίδες, μια σταθερή πάνω στο εξώφυλλο (pastedown) και μία ελεύθερη (flyleaf) πιο κοντά, προς το κυρίως κείμενο» . Παίζουν τον ρόλο ενός θαλάμου αποσυμπίεσης, σαν ένα κατώφλι, πριν κάνουμε το βήμα προς την ιστορία μας. Ο ρόλος της ταπετσαρίας, είναι να προετοιμάσει  τον αναγνώστη , με τα στοιχεία που του δίνει , για το μαγικό του ταξίδι στην ιστορία, στο εσωτερικό κείμενο. Υπάρχουν πολλές και διαφορετικές  κατηγορίες εσώφυλλων. Με ή χωρίς εικονογράφηση, με ίδια η διαφορετική εικονογράφηση, στο μπροστά και  στο πίσω εσώφυλλο. Σε πολλά απεικονίζονται ο/οι ήρωες, σημαντικά στοιχεία της ιστορίας, επαναλαμβανόμενα μοτίβα, το σκηνικό της δράσης πριν και μετά, η οπτική του ήρωα πριν και μετά.  Αυτές και άλλες κατηγοριοποιήσεις γίνονται πολύ εύκολα από τα παιδιά!

Σε συνεργασία με την Κα Αγγελική Γιαννικοπούλου -καθηγήτρια στο ΤΕΑΠΗ- και άλλες δύο** συναδέλφους, την κυρία Δέδε και την κυρία Λοίζου, σε διαφορετικά σχολεία ,ξεκινήσαμε την γνωριμία μας με τα εσώφυλλα! Δεν μπορείτε να φανταστείτε τι θησαυρούς ανακαλύψαμε, εκπαιδευτικοί και παιδιά! Πάνω στα εσώφυλλα, παίξαμε επιτραπέζια παιχνίδια, μετρήσαμε, κάναμε ταξινομήσεις, σειροθετήσεις,  γλωσσικές ασκήσεις, αναπαραγωγή λόγου, τα δικά μας συμμετρικά μοτίβα. Χρησιμοποιήθηκε  ο υπολογιστής, τα παιδιά ζωγράφισαν και χρησιμοποίησαν πολλά και διαφορετικά υλικά, για να φτιάξουν τα δικά τους εσώφυλλα στα βιβλία που δεν είχαν. Είχαν ταυτιστεί τόσο πολύ με αυτά, που τα θεωρούσαν δικά τους και τα κολλούσαν πάνω από τα ήδη υπάρχοντα. Ήθελαν να τα βλέπουν όλοι ξανά και ξανά!! Και βέβαια ήρθαν στα σχολεία μας και οι «ειδικοί», συγγραφείς και εικονογράφοι ενημέρωσαν τα παιδιά και απάντησαν σε όλες τις απορίες τους σχετικά με την δημιουργία των εσώφυλλων.

Όταν στην αρχή αναφέραμε τον όρο ταπετσαρία, τα παιδιά είπαν «τι, τραπεζαρία»; Αν όμως το καλοσκεφτούμε ΕΙΝΑΙ σαν μια τραπεζαρία έτοιμη, στρωμένη, όπου κάθεσαι, έχεις όρεξη, πεινάς  ανυπομονείς, τσιμπάς λίγο από τα ορεκτικά και περιμένεις να σου σερβίρουν  ένα ωραίο φαγητό. Αν στην συνέχεια το φαγητό που έρχεται, θα σε ικανοποιήσει ή όχι, είναι θέμα πείνας, γούστου και οπτικής. Αν και κατά πόσο η ιστορία που θα ακολουθήσει μετά από το εσώφυλλο, θα είναι ωραία και χορτάσει την ψυχή και το πνεύμα σου, είναι θέμα όρεξης, πείνας για μάθηση, γούστου και οπτικής.

Τελικά  όπως και να το πεις, εσώφυλλο, ταπετσαρία ή ακόμη και τραπεζαρία , τα παιδιά ε ί χ α ν  δ ί κ ι ο. Όρεξη να έχουμε!!! Τα εσώφυλλα είναι εκεί, μας περιμένουν !! Ανακαλύψτε τα !!!